Hoe snel wordt het drukken van etiketten 'digitaler'?

Hoe snel gaat het eigenlijk met de verschuiving van het digitaal in plaats van analoog drukken? Wat zijn de voor- en nadelen en de overwegingen en hoe zit het met de kwaliteit. We vroegen een aantal fabrikanten uit verschillende 'hoeken', oftewel van verschillende soorten drukpersen voor etiketten (digitaal, analoog, flexo, hybride), naar hun mening. Het zal u niet verbazen dat de antwoorden verschillen, inherent aan welk soort drukpersen de desbetreffende fabrikant produceert.Volgens HP Indigo, fabrikant van - digitale - liquidtonerpersen, neemt het digitaal drukken van etiketten in plaats van offset, in rotogravure of flexo drukken van etiketten voor drankverpakkingen gestaag toe. Edward Veldhuizen, accountmanager België. "We zien dat ieder jaar de gemiddelde lengte van de orders verder afneemt." Dat heeft volgens Veldhuizen bijvoorbeeld te maken met seizoenspromoties, maar vooral meerdere versies van één product. "Waar er voorheen maar één soort drankje was heb je nu meerdere soorten. Denk alleen al aan alle verschillende verse sapvariaties die er nu te koop zijn. Ga maar naar een supermarkt en je ziet zeker twee of drie verschillende campagnes van verschillende merken en producten. We hebben het hier over miljoenen labels, en deze trend neemt alleen maar toe. Millenials hebben deze behoefte en zijn er vaak naar op zoek: het speciale gevoel hebben. Merken spelen hierop in en zien succes. Niet alleen stijgen de verkopen maar naamsbekendheid speelt ook een grote rol om de klant aan je binden door middel van personalisatie."Volgens HP wordt digitaal drukken goedkoper, maar het is voornamelijk de markt die andere behoeftes heeft. Ook snellere levertijden spelen een rol. Veldhuizen: "Er is niet één specifieke reden waarom digitaal zo succesvol is, het is een combinatie van meerdere factoren. Uiteindelijk kiezen klanten de juiste machine voor de juiste job. Offset zien we daarbij niet veel in labels, uitgezonderd gelijmde etiketten. Offset heeft te veel nadelen op synthetische materialen."De snelheid is niet echt een doorslaggevend element bij de keuze voor een bepaalde machine, meent HP. "Snelheid is altijd relatief", zo stelt Veldhuizen. "Op 'short runs' is snelheid niet belangrijk. Ook een - analoge - flexopers draait niet op topsnelheid op korte runs. Bij onze klanten gaat het om het aantal orders per dag, de output en dat zijn vaak meer dan honderd orders per dag. In flexo is dit onmogelijk. Inkjet is in sommige gevallen sneller, maar de HP Indigo 8000 is met 80 meter per minuut in vier kleurenkwaliteit sneller in de meeste gevallen. En ook in inkjet is de snelheid 'op papier vermeld' vaak niet te halen, zeker niet in hoge kwaliteit en met gebruik van witte inkt.""De kosten zijn per order verschillend en liggen aan aspecten als machinebezetting, aantal diensten per dag en per week en of er in het weekend gewerkt wordt", vervolgt Veldhuizen. "Wij doen uitgebreid onderzoek naar de ROI en total cost of ownership voor klanten, zodat er geen verassingen achteraf zijn. Bij ons click-model zijn alle kosten inbegrepen. Bij inkjet is het afwachten hoeveel inkt er bij elke order is gebruikt en op welke snelheid is gedrukt. Ook de snelheid van de orderwissel en eventueel materiaalwissel zijn erg belangrijk om de kostprijs te berekenen."Volgens HP kan haar machines zich met alle andere druktechnieken meten qua drukkwaliteit. Ook voor de luxere producten. Veldhuizen: "HP Indigo heeft vele inkten zoals ook zilver (voor metal effecten) en fluor kleuren. Bij luxe wordt 'brandprotection' steeds belangrijker en juist daar heeft digitaal juist een grote voorsprong, omdat er per etiket een unieke codering kan worden aangebracht met bijvoorbeeld speciale inkten zoals onzichtbaar, fluor, 'light fast' en zilver."Labeldrukkerijen zijn volgens HP niet zozeer met de afweging digitaal versus flexo bezig, maar meer met de vraag hoe ze als leverancier van labels zo kostenbewust en effectief mogelijk kunnen werken. "Flexo en HP Indigo zijn complementair aan elkaar, orders worden op de juiste machine voor die specificaties gedrukt, kwaliteit zal geen rol mogen spelen", aldus Veldhuizen. "Het is het totaalpakket waarop een klant zijn beslissingen baseert; deze order is digitaal, deze flexo. En deze is nu flexo maar zal wel digitaal worden als de volumes zo omlaag blijven gaan. Dit soort overwegingen en uitdagingen spelen voor hem."Volgens Domino Benelux groeit het aandeel digitaal gedrukte etiketten in drankverpakkingen onder andere doordat snel gewisseld moet kunnen worden van design/lay-out in combinatie met kleinere oplagen. "De vraag naar 'in time delivery's' stijgt. Wat wil zeggen dat een klant vandaag kan bellen met het bericht dat ze morgen in productie gaan en van een bepaald label 100.000 stuks willen hebben aan het einde van de dag. Dat betekent meer jobs, maar door digitaal drukken minimale ver-lieskosten en daarmee minder afval."Variaties, bijvoorbeeld door actie-etiketten en wisselingen per seizoen, stimuleren de vraag naar digitaal ook, maar dit zijn volgens Domino maar enkele oorzaken. "Denk ook aan verschillen per regio, wetgeving of taal. In elk land moet de lokale taal op het etiket staan." Ook personalisering ziet Domino opkomen in de retail. "Dit zijn zeer kleine oplages, bijvoorbeeld tien stuks en zijn daarmee zeer geschikt voor digitaal drukken." Volgens Domino biedt inkjet daarbij de nodige voordelen ten opzichte van toner doordat de snelheidsbeperking voor inkjet veel minder geldt ten opzichte van conventionele druktechnieken. "Bij gebruik van meerdere kleuren blijft de maximumsnelheid gehandhaafd. De Domino N610i met zes kleuren blijft 'gewoon' op 70 m/min draaien." Daarbij is volgens Domino de kwaliteit vergelijkbaar met die van toner. "Deze is niet noemenswaardig beter of slechter. Daarbij liggen de onderhoudsen verbruikskosten bij inkjet aanmerkelijk lager terwijl de productiviteit hoger ligt."Volgens Domino is digitaal drukken voor de meeste toepassingen geschikt. "Voor niche toepassingen van conventionele technologie komen ook steeds meer digitale alternatieven beschikbaar zoals cold foiling, tex-ture, digital varnish en UV-oplichtende inkten, met bijbehorend voordeel dat elke print uniek kan zijn."Volgens Domino zijn ook luxe verpakkingen in de cosmetica-industrie in de regel geen probleem voor inkjet bedrukking. "Onze N610i wordt veel ingezet voor de cosmetische industrie. Een beperking kan zijn dat niet het gehele kleurenpallet/-gamma beschikbaar is. In de praktijk heeft dit echter weinig tot geen effect op de productie. Dit komt doordat Domino met de huidige inkt boven de 90 procent van de pantone-kleuren zit."Martijn van den Broek, manager sales en marketing bij Screen Europe, denkt dat digitaal gedrukte dranketiketten in eerste instantie aan populariteit winnen doordat het risicovol is om grote hoeveelheden etiketten op voorraad te houden. "De wetgeving kan op een gegeven moment voorschrijven dat er een andere lettergrootte gebruikt moet gaan worden. Dan kan er een hoop de prullenbak in. Daarnaast beperken voorraden de mogelijkheden van marketingacties of een wijzigingen in ontwerp. Je ziet dat bedrijven nu liever vaker kleinere oplages bestellen."Ook een etikettendrukker produceert volgens Van den Broek liever kortere runs. "Je wilt niet het risico nemen om allemaal etiketten van een klant op voorraad te nemen en dat te beheren, maar met digitaal kan een drukker nu wel een soort 'virtuele voorraad' beheren. Een vergelijkbare ontwikkeling zie je in de boekenwereld. Printonde-mand Worldwide bijvoorbeeld heeft een digitale 'book vault' en als een uitgever of winkel boeken nodig heeft worden deze automatisch besteld, zelfde dag geprint en volgende dag geleverd."Van den Broek ziet wel dat er meer variaties in labelproductie komen door actie- en seizoensetiketten, maar personalisering wat minder. "Dat kan wel, maar we zien dat de kennis in de labelbranche hier minder is dan bij high-speed inkjet voor directmail bijvoorbeeld. Bij drankverpakkingen is de vraag ook misschien wat minder. De namenactie van Coca-Cola was ook niet echt gepersonaliseerd natuurlijk. Buiten barcoding en nummering zijn er niet veel drukkerijen die echt variabel printen."Digitaal drukken wordt daarbij steeds goedkoper, aldus Van den Broek. "Bij digitaal zijn geen opstart- of omstelkosten en vrijwel nul inschiet. Door hogere snelheden dalen de kosten per label. Vaste kosten bepalen nog steeds het grootste deel van de kosten. Hoe sneller je kunt produceren, door hoe meer labels je deze kosten kunt delen. Dus snelheid is inderdaad belangrijk."Volgens Van den Broek is daarbij het verschil tussen toner en inkjet vooral dat inkjet sneller is. "Een van onze eerste klanten was onder de indruk dat hij meer dan 20.000 lineaire meters in een 8-urige shift had gedraaid. Dat is gemiddeld meer dan 41m/min, inclusief rolwissels en insteltijden. Die machine draaide maximaal 50m/min terwijl dat nu 60m/min is." Volgens Van den Broek is daarbij de printkwali-teit vrijwel gelijk. "Onze klanten printen in alle segmenten. Voor sommige segmenten zijn er zelf voordelen, zoals voor chemische producten omdat de inkt zo robuust is en er geen aparte beschermingslak nodig is. Inkjet heeft standaard een glanzende uitstraling, en toner een matte. Met een matte vernis zien eindklanten niet het verschil in scherpte. Wel in kleur, want UV inktjet heeft een veel levendigere kleuruit-straling."Ondanks dat ook in conventionele druktechnieken insteltijden steeds korter worden, meent Van den Broek dat dat de kosten slechts fractioneel beïnvloedt. "Het zal het omslag punt iets beïnvloeden, maar niet veel. De insteltijd van UV inkjet is vrijwel nul. Maar belangrijker is de kleurstabiliteit. Het eerste tot en met het laatste label heeft exact dezelfde kleur. En of je vanochtend, vanmiddag of over een half jaar print: er is nul kleurverschuiving. Bij conventionele druktechnieken en bij toner is die verschuiving moeilijk beheersbaar."Ook MPS dat offset-, flexo- en hybride drukpersen voor de productie van etiketten produceert is van mening dat het digitaal drukken van etiketten toeneemt. Aldus medeoprichter en lid van de Raad van Advies Eric Hoendervangers."Digitaal neemt in alle marktsegmenten toe. Drukwerk wordt hipper en meer gepersonaliseerd. Dat kan per area of persoon. Dat geldt ook voor drankverpakkingen."Dat is ook een gevolg van kortere runs als gevolg daarvan. "Dat is inderdaad een trend. Naast personalisatie, is een tweede trend dat een standaardverpakking vaker wisselt qua look, bijvoorbeeld door actie-etiketten en wisselingen per seizoen. Personalisering kan overigens ook inhouden doelgroepspecifiek of het aanbrengen van security-elementen die per etiket moeten verschillen en daarvoor variabele data vereisen."Volgens Hoendervangers hangt daarbij de prijs van de productie niet zo zeer af van het machineen operatortarief aangezien dat volgens hem relatief lage kosten zijn in drukwerk. "Dé kostendriver in digitaal (naast media) zijn consumables (toner of inkt). Als de consumables goedkoper worden wordt digitaal goedkoper, niet per se door snellere machines."Qua productiekosten komen de digitale en analoge wereld dichter bij elkaar, aldus Hoendervangers. "De 'conventionele' machinebouwers concentreren zich op snellere wissel én op minimale afval als gevolg van de wissel. Digitaal gaat aan de andere kant steeds sneller. Maar als variëteit (variabele information, personalisatie) in drukwerk toeneemt, zal digitaal altijd de voorkeur blijven genieten. Conventioneel heeft dan lage inktkosten (en hoge snelheid) maar heeft óók drukplaten die digitaal niet heeft."Inkjet wordt volgens Hoendervangers qua snelheid steeds meer een alternatief voor flexo en diepdruk. "In vergelijking met offset zijn de toner-digitale machines meer vergelijkbaar als het gaat om een hogere vereiste kwaliteit in vignetten en foto's."Volgens Hoendervangers zijn drukkwaliteit en snelheid de grootste verschillen tussen toner en inkjet. "Bij een inktdekking onder de 20 procent is inkjet goedkoper, daarboven is toner goedkoper. Qua kwaliteit ten opzichte van offset, HD flexo en rotogravure, kan toner alles aan met uitzondering van zeefdrukeffecten of een dikke inktlaag. Inkjet kan flexo, en diepdruk en zeefdruk benaderen."Volgens Hoendervangers zijn er wat marktsegmenten betreft, ook de luxe niet, geen beperkingen. "De enige beperking voor inkjet zijn wijnetiketten op estate (reliëf ) papier. Dat kan alleen met toner. Of de klant moet het speciale effect van inkjet op dat papier mooi vinden. MPS heeft de eerste hybride machine, dat wil zeggen flexo gecombineerd met (digitaal)inkjet verkocht aan een wijnetikettendrukker in Ca-lifornië."Volgens Hoendervangers heeft iedere druktechniek zijn eigen charme. "Ook in conventioneel (offset, diepdruk, flexo en zeefdruk) zijn de drukeffecten van de verschillende technologieën uniek. Elke technologie heeft zijn voor- en nadelen. Dat geldt ook voor digitaal met liquid toner (HP), dry toner en inkjet. Bovendien is - zoals bij digitaal - de ene drukmachine van leverancier x niet hetzelfde als de andere druk machine van leverancier y, al hebben beide dezelfde druktechnologie. Een BMW SUV is anders dan een Fiat SUV. In een hybride machine wordt het beste van twee werelden gecombineerd: de mogelijkheden voor personalisatie door middel van digitale techniek en de nabewerking in conventioneel flexo in één drukpers, zonder dat er nog losse apparatuur nodig is voor de nabewerking."Carl Vandermeersch, salesmanager van Manroland Benelux, relativeert de opkomst van het digitaal drukken van etiketten voor drankverpakkingen sterk. "Er worden relatief gezien nog helemaal niet zoveel etiketten voor drankverpakkingen digitaal gedrukt. Dit soort etiketten wordt meestal in grotere oplages gedrukt. Daarbij tonen verscheidende studies aan dat het vanaf 750 exemplaren goedkoper is om in offset te drukken."En zelfs als er meer variaties zijn, bijvoorbeeld door actie-etiketten en überhaupt meer wisselingen in etiketten, bijvoorbeeld per seizoen, zijn de oplages vaak nog veel groter dan 1.000 stuks, constateert Vandermeersch. "Personalisering denk ik niet dat er al veel is in etiketten. Ik heb het in ieder geval nog maar weinig gezien."Volgens Vandermeersch wordt digitaal drukken ook niet goedkoper dan offset als argument om voor digitaal te kiezen. Volgens Vandermeersch is het eerder andersom. "Wij wisselen nu een job in minder dan vijf minuten. Hoe zit dat met pantone-kleuren in digitaal?"Vandermeersch gelooft ook niet dat inkjet een alternatief wordt, ondanks een hogere snelheid. "De snelste inkjetmachine draait bij mijn weten 3.200 vellen 50x70 per uur. Een offsetpers draait 18.000 vellen uur in 50x70- of 70x100-formaat. Daarbij is de investering in voor een 50x70-offsetpers gelijk aan die in een digitale pers."Volgens Vandermeersch kunnen digitale persen zich kwalitatief ook nog niet meten met offset. "Sommige digitale persen komen in de omtrek, maar niet voor luxe etiketten."Elders in deze uitgave leest u over de ervaringen van het Weense Insignis met de hybride etikettenpers Gallus Labelfire.