In de eerste plaats blijft het prijsniveau onbevredigend. In mei werd een ton gestreken papier op de Europese markt voor 715,40 euro verhandeld. Dat is amper 4,9% meer dan in januari 2008 aan de vooravond van de financiële crisis (cijfers van het agentschap Foex). De papierindex van Febelgra bevestigd die trend: houtvrij gestreken papier stond eind maart op een index van 254,02, dat is heel dicht bij het niveau van 2004 en amper 4,1% hoger dan in januari 2008.

In die situatie blijven de herstructureringen en consolideringen voortgaan, zoals de vijf voorbije jaren. Het opmerkelijkste voorbeeld daarvan kwam van m-real. Begin mei kondigde de Finse papierproducent een herstructureringsplan aan om zijn jaarcapaciteit met 500.000 ton te verminderen - 430.000 ton fijn gestreken papier en 70.000 ton speciaal papier. m-real dat eind 2008 al het gros van zijn activiteiten op het vlak van fijne papiersoorten aan zijn concurrent Sappi had overgelaten, wil de fabrieken van) Gohrsmühle (Duitsland en Alizay (Frankrijk) van de hand doen. Als het bedrijf geen overnemer vindt, wil het de Franse fabriek sluiten. De fabriek van Gohrsmühle zou ontmanteld worden waarbij m-real alleen de productie van 'cast coated' etiketten en verpakkingsproducten zou behouden. Als die maatregelen volledig worden doorgevoerd, zien 810 werknemers in Frankrijk en Duitsland hun baan bedreigd. In april had m-real al zijn activiteiten op het vlak van 'premium papers' aan het Duitse Papierwerke Lenk verkocht dat een honderdtal werknemers zou overnemen.

Een andere Finse papierproducent, Stora Enso, liet op zijn beurt weten dat het van plan is om zijn activiteiten in de sector van de fijne papiersoorten te herstructureren. Het aangekondigde plan slaat op de fabrieken van Nymölla (Zweden), Uetersen (Duitsland), Oulu (Finland) en de twee vestigingen van Lumipaper, namelijk Kallo (België) en Mendelsham (Groot-Brittannië), waar de papieren versneden worden. In totaal zouden de maatregelen die overwogen worden, betrekking hebben op 285 medewerkers in de vijf betrokken landen, waarvan 21 in België. Er is echter geen sprake van om vestigingen te sluiten. "De vraag naar fijn papier ligt nog heel wat lager dan voor de crisis en er is geen aanwijzing van een duurzame heropleving," verklaarde Hannu Alalauri, ondervoorzitter Fine Paper van Stora Enso.

Sappi dat nu de belangrijkste producent van fijne gestreken papiersoorten in Europa is, ondervindt ook moeilijkheden. De groep die haar wortels in Zuid-Afrika heeft, bevestigde onlangs dat ze eind juli de productie van gestreken kwaliteiten in haar fabriek in het Zwitserse Biberist zou stopzetten. Ook in dit geval gaat het om een jaarlijks volume van 500.000 ton dat uit de markt verdwijnt.

Alle heil van de verpakking

De malaise blijft zeker niet beperkt tot het segment van de fijne papiersoorten. De prijscrisis treft ook het tijdschriftenpapier (LWC, + 0,7% sinds 2008) en het krantenpapier (newsprint, + 1,04% sinds 2008). In eerste instantie zou men kunnen denken dat die cijfers eerder gunstig zijn omdat de prijzen terug op het niveau van voor de crisis liggen. Dat is echter gerekend zonder de prijsverhogingen voor energie en grondstoffen. In dezelfde periode is de prijs van NBSK-pulp (lange vezels) met 52% gestegen en die van BHKP-pulp (korte vezels) met 45%. Dat betekent dat de producenten er niet in slagen om die prijsverhoging in hun verkoopprijzen door te rekenen en dus tot kostenbesparingen veroordeeld zijn.

Toch is alles niet zo negatief. In het verpakkingssegment ligt het prijsniveau hoger wat op een stevige vraag wijst. De prijs van de belangrijkste kwaliteiten is de voorbije drie jaar met een percentage tussen 11 en 40% gestegen. Het is dan ook geen toeval dat m-real sneller dan gepland zich op die markt wil concentreren. De fabriek van Biberist, waar Sappi de productie van fijne papiersoorten stopzet, zou wel eens aan een speler uit de verpakkingsmarkt verkocht kunnen worden. De recente lancering door Sappi van een nieuwe 'topliner' is een ander signaal: Sappi dat tot nu toe niet op de verpakkingsmarkt actief was, poogt daar een voet aan de grond te krijgen via een product voor het bovenste marktsegment. En wie weet zou dat wel eens nieuwe afzetkanalen kunnen openen?

En ten slotte nog een verrassende ontwikkeling: de overname van Scheufelen - een naam met een lange traditie op de markt voor fijne papiersoorten - door het Nederlandse Paper Excellence. Nederlands? Paper Excellence is in feite een dochteronderneming van de Indonesische groep Sinar Mas, die eigenaar is van Asia Pulp & Paper (APP). APP is echter wel een van de Aziatische fabrikanten die onlangs door de Europese Raad in naam van de eerlijke concurrentie gesanctioneerd werden. Tegelijk echter rekent men op die groep om in de fijne papiersoorten in Europa te investeren.

In de eerste plaats blijft het prijsniveau onbevredigend. In mei werd een ton gestreken papier op de Europese markt voor 715,40 euro verhandeld. Dat is amper 4,9% meer dan in januari 2008 aan de vooravond van de financiële crisis (cijfers van het agentschap Foex). De papierindex van Febelgra bevestigd die trend: houtvrij gestreken papier stond eind maart op een index van 254,02, dat is heel dicht bij het niveau van 2004 en amper 4,1% hoger dan in januari 2008.In die situatie blijven de herstructureringen en consolideringen voortgaan, zoals de vijf voorbije jaren. Het opmerkelijkste voorbeeld daarvan kwam van m-real. Begin mei kondigde de Finse papierproducent een herstructureringsplan aan om zijn jaarcapaciteit met 500.000 ton te verminderen - 430.000 ton fijn gestreken papier en 70.000 ton speciaal papier. m-real dat eind 2008 al het gros van zijn activiteiten op het vlak van fijne papiersoorten aan zijn concurrent Sappi had overgelaten, wil de fabrieken van) Gohrsmühle (Duitsland en Alizay (Frankrijk) van de hand doen. Als het bedrijf geen overnemer vindt, wil het de Franse fabriek sluiten. De fabriek van Gohrsmühle zou ontmanteld worden waarbij m-real alleen de productie van 'cast coated' etiketten en verpakkingsproducten zou behouden. Als die maatregelen volledig worden doorgevoerd, zien 810 werknemers in Frankrijk en Duitsland hun baan bedreigd. In april had m-real al zijn activiteiten op het vlak van 'premium papers' aan het Duitse Papierwerke Lenk verkocht dat een honderdtal werknemers zou overnemen.Een andere Finse papierproducent, Stora Enso, liet op zijn beurt weten dat het van plan is om zijn activiteiten in de sector van de fijne papiersoorten te herstructureren. Het aangekondigde plan slaat op de fabrieken van Nymölla (Zweden), Uetersen (Duitsland), Oulu (Finland) en de twee vestigingen van Lumipaper, namelijk Kallo (België) en Mendelsham (Groot-Brittannië), waar de papieren versneden worden. In totaal zouden de maatregelen die overwogen worden, betrekking hebben op 285 medewerkers in de vijf betrokken landen, waarvan 21 in België. Er is echter geen sprake van om vestigingen te sluiten. "De vraag naar fijn papier ligt nog heel wat lager dan voor de crisis en er is geen aanwijzing van een duurzame heropleving," verklaarde Hannu Alalauri, ondervoorzitter Fine Paper van Stora Enso.Sappi dat nu de belangrijkste producent van fijne gestreken papiersoorten in Europa is, ondervindt ook moeilijkheden. De groep die haar wortels in Zuid-Afrika heeft, bevestigde onlangs dat ze eind juli de productie van gestreken kwaliteiten in haar fabriek in het Zwitserse Biberist zou stopzetten. Ook in dit geval gaat het om een jaarlijks volume van 500.000 ton dat uit de markt verdwijnt. Alle heil van de verpakkingDe malaise blijft zeker niet beperkt tot het segment van de fijne papiersoorten. De prijscrisis treft ook het tijdschriftenpapier (LWC, + 0,7% sinds 2008) en het krantenpapier (newsprint, + 1,04% sinds 2008). In eerste instantie zou men kunnen denken dat die cijfers eerder gunstig zijn omdat de prijzen terug op het niveau van voor de crisis liggen. Dat is echter gerekend zonder de prijsverhogingen voor energie en grondstoffen. In dezelfde periode is de prijs van NBSK-pulp (lange vezels) met 52% gestegen en die van BHKP-pulp (korte vezels) met 45%. Dat betekent dat de producenten er niet in slagen om die prijsverhoging in hun verkoopprijzen door te rekenen en dus tot kostenbesparingen veroordeeld zijn. Toch is alles niet zo negatief. In het verpakkingssegment ligt het prijsniveau hoger wat op een stevige vraag wijst. De prijs van de belangrijkste kwaliteiten is de voorbije drie jaar met een percentage tussen 11 en 40% gestegen. Het is dan ook geen toeval dat m-real sneller dan gepland zich op die markt wil concentreren. De fabriek van Biberist, waar Sappi de productie van fijne papiersoorten stopzet, zou wel eens aan een speler uit de verpakkingsmarkt verkocht kunnen worden. De recente lancering door Sappi van een nieuwe 'topliner' is een ander signaal: Sappi dat tot nu toe niet op de verpakkingsmarkt actief was, poogt daar een voet aan de grond te krijgen via een product voor het bovenste marktsegment. En wie weet zou dat wel eens nieuwe afzetkanalen kunnen openen?En ten slotte nog een verrassende ontwikkeling: de overname van Scheufelen - een naam met een lange traditie op de markt voor fijne papiersoorten - door het Nederlandse Paper Excellence. Nederlands? Paper Excellence is in feite een dochteronderneming van de Indonesische groep Sinar Mas, die eigenaar is van Asia Pulp & Paper (APP). APP is echter wel een van de Aziatische fabrikanten die onlangs door de Europese Raad in naam van de eerlijke concurrentie gesanctioneerd werden. Tegelijk echter rekent men op die groep om in de fijne papiersoorten in Europa te investeren.