Digitale technologie als bron van verandering

De technologische ontwikkelingen - hogere snelheden, een betere kwaliteit en een grotere consistentie - hebben de markt ertoe aangezet om volop de mogelijkheden van de digitale druk te benutten. Grafische dienstverleners uit de hele wereld hebben hardware geïnstalleerd om met kleine oplagen op de onafgebroken trend naar individualisering en op de vragen van de gebruikers te kunnen reageren. Tegelijk verlangden bekende merknamen nieuwe zakenmodellen om just-in-time geleverd te kunnen worden en om het afval in de bevoorradingsketen tot een minimum te beperken. Dat is de achtergrond waarom talrijke labelproducenten vandaag meerdere printlijnen exploiteren. Ze maken gebruik van de specifieke eigenschappen en mogelijkheden van de verschillende druktechnologieën om nog beter op de huidige en toekomstige vragen van de bedrijfswereld in te spelen. De keuze van een bepaalde technologie hangt hoe langer hoe meer af van het eindgebruik - moeilijk te bedrukken substraten zoals die voor wijnen en likeuren; duurzame etiketten die tegen uiteenlopende omgevingsomstandigheden bestand moeten zijn; labels voor bier en cosmetica die visueel aantrekkelijk moeten zijn en prettig moeten aanvoelen; etiketten voor levensmiddelen die niet alleen mooi moeten ogen, maar ook aan strikte voorschriften op het vlak van voedselveiligheid moeten voldoen. In de meeste gevallen worden digitale printers parallel met flexo- en offsetpersen ingezet. Enkele voorbeelden uit de beginjaren maakten echter duidelijk dat dit niet altijd de beste manier was om een goed rendement te behalen. De mogelijkheden en de capaciteit van de digitale druk werden ingeperkt door goedbedoelde pogingen om die techniek in de bestaande workflows te integreren. Vandaag weet men dat het ecosysteem rond de printer even belangrijk is als de printer zelf om de investering in de digitale technologie zo goed mogelijk terug te verdienen. Met een dergelijk ecosysteem kunnen binnenkomende opdrachten doeltreffend en efficiënt doorheen de drukvoorbereiding naar de machine en vervolgens naar de afwerkafdeling gesluisd worden. Het uitgangspunt daarbij is altijd de MIS-/ERP-software. Die moet ontworpen zijn om het grotere aantal opdrachten, de complexiteit daarvan en de bijhorende hoeveelheid gegevens te kunnen verwerken. Tegelijk moet die software ook de pers kunnen volgen en voldoende opdrachten aanvoeren die aan klanten gefactureerd kunnen worden. Vandaag zien we bovendien almaar vaker web-to-print-zakenmodellen opduiken die het gemak van de e-commerce, zoals de consument dat dagelijks ervaart, in de B2B-sector introduceren. Ook wanneer dit niet voor alle bedrijven de aangewezen oplossing is, zal wellicht een almaar groter aantal opdrachten voor labelprinters via digitale kanalen binnenkomen. Dat vergt een aangepaste structuur bij de labeldrukkers die veeleer met de klassieke workflows vertrouwd zijn - waarbij de opdrachten analoog aangeleverd worden en vervolgens door de drukvoorbereiding bewerkt worden. Als gevolg van die evolutie zal men in de drukvoorbereiding wellicht minder gespecialiseerde krachten nodig hebben en zullen bedrijven nieuwe taken voor de medewerkers in kwestie moeten zoeken. Vaak kan dat een zegen zijn - er worden immers nieuwe groeimogelijkheden in het leven geroepen, bij het personeel worden ongebruikte bronnen aangeboord en de groei van de medewerkers wordt gestimuleerd. Maar even vaak boezemt de digitale transformatie mensen onvermijdelijk heel wat angst in. In plaats van die ontwikkeling te vrezen, doet men er echter beter aan om ze te omarmen en om ze in toekomstgerichte bedrijfsstrategieën te integreren. Op dezelfde manier leefden er een tijd lang ook vragen over het effect van de digitale transformatie op de analoge drukprocedés en op hun plaats in de waardeketen. Het ongenoegen werd nog aangevuurd door de uitstekende marketing van de digitale printsector en door haar sterke positie in de bevoorradingsketen, zozeer zelfs dat de digitale printsector zich op een moment gedwongen zag om duidelijk te stellen dat ze de flexodruk in geen geval wilde verdringen. De voorbije jaren is de flexodruk weer meer op de voorgrond getreden en heeft ze een eigen technologische evolutie ondergaan met een stijging van de efficiëntie, een automatisering van de persinstellingen en een grotere standaardisering van het procedé als resultaat. Daarnaast worden de belangen van de sector ook beter verwoord en sterker in de schijnwerpers geplaatst. De marketinginitiatieven werden opgedreven om de sterke punten van de flexodruk in de 21e eeuw duidelijk te maken. In de productiebedrijven is het vandaag zo dat de digitale en analoge drukprocedés elkaar aanvullen. Het bewijs daarvan is het groeiende aantal hybride opties - Full Hybrid, True Hybrid of Hybrid-Integration enzovoort - die de beste aspecten uit beide procedés verenigen. Die combinatie maakt bovendien ook capaciteit vrij of roept zelfs nieuwe capaciteit in het leven. Zodra een etikettendrukker een digitale workflow ingevoerd heeft, moet de flexopers bijvoorbeeld niet meer voor een kleine oplage klaargemaakt worden, maar kan het bedrijf zijn persen (van Gallus, Mark Andy, Nilpeter, MPS of BOBST) voluit inzetten om grote oplagen te produceren. Bovendien kunnen sommige digitale printers ook grotere oplagen aan wat dan weer de mogelijkheid biedt om flexopersen voor de opdrachten met de grootste toegevoegde waarde in te zetten. Drukkerijen kunnen zo een maximaal rendement uit hun volledige digitale en analoge hardware halen. Voor heel wat etikettendrukkers heeft dit nieuwe commerciële paden geëffend waarlangs ze nieuwe markten kunnen verkennen. Een van die nieuwe toepassingen is het digitaal bedrukken van soepele verpakkingen. Soepele verpakkingen zijn voor etikettendrukkerijen een voor de hand liggende nieuwe activiteit. Daarbij rijzen echter toch nog heel wat vragen en moeten er technische problemen opgelost worden, niet alleen wegens de hoge eisen die aan primaire verpakkingen gesteld worden, maar ook om de gevestigde druktechnieken voor etiketten met de nieuwe technieken te combineren. De machineleveranciers beseffen dat en zoeken naar oplossingen. Daarnaast is er echter ook altijd maar meer hardware beschikbaar waarmee snel digitaal bedrukte soepele verpakkingen vervaardigd kunnen worden - verpakkingen die met de inkjettechnologie (inkten op waterbasis) of de tonertechnologie bedrukt worden en die geschikt zijn voor 'print-for-use' bedrijfsmodellen. En omdat de materialen voor flexibele verpakkingen en ook de eindtoepassingen compleet anders zijn, hebben de etikettendrukkerijen nood aan opleidingen op die gebieden. Bovenstaande bedenkingen zullen echter niet beletten dat etikettenproducenten op het gebied van de soepele verpakkingen actief zullen worden wanneer de gelegenheid daartoe zich aandient. Labeldrukkers die digitaal werken, kunnen nog andere kansen vinden in toepassingen met een hoge toegevoegde waarde. De niet aflatende strijd om op het 'Moment of Truth' (het moment waarop een consument beslist iets te kopen) een zege te boeken en om de eigen producten op de winkelrekken eruit te laten springen, inspireert tot systemen om digitaal gedrukte labels te veredelen, zowel analoge systemen die na de druk zelf toegepast worden als nieuwe digitale systemen die folies, vernissen en andere visuele effecten kunnen aanbrengen. Of zelfs voelbare structuren die kunnen inspelen op de nood van de consument om aan te raken en te voelen. Daarom ben ik ook van mening dat de etikettensector goed geplaatst is om de volgende stap in de digitale transformatie te zetten en haar kennis van de digitale druk aan haar vermogen tot aanpassen en veranderen te koppelen. De etikettensector hoor je niet klagen - veeleer verheugt ze er zich over dat ze haar activiteiten met de digitale technologie kan bestendigen en wil ze alle kansen die daarmee gepaard gaan, benutten.