Groen, efficiënt en luxe trends in verpakking- en labeldruk

Kleinere productieruns die worden opgevangen met digitaal druk of machines die nog vlotter omstelbaar zijn, milieuvriendelijkere materialen, papiergebaseerd, maar ook kunststoffen van monomaterialen. En meer veredelde producten, waarbij de veredeling ook nog steeds verder wordt geautomatiseerd. Dat zijn de trends als we de drukpersfabrikanten mogen geloven. We gaan met hen wat nader de diepte in. Hoe gaat het economisch met verpakkings- en labeldrukkers? Filip Weymans (corporate communications manager digital solutions Xeikon): "Algemeen gaat het goed met de verpakkingsindustrie. Er zijn wel verschuivingen door de trends in de consumentenmarkt. Duurzaamheid leidt ertoe dat er minder flexibele verpakkingen gebruikt worden ten voordele van karton of een rigide verpakking (glas, metaal...). Het merendeel van flexibele verpakkingen wordt niet bedrukt maar toch ervaren de flexibele verpakkingsdrukkers een daling, afhankelijk van het type verpakking. Want bijvoorbeeld de vraag naar pouches is wel stijgend." Carl Vandermeersch (salesmanager Manroland Benelux): "In tegenstelling tot de commerciële drukwerkmarkt was er in deze sector wel een goed investeringsklimaat. De verkoop van verbruiksgoederen bleef tot dusver stabiel in de sector en dat is een goede indicator voor de bezetting van de persen." Steve Debloem senior salesmanager Heidelberg Benelux: "Verpakkings- en labeldrukkers doen het over het algemeen goed. Het is een markt waarin nog organische groei zit en dat maakt dat de toekomst er voor deze bedrijven goed uitziet." Peter Minis (Marketing Manager Komori Europe): "De verpakkings- en labelmarkt heeft economisch gezien weinig terugslag gehad tijdens de corona-pandemie. 'Fast Moving Consumer Products' ofwel FMCP zijn wel fors achteruitgegaan in volume, denk aan to-go producten zoals gevestigde ketens op station, luchthaven en andere openbare ruimten." Hoe was de invloed van de corona-crisis daarop? Weymans: "Er was een groei in etikettenvolume, met name digitaal, doordat etiketten het mogelijk maken sneller om te schakelen in type verpakking. Bijvoorbeeld doordat grote kartonnen of flexibele verpakkingen, die aan horeca werden geleverd, vervangen werden door kleinere verpakkingen die via de retail worden verdeeld. De etikettenmarkt ervaarde ook een groei in SKU (stock keeping units) doordat brouwerijen die ontsmettingsproducten zijn gaan maken om zo een vervangingsproduct te hebben en/of de tijdelijke tekorten op te vullen. Ook de Flint Group is dit gaan doen in het Verenigd Koninkrijk. Verder is het aantal verpakkingen en etiketten ook toegenomen in de medische sector. Daarnaast maken vele grafische drukkerijen nu ook de stap naar etiketten. Vele van deze drukkerijen hebben hun drukvolume sterk zien dalen, anderzijds hebben ze meestal een bepaald pakket aan etiketten dat ze uitbesteden. Nu maken ze de stap om dit in huis te gaan produceren." Vandermeersch: "Het merendeel van de verpakkings- en labeldrukkers heeft een goede jaarprestatie geleverd. Bepaalde sectoren zoals verpakkingen voor luxe dranken en producenten voor horeca en events kenden wel een grote terugval. De drukkerijen van pharma-verpakkingen en -bijsluiters deden het over het algemeen zeer goed." DeBloem: "Door het feit dat de mensen veel meer huis consumeren (ook bestellingen via het internet) heeft zich dat vertaald in een iets grotere groei dan verwacht, voor zowel verpakkingen als labels. Het feit dat door de pandemie vele commerciële drukkerijen abrupt tot stilstand zijn gekomen, heeft zich vertaald in een transformatie van sommige van deze bedrijven naar etiketten- of verpakkingsdruk." Minis: "Doordat consumenten meer tijd aan huis besteden zijn de uitgaven aan cultuur, toerisme en horeca gedaald, waardoor extra vermogen of budget vrij is gekomen om te besteden aan luxere goederen." Welke trends ziet u op het gebied van verpakkings- en/of etikettendruk? Weymans: "Verschillende investeringsmaatschappijen hebben zich op de etikettendrukkerijen gestort en de consolidatie in een stroomversnelling gekomen. Bijvoorbeeld Optimum en Asteria in België/Nederland. Deze consolidatie creëert dan wel weer de ruimte om nieuwe etikettendrukkerijen te starten en dit enkel met digitale apparatuur. Qua gebruik van materialen blijft er een sterkere groei in clear-on-clear materialen, bij voorbeeld voor premium bier, ten opzichte van andere substraten. Het printen van variabele informatie is echter nog sterker gegroeid in aantal vierkante meters door de groei van de e-commerce-markt, zodat deze nu even groot is als die van primaire verpakkingen." Vandermeersch: "Door de steeds hogere druk op milieuonvriendelijke verpakkingen zien we voedings- en andere producenten steeds meer op zoek gaan naar een duurzaam alternatief. Wij verwachten dat deze trend zich verder zal doorzetten. Ook de etiketten kennen deze trend. Drank- en vloeistofverpakkingen staan dicht tegen een doorbraak van groene alternatieven. Dit zal ontegensprekelijk de vraag naar papieren etiketten en kartonnen dozen ten goede komen. De machines voor label- en verpakkingsdrukkers worden steeds complexer. Waar vroeger meestal gedacht werd aan een 6-kleurenpers met lak zien we nu een grotere vraag naar 7 kleuren en Ultima-configuraties met meerdere lakunits en speciale toepassingen." Debloem: "De bedrijven proberen nog steeds hun producten op de meest efficiënte manier te produceren. Dit vertaalt zich bijvoorbeeld in een grote vraag naar informatie over Prinect Multicolor (het systeem dat toestaat om speciale kleuren te vervangen door extra kleuren (oranje/groen/paars) aan het CMYK-proces toe te voegen." Minis: "Het afgelopen decennium zien wij over de gehele industrie een verandering naar minder verpakkingsinhoud. Waarbij oplages in sommige gevallen dalen, maar veelal blijven stijgen en belangrijk is dat de inhoud steeds efficiënter wordt benut om zo min mogelijk volume in beslag te nemen. Dit heeft niet alleen te maken met drukkosten maar ook met opslag en productie en logistiek." Is er een trend richting vergroening van het druk- en verpakkingsproces? Weymans: "De duurzaamheidsimpact dringt langzaam maar zeker meer door in de drukkerijen. Hun klanten - retail, brandowners - verwachten van hen een 'sustainability statement' omtrent hun CO2-voetafdruk, VOC-uitstoot, ... en ook op vlak van voedselveiligheid worden de eisen strenger." De Bloem: "De tendens om op zoek te gaan naar 'groenere' verpakking is al een tijdje aan de gang. Er verder is er natuurlijk ook het feit dat er steeds meer restricties (opgelegd door de overheid) komen met betrekking tot het gebruik van plastic." Minis: "In 2020 en 2021 staat het klimaat centraal in de wereldeconomie en de verpakkingsmarkt ziet een opwaartse trend in het reduceren van verpakkingsgrootte en materiaal. Bijsluiters voor veel goederen komen soms te vervallen, evenals de verpakkingsgrootte; denk aan telefoon-verpakkingen waarbij sinds recent geen opladers meer geleverd worden. Voedsel- en andere waren zien een reductie in plastic, daarbij komt de vraag niet alleen van consumenten maar zien wij ook dat verpakkingsdrukkers zelf vaak staan voor milieuvriendelijkere oplossingen waarbij alternatief wordt geboden van gerecycled papier en karton." Of signaleert u een toenemende vraag naar luxere, meer veredelde producten? Weymans: "Naast druktechnologie investeren bedrijven ook in digitale veredeling in de vorm van spot- en verhoogd vernis en foliedruk." Vandermeersch: "Luxe verpakkingen en labels blijven een lucratieve markt omdat de focus eerder op de uitstraling van de verpakking ligt dan op de prijs ervan. Hoge drukkwaliteit is in de verpakkings- en labelsector een absolute must. Daardoor zijn de inline inspectiesystemen, inline kleurmeting en pdf-vergelijking een zeer belangrijk onderdeel van de drukpers geworden." Debloem: "De vraag naar echt luxueuze verpakkingen is de laatste tijd een beetje gestagneerd, heeft ook te maken met het feit dat 'fun'-shopping totaal wordt afgeraden. Niet-essentiële winkels zijn zelfs een tijdje dicht geweest. En het is vooral in dit segment dat de luxueuze verpakkingen te vinden zijn." Welke rol spelen kleinere oplages door meer actiematige producties? Vandermeersch: "Door de alsmaar kleinere oplages door allerhande tijdsgebonden en doelgerichte acties is de automatisatiegraad uiteraard belangrijker geworden, ultrasnelle job wissels en lakwissel zijn een bepalende factor geworden in de keuze van de persen." Debloem: "Kleinere oplages en meer diversificatie is al jaren aan de gang. Maar hier gaat het vooral nog om 'massa personalisatie'. Een goed voorbeeld hiervan is de zeer geslaagde marketingcampagne van Coca-Cola met de namen op de etiketten. Ook de doorlooptijden die de bedrijven krijgen worden steeds korter omdat ook hun klanten korter op de bal spelen." Minis: "Binnen consumentenondernemingen zien wij een toenemende vraag naar marketing-personalisatie waarbij producten 'build-to-order' worden geproduceerd in kleine oplagen. Het luxere segment ziet steeds grotere oplagen die gerealiseerd moeten worden tegen relatief lage (druk)kosten." Zijn er door de kleinere oplages verschuivingen in druktechniek? Weymans: "Het drukvolume digitaal is vorig jaar blijven groeien met dubbel digit en we verwachten dat ook dit jaar dit blijft doorzetten. Vandaag ervaren we dat investeringen sterk blijven. Qua digitale investering blijft, sinds enkele jaren, een verhouding van 35-65 procent tussen UV-inkjet en toner. De drijvende factor voor UV-inkjet blijft applicatie gedreven. Bijvoorbeeld voor een meer duurzame applicatie het vermijden van vernis en lamineren (kost besparing) in de eindgebruikersmarkt en voor de look en feel in cosmetica- en gezondheids- en verzorgende producten en premium bier. Bovendien vervangen zij oude flexopersen." Vandermeersch: "De digitale wereld covert hier natuurlijk een belangrijk deel. Voornamelijk omdat zij de specialisten zijn in de kleine oplages en gepersonaliseerde oplossingen. Het leeuwenaandeel van de grotere oplages wordt echter nog steeds met de klassieke druktechnieken geproduceerd. Bij de klassieke druktechnieken daalt de minimumoplage ook steeds verder omdat net die insteltijden en opstart- en productiekosten enorm gereduceerd werden." Debloem: "Zeker in de etikettendruk is er een verschuiving naar het meer digitaal produceren, waarop ook hier op dit moment een verschuiving aan de gang is van tonerbased naar inkjet. In de verpakkingsdruk gebeurt dit in veel kleinere mate omdat het product complexer is. Vaak is het zo dat de 'basisverpakking' in massa worden geproduceerd waarna er digitaal een 'persoonlijke touch' wordt aangebracht." Minis: "Als leverancier van totaaloplossingen in zowel offset als digitaal, kunnen wij constateren dat er geen directe voorkeur is voor een specifieke druktechniek, en dit afhangt naar de vraag van de klant in zijn industrie. Hierbij wordt een afweging gemaakt naar onder andere kwaliteit, papiertypen, hoeveelheid, kleuren, levertijd en bezetting, om zo de beste oplossing te kunnen bieden." Of ziet u een andere verschuivingen in de productietechniek? Weymans: "Wij zien ook investeringen in softwareservice om de OEE van bestaande digitale drukpersen te verhogen met bijvoorbeeld colour service, integratie met ERP-/MIS-systemen. Maar ook investeringen in 'cloudbased' systemen om de performantie van hun processen te verbeteren door de digitalisering van de drukkerij en zijn processen." Vandermeersch: "Wij zien naast de investeringen in complexe en snelle druksystemen meer en meer de aandacht voor de afwerkingsmogelijkheden. De klassieke snijstraat is vrijwel verleden tijd en heeft plaats gemaakt voor volledig geautomatiseerde en gerobotiseerde oplossingen." Minis: "Vanuit de verpakkingsmarkt zien wij al een langere tijd een steeds grotere vraag opdoemen naar efficiënt produceren op groter velformaat, waarbij een groter kleurbereik en PMS kleuren van groot belang zijn en kwaliteit gewaarborgd moet blijven." Debloem: "Zeker in het segment van de luxeverpakkingen in kleine oplages zien we een verschuiving naar meer digitale afwerking (goudfolie, 3-D lak)." Welke rol ziet u daarbij voor offset, flexo, toner, inkjet? Vandermeersch: "Wij zien geen daling van de investeringen in offset door de opkomst van andere technieken. Enerzijds zijn er nieuwe producten en orders ontstaan door de digitale technieken. Anderzijds zijn bepaalde drukorders niet geschikt voor deze productiemethode. Het zijn eerder complementaire technieken. Iedere techniek heeft zijn bepaalde voordelen maar ook zijn beperkingen. Het is eerder de oplagestructuur en het toepassingsgebied dat bepalend is voor de aard van investering. Dit neemt niet weg dat naarmate de digitale technieken evolueren zij een prominentere rol zullen innemen in de markt." Debloem: "Al deze technieken zullen op middellange termijn worden gebruikt. Welke techniek voor welke applicatie wordt gebruikt zal blijven afhangen van het type product, de oplage en de afwerkingsnoden." Wat ziet u als de trends van de nabije toekomst? Weymans: "De oplages per drukopdracht blijven dalen en er komen ook meer drukopdrachten. Corona heeft dit ook versterkt omdat retail, 'brandowners' meer flexibiliteit in hun processen houden, te veel voorraad willen vermijden en de mogelijkheid willen houden designs doorheen een jaar te wijzigen al dan gewenst of door wettelijke voorschriften, zoals de Nutri-Score op voedingsmiddelenverpakkingen." Vandermeersch: "Er is een algemene trend van groepsvorming. Verpakkings- of labeldrukkerijen uit verschillende segmenten bundelen de krachten of fusioneren en worden op die manier een totaalleverancier. Ze kunnen op die manier hun klanten voorzien van een bredere waaier van producten. Ik ben ervan overtuigd dat het gebruik van milieuvriendelijke verpakking/labels steeds meer aan belangrijkheid zal winnen. Het is een gemakkelijke manier om als bedrijf uw imago op te krikken. Die rush naar milieuvriendelijke alternatieven is ingezet. Als grote spelers zoals Coca-Cola zich in deze richting bewegen dan is de trend meestal gezet en zullen andere grote spelers onvermijdelijk willen of moeten volgen." Debloem: "Op korte termijn denk ik dat we een boom gaan krijgen van luxueuze verpakkingen. Vele mensen hebben een hele tijd thuisgezeten en zullen (op het moment dat het weer mogelijk is) nood hebben aan een uitlaatklep in de vorm van luxe aankopen. Het feit dat het 'boomen' van internetaankopen ertoe leidt dat er veel meer vraag is naar verpakkings- en bij uitbreiding labelmateriaal. Indien er iets in de winkel wordt gekocht heb je meestal een primaire en soms een secundaire verpakking. Bij internetaankopen komt hier dikwijls een tertiaire verpakking bij. De primaire en eventueel secundaire verpakking blijft identiek aan wat we kennen terwijl de tertiaire verpakking (wat je te zien krijgt bij levering) maximaal gepersonaliseerd wordt. Tot slot wordt het veiligheidsaspect met betrekking tot verpakking van waardevolle materialen steeds belangrijker, zoals de integratie van RFID- of printed chips in de verpakkingen zodat ze altijd en overal traceerbaar zijn."