Vorige week kondigde de stad La Louvière de 'Lupi' aan, de lokale munt van de Centrumregio. Ondertussen is ook de 'Brawette', de burgermunt van Waals-Brabant, na een voorbereiding van vier jaar klaar om gedrukt te worden. Binche ontwikkelt eveneens een alternatieve munt, de 'Fèstu'. Maar waarom brengt men in Franstalig België dergelijke munten uit? Kort samengevat, om de korte keten te bevorderen, de lokale economie te versterken en een beter budgetbeheer binnen een gemeenschap mogelijk te maken. Volgens Financité bestaan er vandaag zestien lokale munten in Brussel en Wallonië waaraan meer dan 2.171 handelaars in 196 gemeenten meewerken. "Sinds een jaar merken we ook dat overheden belangstelling krijgen voor de lokale burgermunten die de euro aanvullen", zegt Morgane-Kubicki, woordvoerder van Financité. Zo was er de 'Carol'Or' die een rol speelde in het relanceplan van Charleroi. En ook Doornik, Ath, Namen, Gembloux en Brussel hebben een eigen lokale munt ontwikkeld.

Stempelen, boekdruk, lamineren, digitale druk...

Elke burgerbeweging die een eigen munt wil uitbrengen, volgt een eigen strategie. En zoals bij echte bankbiljetten gaat het erom schoonheid en veiligheid te verzoenen. Op visueel vlak proberen de grafische ontwerpers meestal naar de regionale kenmerken te verwijzen. En om de biljetten tegen namaak te beveiligen, worden meerdere technieken toegepast, zoals het nummeren van de biljetten en het aanbrengen van transparante UV-vernissen en holografische prints.

In overeenstemming met de 'waarden' waar de lokale munt voor staat, wordt vaak een beroep gedaan op dienstverleners in de buurt. In La Louvière bijvoorbeeld werd de 'Lupi' ontworpen in samenwerking met Imprimascrap, een ambachtelijke boekdrukker. De biljetten werden in boekdruk gedrukt (vijf kleuren verso en één kleur recto + warmstempelen) en in zeefdruk (transparante UV-vernis). Het was een hele uitdaging om met de boekdruktechniek biljetten te vervaardigen die in de hele stad gebruikt kunnen worden, maar ook de keuze van de drager, een niet te scheuren steenpapier, had heel wat voeten in de aarde. Om de veiligheid te verhogen, moest het geperforeerd worden, maar de conventionele technieken leverden geen goede resultaten op. Gregory Gros van Imprimascrap kwam toen op het idee om de rechterkant van het biljet met een oud perforeersysteem voor postzegels te perforeren. "De druk en de kwaliteitscontrole voor de verschillende biljetten namen telkens tussen twee weken en een maand in beslag", vertrouwt hij ons toe.

De Brawette-biljetten zijn net van de persen gerold: 11.000 biljetten die een waarde van 60.000 euro vertegenwoordigen. Deze munt heeft zijn voordeel kunnen doen met een crowdfunding die 4.000 euro opgeleverd heeft. De 'Brawette' werd in het leven geroepen door BrawetteCoeur, een burgercollectief in het westen van Waals-Brabant. Binnen de groep tekende industrieel vormgever Vincent Gerkens voor het ontwerp van het biljet, terwijl ingenieur Vincent Minon zich op de drukaspecten toelegde en daarbij voor digitale druk en boekdruk opteerde. Met de hulp van Nicolas Verplancke van de digitale drukkerij Labelpages (Doornik) en van boekdrukker Xavier Michel van 'Au Chiffon d'encre' (Ath) werden verschillende technieken toegepast om de biljetten te beveiligen en aantrekkelijk te maken. Omdat de drukkerij uitgerust is met een Xerox Iridesse koos BrawetteCoeur ervoor om bepaalde details van de biljetten te verbergen of naar voren te halen, meer bepaald door transparante en metaalkleurige toners te combineren. De boekdrukker bracht van zijn kant het logo met een holografische warmstempeling aan. Wetenswaardig is dat de drager eveneens een mineraal papier is dat zeer goed tegen manipulatie bestand is. Daarnaast wou men ook nog brailletekens op de biljetten aanbrengen, maar het stempelen daarvan bleek een onbetaalbaar en ondoeltreffend alternatief (net als het perforeren) wegens de gebruikte drager. Wel werd het formaat van de verschillende coupures afgestemd op dat van de eurobiljetten, maar met een millimeter verschil in lengte.

Financité ontwikkelt ook een elektronisch betaalsysteem, zoals dat van de euro. "Het is niet de bedoeling om de biljetten te doen verdwijnen. We zijn vertrouwd met de digitale evolutie en de twee vormen kunnen naast elkaar bestaan", zegt Morgane Kubicki vooraleer nog eens het belang van het tastbare biljet te onderstrepen. "Er gebeurt iets heel bijzonders wanneer je een lokaal biljet aan een handelaar geeft. Er ontstaat een band. Bovendien zijn die biljetten erg mooi. We zijn van mening dat cash geld een openbaar goed is en bovendien is het een middel om je eigen budget te beheren." Ook in Vlaanderen heb je gemeenschapsmunten, waar ze via het netwerk Muntuit (waar 15 organisaties tot toegetreden zijn) gepromoot worden.

De 'Lupi', de lokale munt van de 'Région du Centre', gedrukt door Imprimascrap.

De 'Carol'Or', een van de grootste lokale munten waarvan de biljetten door Drifosett in Evere gedrukt werden op Tyvek-papier. Er zijn al zo'n 70.000 biljetten vervaardigd. Druktechnieken: UV-LED-offset van Heidelberg en holografische warmstempeling.

Een andere belangrijke lokale munt: de 'Val'heureux' die in de economische zone van de streek rond Luik circuleert.

Van de 'Zinne', de lokale munt in Brussel, bestaat ook een elektronische versie.

Ook de 'SolAToi' (Ath) heeft een elektronische versie. Technieken: holografische strook, spotvernis, nummering, vierkleurendruk.

De 'Blés', lokale en solidaire munt van Grez-Doiceau.

De 'Voltî' (Waals voor 'volontiers'), de lokale munt is complementair aan de euro en circuleert in Ciney, Hamois, Havelange, Marche-en-Famenne.

Vorige week kondigde de stad La Louvière de 'Lupi' aan, de lokale munt van de Centrumregio. Ondertussen is ook de 'Brawette', de burgermunt van Waals-Brabant, na een voorbereiding van vier jaar klaar om gedrukt te worden. Binche ontwikkelt eveneens een alternatieve munt, de 'Fèstu'. Maar waarom brengt men in Franstalig België dergelijke munten uit? Kort samengevat, om de korte keten te bevorderen, de lokale economie te versterken en een beter budgetbeheer binnen een gemeenschap mogelijk te maken. Volgens Financité bestaan er vandaag zestien lokale munten in Brussel en Wallonië waaraan meer dan 2.171 handelaars in 196 gemeenten meewerken. "Sinds een jaar merken we ook dat overheden belangstelling krijgen voor de lokale burgermunten die de euro aanvullen", zegt Morgane-Kubicki, woordvoerder van Financité. Zo was er de 'Carol'Or' die een rol speelde in het relanceplan van Charleroi. En ook Doornik, Ath, Namen, Gembloux en Brussel hebben een eigen lokale munt ontwikkeld.Elke burgerbeweging die een eigen munt wil uitbrengen, volgt een eigen strategie. En zoals bij echte bankbiljetten gaat het erom schoonheid en veiligheid te verzoenen. Op visueel vlak proberen de grafische ontwerpers meestal naar de regionale kenmerken te verwijzen. En om de biljetten tegen namaak te beveiligen, worden meerdere technieken toegepast, zoals het nummeren van de biljetten en het aanbrengen van transparante UV-vernissen en holografische prints.In overeenstemming met de 'waarden' waar de lokale munt voor staat, wordt vaak een beroep gedaan op dienstverleners in de buurt. In La Louvière bijvoorbeeld werd de 'Lupi' ontworpen in samenwerking met Imprimascrap, een ambachtelijke boekdrukker. De biljetten werden in boekdruk gedrukt (vijf kleuren verso en één kleur recto + warmstempelen) en in zeefdruk (transparante UV-vernis). Het was een hele uitdaging om met de boekdruktechniek biljetten te vervaardigen die in de hele stad gebruikt kunnen worden, maar ook de keuze van de drager, een niet te scheuren steenpapier, had heel wat voeten in de aarde. Om de veiligheid te verhogen, moest het geperforeerd worden, maar de conventionele technieken leverden geen goede resultaten op. Gregory Gros van Imprimascrap kwam toen op het idee om de rechterkant van het biljet met een oud perforeersysteem voor postzegels te perforeren. "De druk en de kwaliteitscontrole voor de verschillende biljetten namen telkens tussen twee weken en een maand in beslag", vertrouwt hij ons toe.De Brawette-biljetten zijn net van de persen gerold: 11.000 biljetten die een waarde van 60.000 euro vertegenwoordigen. Deze munt heeft zijn voordeel kunnen doen met een crowdfunding die 4.000 euro opgeleverd heeft. De 'Brawette' werd in het leven geroepen door BrawetteCoeur, een burgercollectief in het westen van Waals-Brabant. Binnen de groep tekende industrieel vormgever Vincent Gerkens voor het ontwerp van het biljet, terwijl ingenieur Vincent Minon zich op de drukaspecten toelegde en daarbij voor digitale druk en boekdruk opteerde. Met de hulp van Nicolas Verplancke van de digitale drukkerij Labelpages (Doornik) en van boekdrukker Xavier Michel van 'Au Chiffon d'encre' (Ath) werden verschillende technieken toegepast om de biljetten te beveiligen en aantrekkelijk te maken. Omdat de drukkerij uitgerust is met een Xerox Iridesse koos BrawetteCoeur ervoor om bepaalde details van de biljetten te verbergen of naar voren te halen, meer bepaald door transparante en metaalkleurige toners te combineren. De boekdrukker bracht van zijn kant het logo met een holografische warmstempeling aan. Wetenswaardig is dat de drager eveneens een mineraal papier is dat zeer goed tegen manipulatie bestand is. Daarnaast wou men ook nog brailletekens op de biljetten aanbrengen, maar het stempelen daarvan bleek een onbetaalbaar en ondoeltreffend alternatief (net als het perforeren) wegens de gebruikte drager. Wel werd het formaat van de verschillende coupures afgestemd op dat van de eurobiljetten, maar met een millimeter verschil in lengte.Financité ontwikkelt ook een elektronisch betaalsysteem, zoals dat van de euro. "Het is niet de bedoeling om de biljetten te doen verdwijnen. We zijn vertrouwd met de digitale evolutie en de twee vormen kunnen naast elkaar bestaan", zegt Morgane Kubicki vooraleer nog eens het belang van het tastbare biljet te onderstrepen. "Er gebeurt iets heel bijzonders wanneer je een lokaal biljet aan een handelaar geeft. Er ontstaat een band. Bovendien zijn die biljetten erg mooi. We zijn van mening dat cash geld een openbaar goed is en bovendien is het een middel om je eigen budget te beheren." Ook in Vlaanderen heb je gemeenschapsmunten, waar ze via het netwerk Muntuit (waar 15 organisaties tot toegetreden zijn) gepromoot worden. De 'Lupi', de lokale munt van de 'Région du Centre', gedrukt door Imprimascrap.De 'Carol'Or', een van de grootste lokale munten waarvan de biljetten door Drifosett in Evere gedrukt werden op Tyvek-papier. Er zijn al zo'n 70.000 biljetten vervaardigd. Druktechnieken: UV-LED-offset van Heidelberg en holografische warmstempeling. Een andere belangrijke lokale munt: de 'Val'heureux' die in de economische zone van de streek rond Luik circuleert. Van de 'Zinne', de lokale munt in Brussel, bestaat ook een elektronische versie. Ook de 'SolAToi' (Ath) heeft een elektronische versie. Technieken: holografische strook, spotvernis, nummering, vierkleurendruk. De 'Blés', lokale en solidaire munt van Grez-Doiceau. De 'Voltî' (Waals voor 'volontiers'), de lokale munt is complementair aan de euro en circuleert in Ciney, Hamois, Havelange, Marche-en-Famenne.