Zo'n 1.200 specialisten kwamen in het voorjaar in het Amerikaanse Ohio bijeen voor het Flexographic Technical Association Forum om de trends en toekomstperspectieven voor flexodruk te bespreken. Vakblad Labels & Labeling deed verslag van het FTA congres. "Er zijn nog altijd heel veel drukorders met hoge oplages", stelde bijvoorbeeld Steve Schulte van persenbouwer Mark Andy ter plekke. "Zolang digitaal drukken het omslagpunt nog niet weet te bereiken op het gebied van snelheid en kosten per label, zal er voor flexo-druk altijd een plek blijven." Een vertegenwoordiger van Bobst sloot zich daar bij aan: "De ene technologie vervangt de andere niet, ze vullen elkaar uitstekend aan."
...
Zo'n 1.200 specialisten kwamen in het voorjaar in het Amerikaanse Ohio bijeen voor het Flexographic Technical Association Forum om de trends en toekomstperspectieven voor flexodruk te bespreken. Vakblad Labels & Labeling deed verslag van het FTA congres. "Er zijn nog altijd heel veel drukorders met hoge oplages", stelde bijvoorbeeld Steve Schulte van persenbouwer Mark Andy ter plekke. "Zolang digitaal drukken het omslagpunt nog niet weet te bereiken op het gebied van snelheid en kosten per label, zal er voor flexo-druk altijd een plek blijven." Een vertegenwoordiger van Bobst sloot zich daar bij aan: "De ene technologie vervangt de andere niet, ze vullen elkaar uitstekend aan." Recente cijfers van marktonderzoeker Smithers over de labelmarkt laten zien dat flexo daar inderdaad nog altijd veruit favoriet is: in 2023 wordt wereldwijd bijna 40 procent van het totale volume (in vierkante meters) aan labels in smalbaan flexo gedrukt. Op afstand volgt offset, met ruim 28 procent, op de tweede plaats. Diepdruk behaalt daarna een marktaandeel van nog geen 15 procent. Volledig digitaal gedrukte labels zijn in marktvolume goed voor nog maar zo'n 6,4 procent, maar de Smithers-onderzoekers tekenen in hun rapport The Future of Labels and Release Liners to 2028 aan dat het aandeel in de marktwaarde aanzienlijk hoger ligt. Tenslotte zijn er nog de hybride persen (die bijvoorbeeld flexo- en inkjet-modules combineren), met een marktaandeel van iets meer dan vier procent. Toch gaan er de komende vijf jaar wel degelijk verschuivingen optreden. Tot 2028 zal flexo het volume in de labelmarkt jaarlijks met zo'n 3,3 procent zien groeien, terwijl offset het moet doen met 2,2 procent. Diepdruk doet het met een jaarlijkse groei van vier procent nog wat beter, en wint dus marktaandeel. De grootste winst gaat echter naar de digitale persen (toner en inkjet), die naar verwachting van Smithers jaarlijks 12,3 procent groei in volume gaan realiseren. Dat is voor een deel te danken aan de hogere snelheid die dankzij inkjet mogelijk wordt, aldus het rapport, maar ook omdat er vaker in kleinere oplages een grotere diversiteit aan labels wordt geproduceerd. Overigens is de markt die met flexopersen wordt bediend natuurlijk veel ruimer dan alleen die van labels en etiketten. Smithers becijferde vorig jaar dat het grootste deel - bijna 37 procent - van het totale drukwerkvolume in flexo voor rekening komt van golfkartonnen verpakkingen. Daarnaast zal het segment van flexibele verpakkingen steeds belangrijker worden: dit wordt naar verwachting de komende jaren de snelst groeiende flexo-toepassing. Er dienen zich bovendien nieuwe segmenten met groeipotentieel voor flexo aan, zoals het bedrukken van papieren handdoekjes (vanwege anti-coronamaatregelen) en bijvoorbeeld het bedrukken van kartonnen eetgerei (zoals borden) nu het gebruik van eenmalig plastic wettelijk aan banden wordt gelegd. Er verdwijnt soms ook volume: door de krimpende krantenoplages neemt die markt voor flexo verder af. Vakbeurs Labelexpo Europe bood begin september in Brussel de gelegenheid om de actuele stand van zaken en de trends op het gebied van flexo in kaart te brengen. Het tweejaarlijkse evenement, dat vanwege corona de editie van 2021 oversloeg, telde ruim 630 exposanten en trok bijna 36.000 bezoekers. Nadat het tijdens de Amerikaanse editie van de beurs in 2022 voor het eerst volledig aan flexopersen had ontbroken, beloofden de organisatoren nu de 'comeback van flexo' in Brussel - en inderdaad was er weer genoeg te zien op dat gebied. Bekende namen gaven live demonstraties met hun nieuwste flexopersen. Bobst installeerde op de beursstand bijvoorbeeld een Master M6 om er de voordelen van het drukken met een 'extended color gamut' (ECG, waarover verderop in dit artikel meer) mee aan te tonen. Lombardi produceerde ter plekke op zowel een Synchroline als een Invicta i1 flexopers - en gaf alvast een voorproefje van de vernieuwde Invicta i2-pers. Mark Andy greep Labelexpo aan voor het debuut van een nieuwe flexopers in de 'Pro Serie'. Ook Omet, dat zijn 60-jarig jubileum vierde, kwam met een nieuwe flexopers naar Brussel: de KFlex, voorzien van inline afwerking, koudfolie en een Omet Jet-Bar voor het aanbrengen van reliëf met inkjet-vernis. Bovendien was er achter de schermen en uitsluitend voor genodigden nog een iFlex labelpers te zien. Bij Nilpeter kwamen, onder het motto 'The Future of Flexo', twee flexo machines in actie: de FA-17 en, voor het eerst op een beurs te zien, de FA-26. Uteco, tenslotte, hield het bij een virtuele presentatie van de nieuwe compacte Onyx GO. De aanwezigheid van al deze flexopersen op verschillende stands kon niet verhullen dat, toch zeker alvast op de beursvloer, de verschuiving richting digitaal drukken volop gaande is. Neem dezelfde flexo-spelers die hierboven werden genoemd: zij laten niet na ook hun eigen ontwikkelingen op digitaal gebied te benadrukken. Uteco werkt bijvoorbeeld samen met Kodak voor zijn Sapphire inkjetpersen waarmee met name op de markt voor (flexible) verpakkingen wordt gemikt. Nilpeter is een samenwerkingsverband met Screen aangegaan om een hybride machine op de markt te brengen: de Truepress Label 350 UV SAI werd getoond op de Screen-stand, uitgerust met twee flexo-units van Nilpeter en inkjettechnologie van Screen. En Omet werkt samen met Durst in de hybride Xjet-machine, die eveneens in Brussel in actie kwam. Ook bij Mark Andy speelt digitale druktechniek een belangrijke rol. Tijdens Labelexpo maakte de nieuwste versie van de Digital Pro Max zijn Europese debuut: een op tonertechnologie gebaseerde hybride rotatieve machine met de mogelijkheid om niet alleen witte toner aan de CMYK-reeks toe te voegen, maar naar wens ook uit te breiden met flexo-units en afwerk/veredeling-modules. Op de stand was bovendien nog plek voor een hybride inkjet/flexo-pers uit de Digital Series HD. Prominent aanwezig op de stand van Bobst was de Digital Master 340 All-in-One labelpers, met een combinatie van inkjet, flexo, veredeling en stansen in een doorgang. Bobst maakt voor zijn inkjet-units gebruik van de speciale inkjetkoppen van Mouvent - een technologie-ontwikkelaar die mede door Bobst werd gefinancierd en eind 2020 volledig werd ingelijfd. In 2019 presenteerde Mouvent zich nog op Labelexpo met eigen (prototypes van) inkjetpersen, maar die machines - waarvan er intussen ook een aantal zijn geïnstalleerd - worden nu niet meer gemaakt. De koppen zijn inmiddels aan hun derde generatie toe en worden nu onder de noemer 'Bobst Inkjet Technology' toegepast in bijvoorbeeld de Digital Master 340. Deze machine heeft bovendien gezelschap gekregen van de nieuwe Digital Expert 340, een volledige digitale inkjet-pers voor kleinere oplages (tot zo'n 8.000 meter). Nóg een speler uit de flexo-wereld die zijn kaarten tijdens deze Labelexpo overtuigd op digitaal drukken zette: Gallus presenteerde zijn 'Gallus One' inkjetpers. Dario Urbinati, ceo van Gallus, liet er weinig misverstand over bestaan: "Aan de flexo-technologie valt eigenlijk niet zo heel veel meer te verbeteren. De innovatie zit in de digitale hoek." Met de Gallus One meent de Heidelberg-dochter een digitale labelpers te hebben gebouwd die kan concurreren op total cost of ownership (TCO). Urbinati sluit niet uit dat Gallus volgend jaar al evenveel inkjetpersen als flexopersen verkoopt. De flexo druktechniek mag dan volwassen zijn, toch blijft er op onderdelen natuurlijk altijd nog ruimte voor verbetering of alternatieven. Bijvoorbeeld op prepressgebied, waar zich naast gekende namen als XSYS, Asahi en Esko ook een nieuwe speler meldde, namelijk ECO3 - het voormalige Agfa Offset Solutions. Het verzelfstandigde bedrijf gebruikte Labelexpo als podium voor de introductie van een compleet pakket voor de flexo-industrie, van de cloud-gebaseerde Amfortis prepress workflow software en de Spiral-rastertechnologie tot de Magis-flexoplaten en Magis plaatvervaardiging-apparatuur. Volgens Christophe Lievens bestonden er al onder Agfa plannen richting de flexo-industrie, maar kwamen die pas onder de nieuwe eigenaar Aurelius in een stroomversnelling. ECO3 zegt voorlopig op de labelindustrie in Europa en Latijns Amerika te mikken, maar wil op termijn ook groeien in andere toepassingen en markten. Het momentum lijkt ook te groeien voor een al langere tijd veelbelovende technologie: 'Expanded Gamut Printing' (EGP), ook bekend als 'Extended Color Gamut' (ECG) of 'Fixed Color Palette (FCP). Juist in de label- en verpakkingsindustrie valt met ECG veel voordeel te behalen: door met een vaste set inkten te drukken - namelijk: CMYK plus oranje, groen en violet (OGV) - is het gebruik van steunkleuren (vrijwel) overbodig. Op die manier kan sneller en beter een consistente drukkwaliteit worden bereikt en hoeft er bij orderwissels niet meer van inkt te worden gewisseld. Daardoor is er minder machinestilstand en gaat de productiviteit omhoog. Bovendien wordt bijvoorbeeld ook het combineren van verschillende orders (die voorheen verschillende inktsets vereisten) beter mogelijk. ECG kreeg dit jaar nadrukkelijk aandacht tijdens Labelexpo, dankzij een door expert Kai Lankinen geïnitieerd tweedaags seminar - onder de duidelijke titel 'Flexo's Future' - en een dagelijkse tour over de beursvloer langs stands van leveranciers en fabrikanten die de ECG-technologie actief ondersteunen, waaronder XSYS (flexoplaten), Siegwerk (inkten), Nilpeter (flexopersen) en Hybrid (software). Zij lieten zien dat de techniek er klaar voor is om van ECG een succes te maken. Mogelijk dat nieuwe argumenten de markt kunnen helpen overtuigen: naast efficiency kan ECG ook helpen materiaalverspilling te voorkomen en de CO2-voetafdruk van drukorders te verkleinen. Volgens cijfers van Kai Lankinen zijn opdrachtgevers inmiddels goed bekend met het ECG-fenomeen en ook bereid om over te stappen. Daar zouden drukkers nu dus slim op kunnen inspelen. Efficiency in flexo kan nog worden verbeterd door de toenemende digitalisering van het hele productieproces. De grote hoeveelheid data die beschikbaar komt voor, tijdens en na de productie levert nuttige informatie op om processen verder te stroomlijnen. Steeds meer leveranciers spreken dan ook over 'ecosystemen', waarbinnen alle componenten van het productieproces met elkaar in verbinding staan. Uiteindelijk zal deze ontwikkeling de analoge flexo-industrie en de digitale printwereld nog dichter bij elkaar brengen en een eventuele overstap vergemakkelijken. Leveranciers als Xeikon, Screen, FujiFilm en Konica Minolta verbreden voortdurend hun portfolio en de technische mogelijkheden. En als het aan HP Indigo ligt, is het omslagpunt al bereikt. Noam Zilbershtain, algemeen directeur van HP Indigo, voorspelde alvast de revolutie: "HP first, flexo second."