Het is met dat gegeven in het achterhoofd dat ik hier een poging doe om te beschrijven wat we in de loop van het volgende jaar kunnen verwachten en welke impact dat op de sector zal hebben.

Een van de eerste vragen die we ons stellen, is hoe het met de grafische industrie zelf gesteld is. Heel wat mensen, vooral in de VS, zijn van mening dat drukwerk een afgelopen zaak is en dat elektronische media grotendeels de rol ervan zullen overnemen. Ze verwijzen dan naar producten zoals de iPad van Apple of de Kindle van Amazon die van het internet en draadloze verbindingen gebruik maken om op nieuwe manieren en op aanvraag informatie te leveren.

Zelf deel ik die mening niet, maar we moeten wel terdege beseffen dat de grafische sector een overgangsfase doormaakt. Heel wat sectoren zijn de grafische industrie voorgegaan en hebben in de loop der tijden nieuwe zakenmodellen ingevoerd. De filmindustrie, de muzieksector, de reissector, de media en tal van andere sectoren hebben zich aangepast, telkens als er zich een nieuw en moderner medium aandiende dat de oude technologie leek te gaan vervangen.

De overgang die de grafische sector vandaag meemaakt, zal er toe leiden dat hij een integraal onderdeel van de communicatie-industrie wordt waarin drukwerk één bestanddeel van een geïntegreerde benadering van de communicatie is. Dat is heel sterk het geval bij de digitale druk die ondenkbaar is zonder online bestelsystemen en nauw verweven is met geïndividualiseerde marketingdiensten. In de verpakkingssector wint drukwerk nog aan belang omdat de verpakking hoe langer hoe meer een verkoopmedium wordt. Verpakkingen vormen ook een groeiactiviteit in de groeimarkten waar supermarkten de plaats van de traditionele marktkraampjes innemen.

De basistrends

Hieronder volgt een overzicht van de verschillende basistrends die men kan opmerken.

In de eerste plaats is er het gebruik van het internet om de manier waarop drukwerk besteld en beheerd wordt, te verbeteren. In de toekomst zullen drukkers die niet op het internet aanwezig zijn en die geen bestellingen online aanvaarden en verwerken, het bijzonder moeilijk krijgen om nog opdrachten binnen te halen. Bij heel wat druktoepassingen weet de klant vandaag niet meer waar het drukwerk vervaardigd wordt. En kan hem dat ook niet schelen, op voorwaarde dat hij een goede prijs krijgt en dat het drukwerk de juiste kwaliteit heeft en op tijd geleverd wordt.

De verschuiving van offset en flexo naar digitale druk gebeurt niet altijd om kosten te drukken, maar wel om de bedrijfsefficiëntie te verhogen en om nieuwe vormen van communicatie in te voeren. Boekuitgevers bijvoorbeeld stappen naar de digitale druk over om efficiënter te werken. Boeken in zwart/wit en in kleine oplagen worden al sinds enkele jaren digitaal gedrukt, maar nu verandert de snelle inkjet het bedrijfsmodel voor zowel boeken in zwart/wit als in kleur. Voor oplagen tot ongeveer 5.000 exemplaren wordt het goedkoper om boeken op een inkjetpers te drukken dan op een offsetpers. Dat stelt uitgevers in staat om kleinere oplagen te bestellen met geregelde herhaalopdrachten zodat ze hun voorraden kunnen beperken. De impact van leestoestellen zoals de Kindle dwingt uitgevers er overigens toe om kleinere oplagen te bestellen - ze hebben er immers geen goede kijk meer op hoeveel gedrukte exemplaren ze zullen verkopen. Naarmate leveranciers meer en betere persen zullen voorstellen, zal die trend op drupa bevestigd worden.

Een andere trend is de digitale afwerking. We zien al heel wat vouw-, verzamel- en bindmachines die op digitale persen aangesloten worden. En op drupa zal hun aantal nog toenemen. Zulke machines dragen bij om het digitale drukken efficiënter te maken: niet alleen vergen ze minder personeel, maar hebben ze ook nog aanzienlijk kortere insteltijden en lagere exploitatiekosten. De Highcon Euclid digitale snij- en rilmachine uit Israël, waarvan onlangs bekend werd dat ze op drupa voorgesteld zal worden, is een voorbeeld van die trend. Die machine is heel specifiek voor de verpakkingsmarkt bestemd en vervangt bij kleine oplagen de dure stansen die op maat ontworpen en vervaardigd moeten worden.

De belangrijkste trend waar iedereen naar uitkijkt, is een verdere ontwikkeling van de inkjetpersen, zowel de vellen- als rollenversies. Ongetwijfeld komen er heel wat nieuwe spelers op de markt terwijl bestaande leveranciers nieuwe en verbeterde persen zullen voorstellen. Van enkele grote bouwers van offsetpersen is bekend dat ze inkjetpersen zullen introduceren, bijvoorbeeld KBA, manroland, TKS, Wifag en misschien nog anderen. Wellicht zullen we ook enkele minder snelle en goedkopere persen aantreffen - misschien van Delphax dat voor dat marktsegment samenwerkt met Memjet als leverancier van drukkoppen. De grote aandacht gaat echter naar de gevestigde leveranciers en ik vermoed dat de grote veldslag daarbij tussen HP en Kodak uitgevochten zal worden. Vooral omdat de Prosper van Kodak dan al een stevige voet aan de grond zal hebben - tegen drupa zouden er al vijftig exemplaren van de Prosper in gebruik moeten zijn.

Op drupa zullen ook de digitale persen van het B2-formaat hun intrede doen. Op de vorige editie van drupa toonden Fujifilm en Screen al de eerste aanzetten. Ik verwacht dat er nu operationele versies van hun persen te zien zijn. Maar u hoeft niet verrast te zijn als er alvast nog één andere belangrijke speler ook B2-persen met de elektrofotografische techniek (toner) demonstreert.

Een volgende belangrijke trend vinden we in de verpakkingssector die offset, flexo en digitale technieken combineert en die in de hele wereld nog altijd de wind in de zeilen heeft. Heel wat nieuwe ontwikkelingen dienen zich aan, zowel in de druk en de afwerking, als in de werkstroom. Ik verwacht meer bepaald dat de oplossingen voor de werkstroom gebruik zullen maken van het internet om de ontwerpafdelingen van de opdrachtgevers nauw bij de planning en het beheer van nieuwe producten te betrekken, van bij de eerste ontwerpen tot bij de eindklant.

drupa wordt ongetwijfeld de beurs die meer licht zal werpen op de toekomstige structuur van de grafische industrie en op de manier waarop de grafische sector zich omvormt van een activiteit waarbij tekens op papier aangebracht werden, tot een bedrijfstak die een belangrijke rol speelt bij het ontwerpen, produceren en leveren van een groot aantal producten en bij de informatie over die producten. Op drupa kunnen drukkers achterhalen hoe ze moeten veranderen als ze willen overleven en winst maken in een sector die zienderogen evolueert.

Het is met dat gegeven in het achterhoofd dat ik hier een poging doe om te beschrijven wat we in de loop van het volgende jaar kunnen verwachten en welke impact dat op de sector zal hebben.Een van de eerste vragen die we ons stellen, is hoe het met de grafische industrie zelf gesteld is. Heel wat mensen, vooral in de VS, zijn van mening dat drukwerk een afgelopen zaak is en dat elektronische media grotendeels de rol ervan zullen overnemen. Ze verwijzen dan naar producten zoals de iPad van Apple of de Kindle van Amazon die van het internet en draadloze verbindingen gebruik maken om op nieuwe manieren en op aanvraag informatie te leveren.Zelf deel ik die mening niet, maar we moeten wel terdege beseffen dat de grafische sector een overgangsfase doormaakt. Heel wat sectoren zijn de grafische industrie voorgegaan en hebben in de loop der tijden nieuwe zakenmodellen ingevoerd. De filmindustrie, de muzieksector, de reissector, de media en tal van andere sectoren hebben zich aangepast, telkens als er zich een nieuw en moderner medium aandiende dat de oude technologie leek te gaan vervangen.De overgang die de grafische sector vandaag meemaakt, zal er toe leiden dat hij een integraal onderdeel van de communicatie-industrie wordt waarin drukwerk één bestanddeel van een geïntegreerde benadering van de communicatie is. Dat is heel sterk het geval bij de digitale druk die ondenkbaar is zonder online bestelsystemen en nauw verweven is met geïndividualiseerde marketingdiensten. In de verpakkingssector wint drukwerk nog aan belang omdat de verpakking hoe langer hoe meer een verkoopmedium wordt. Verpakkingen vormen ook een groeiactiviteit in de groeimarkten waar supermarkten de plaats van de traditionele marktkraampjes innemen. De basistrendsHieronder volgt een overzicht van de verschillende basistrends die men kan opmerken.In de eerste plaats is er het gebruik van het internet om de manier waarop drukwerk besteld en beheerd wordt, te verbeteren. In de toekomst zullen drukkers die niet op het internet aanwezig zijn en die geen bestellingen online aanvaarden en verwerken, het bijzonder moeilijk krijgen om nog opdrachten binnen te halen. Bij heel wat druktoepassingen weet de klant vandaag niet meer waar het drukwerk vervaardigd wordt. En kan hem dat ook niet schelen, op voorwaarde dat hij een goede prijs krijgt en dat het drukwerk de juiste kwaliteit heeft en op tijd geleverd wordt. De verschuiving van offset en flexo naar digitale druk gebeurt niet altijd om kosten te drukken, maar wel om de bedrijfsefficiëntie te verhogen en om nieuwe vormen van communicatie in te voeren. Boekuitgevers bijvoorbeeld stappen naar de digitale druk over om efficiënter te werken. Boeken in zwart/wit en in kleine oplagen worden al sinds enkele jaren digitaal gedrukt, maar nu verandert de snelle inkjet het bedrijfsmodel voor zowel boeken in zwart/wit als in kleur. Voor oplagen tot ongeveer 5.000 exemplaren wordt het goedkoper om boeken op een inkjetpers te drukken dan op een offsetpers. Dat stelt uitgevers in staat om kleinere oplagen te bestellen met geregelde herhaalopdrachten zodat ze hun voorraden kunnen beperken. De impact van leestoestellen zoals de Kindle dwingt uitgevers er overigens toe om kleinere oplagen te bestellen - ze hebben er immers geen goede kijk meer op hoeveel gedrukte exemplaren ze zullen verkopen. Naarmate leveranciers meer en betere persen zullen voorstellen, zal die trend op drupa bevestigd worden. Een andere trend is de digitale afwerking. We zien al heel wat vouw-, verzamel- en bindmachines die op digitale persen aangesloten worden. En op drupa zal hun aantal nog toenemen. Zulke machines dragen bij om het digitale drukken efficiënter te maken: niet alleen vergen ze minder personeel, maar hebben ze ook nog aanzienlijk kortere insteltijden en lagere exploitatiekosten. De Highcon Euclid digitale snij- en rilmachine uit Israël, waarvan onlangs bekend werd dat ze op drupa voorgesteld zal worden, is een voorbeeld van die trend. Die machine is heel specifiek voor de verpakkingsmarkt bestemd en vervangt bij kleine oplagen de dure stansen die op maat ontworpen en vervaardigd moeten worden. De belangrijkste trend waar iedereen naar uitkijkt, is een verdere ontwikkeling van de inkjetpersen, zowel de vellen- als rollenversies. Ongetwijfeld komen er heel wat nieuwe spelers op de markt terwijl bestaande leveranciers nieuwe en verbeterde persen zullen voorstellen. Van enkele grote bouwers van offsetpersen is bekend dat ze inkjetpersen zullen introduceren, bijvoorbeeld KBA, manroland, TKS, Wifag en misschien nog anderen. Wellicht zullen we ook enkele minder snelle en goedkopere persen aantreffen - misschien van Delphax dat voor dat marktsegment samenwerkt met Memjet als leverancier van drukkoppen. De grote aandacht gaat echter naar de gevestigde leveranciers en ik vermoed dat de grote veldslag daarbij tussen HP en Kodak uitgevochten zal worden. Vooral omdat de Prosper van Kodak dan al een stevige voet aan de grond zal hebben - tegen drupa zouden er al vijftig exemplaren van de Prosper in gebruik moeten zijn. Op drupa zullen ook de digitale persen van het B2-formaat hun intrede doen. Op de vorige editie van drupa toonden Fujifilm en Screen al de eerste aanzetten. Ik verwacht dat er nu operationele versies van hun persen te zien zijn. Maar u hoeft niet verrast te zijn als er alvast nog één andere belangrijke speler ook B2-persen met de elektrofotografische techniek (toner) demonstreert. Een volgende belangrijke trend vinden we in de verpakkingssector die offset, flexo en digitale technieken combineert en die in de hele wereld nog altijd de wind in de zeilen heeft. Heel wat nieuwe ontwikkelingen dienen zich aan, zowel in de druk en de afwerking, als in de werkstroom. Ik verwacht meer bepaald dat de oplossingen voor de werkstroom gebruik zullen maken van het internet om de ontwerpafdelingen van de opdrachtgevers nauw bij de planning en het beheer van nieuwe producten te betrekken, van bij de eerste ontwerpen tot bij de eindklant. drupa wordt ongetwijfeld de beurs die meer licht zal werpen op de toekomstige structuur van de grafische industrie en op de manier waarop de grafische sector zich omvormt van een activiteit waarbij tekens op papier aangebracht werden, tot een bedrijfstak die een belangrijke rol speelt bij het ontwerpen, produceren en leveren van een groot aantal producten en bij de informatie over die producten. Op drupa kunnen drukkers achterhalen hoe ze moeten veranderen als ze willen overleven en winst maken in een sector die zienderogen evolueert.