Koudfoliedruk voor luxueus en creatief drukwerk

Wanneer we het over foliedruk hebben, denken we meteen aan de verfijnde goud- en zilverkleurige effecten die met de techniek verkregen worden, bijvoorbeeld op luxueuze parfumdozen of wenskaarten. Zulke toepassingen kunnen met warmfoliedruk gerealiseerd worden. Die techniek vergt echter een cliché waarmee de folie op het drukwerk aangebracht wordt en dat kan met aanzienlijke bijkomende kosten gepaard gaan. Drukwerk kan echter ook met een andere techniek veredeld worden: de koudfoliedruk. En meer bepaald de koudfoliedruk bij de offsetvellendruk. Het procedé bestaat erin om een folie op een vel over te brengen. Daarvoor worden twee gewone perseenheden van een offsetpers gebruikt. De eerste eenheid brengt met behulp van een standaard offsetplaat een lijm aan op de zones waar een speciaal effect vereist is. De tweede eenheid is uitgerust met een systeem voor koudfoliedruk waarin een rol folie geplaatst is. Zodra de folie op het vel aangebracht is, kan dat met de klassieke vier kleuren bedrukt worden. De zevende en laatste drukeenheid van de pers kan op haar beurt een matte of glanzende vernis aanbrengen. Het register van de vierkleurendruk loopt perfect gelijk met dat van de koudfoliedruk. Dit druksysteem met veredeling in lijn maakt het mogelijk om in één enkele doorgang een groot aantal metaaleffecten, talrijke kleurnuances en heel fijne details aan te brengen. De goud- en zilverkleurige folies of films zijn goed ingeburgerd, net als de holografische folies, maar daarnaast zijn ook nog andere kleuren mogelijk. De Grafische Groep Matthys, die in Turnhout gevestigd is, maakt het vaakst gebruik van de zilverkleurige folie waarmee via de vierkleurendruk een grote verscheidenheid aan metaalkleuren verkregen kan worden. "Soms gebruiken we een goudkleurige folie wanneer dat de dominante kleur in een design is of wanneer er heel fijne, goudkleurige details nodig zijn. Maar in 90% van de gevallen gebruiken we een zilverkleurige folie, " zegt Nancy Van Dijck. In België is de Grafische Groep Matthys de enige drukkerij die zich in deze vorm van druk gespecialiseerd heeft. Het familiebedrijf, dat nu door de derde generatie geleid wordt, vervaardigt al sinds 2008 speciale, luxueuze grafische producten met de koudfoliedruk. En in 2016 installeerde de drukkerij een nieuwe offsetpers, een Rapida 106 van de Koenig & Bauer met een Vinfoil Optima Coldfoiler in lijn - dat is een eenheid op basis van een Nederlands concept. De drukkerij die honderden klanten in België, Nederland en Frankrijk heeft, is de Belgische referentie op dat vlak. De veredelingsmodule in lijn maakt het mogelijk om drukwerk in grote oplagen te verwerken. De grote luxemerken uit de cosmetica en de autosector zijn dol op de koudfoliedruk, net als de uitgevers van boeken, tijdschriften en wenskaarten. "Omslagen, verpakkingen en wenskaarten zijn onze belangrijkste toepassingen. We drukken echter ook veel voor kartonnagebedrijven die displays vervaardigen. De visuele impact van de koudfoliedruk op dat type van product is bijzonder aantrekkelijk voor consumenten in handelszaken. Ze worden immers aangetrokken door de beweging die de weerkaatsing van het licht in het leven roept." Sommige drukkerijen besteden hun veredelingswerk ook uit bij de Grafische Groep Matthys. In tegenstelling tot de warmfoliedruk opent de koudfoliedruk meer creatieve horizonten. Nancy Van Dijck is enthousiast over de techniek: "De koudfoliedruk kan met andere afwerktechnieken gecombineerd worden, de folie kan op haar beurt bedrukt worden en het afwerkingsniveau is bijzonder hoog". Zelfs een tekst met een karaktergrootte van 3 punt kan met de koudfoliedruk weergegeven worden. In één doorgang kunnen zowel heel verfijnde details als bijzondere lettertypes en grote oppervlakken aangebracht worden. "Met de koudfoliedruk is alles mogelijk. De creativiteit gaat verder dan alleen maar een goudkleurige titel op een omslag en men hoeft zich niet te beperken tot één enkele kleur per doorgang, zoals dat bij de warmfoliedruk wel het geval is, " gaat Bart Lauwaert, de collega van Nancy, voort. De folie kan bijvoorbeeld gecombineerd worden met drukwerk dat schaduw-, raster- of reliëfeffecten vertoont. En om drukwerk beter te beschermen, of om bijkomende visuele en tastbare effecten te realiseren, kan de koudfoliedruk ook met andere afwerktechnieken gecombineerd worden: lamineren, spot-UV-vernis of nog een 3D-lak. Een glanzend laminaat maakt het bijvoorbeeld mogelijk om de kleuren helderder te maken, terwijl 3D-lak een structuur aan de foliedruk kan toevoegen. De Grafische Groep Matthys biedt een dertigtal gestructureerde motieven aan, maar ook gepersonaliseerde effecten (zoals een logo) behoren tot de mogelijkheden. De 3D-lak wordt op de folie aangebracht door onderaannemer Silk Screen, een Nederlandse drukkerij die gespecialiseerd is in zeefdruktoepassingen voor offsetdrukkers. Nancy Van Dijck: "De 3D-lak wordt ook gebruikt om certificaten, diploma's, consumptiebonnetjes voor festivals, enz. te realiseren. Het is immers een techniek waarmee namaak bestreden kan worden." De grote trend bij het gebruik van de koudfoliedruk zijn echter verlooptinten. "Die vormen een alternatief voor de holografische film, echter zonder bewegingseffect. Maar we merken wel dat grafische ontwerpers vandaag vaak een beroep doen op gemetalliseerde verlooptinten voor hun ontwerpen, " zegt Nancy. De koudfoliedruk wordt alleen maar beperkt door de aard van de drager. Gestreken papieren en vouwkartons met gladde en regelmatige oppervlakken bieden de beste voorwaarden om met de koudfoliedruk hoogwaardige resultaten te bereiken. Ongestreken papier heeft een groot absorptievermogen zodat de lijm van de koudfoliedruk te zeer in het papier dringt en de folie zich niet meer kan hechten. De Grafische Groep Matthys heeft bij zijn distributeur echter wel een bijzonder papier met een fluweelachtig aspect gevonden dat als een ongestreken papier oogt en waar mensen die het papier willen voelen, over in de wolken zijn. De koudfoliedruk verandert immers de oppervlaktestructuur van de drukdrager niet. Een andere troef die de Grafische Groep Matthys uitspeelt, is dat de koudfoliedruk geen belasting voor het milieu vormt. "Vooral in Nederland is dat een pluspunt, omdat men daar heel veel belang aan dat aspect hecht, " zegt Nancy. De drukkerij merkt zelfs dat klanten de voorkeur geven aan karton met koudfoliedruk boven gemetalliseerd karton. De recyclebaarheid van de producten die de Grafische Groep Matthys met de koudfoliedruk realiseert, werd door een gespecialiseerd, onafhankelijk Nederlands laboratorium getest. Samengevat: een staal bedrukt en veredeld vouwkarton kon volledig afgebroken worden en tot een nieuw vel van goede kwaliteit verwerkt. De hoeveelheden inkt, lijm, vernis en folie zijn beperkt zodat die bestanddelen in een traditioneel recyclageproces gemakkelijk van de cellulose gescheiden kunnen worden. Waarom alvast geen inspiratie zoeken in de toepassingen waarvan we afbeeldingen opgenomen hebben?