Meer automatisering in markt vol kansen

De grootformaatmarkt biedt steeds meer ruimte voor wederverkopers. Dat is op de eerste plaats te danken aan de mogelijkheden van het internet, met direct daaraan gekoppeld procesintegratie en automatisering. Bestellingen via websites worden steeds vaker automatisch doorgestuurd naar de producent die het hele proces afhandelt. Die ontwikkeling zorgt ervoor dat kleine bedrijven kunnen voorzien in een breed aanbod. Dit geldt zowel binnen als buiten de sector. Een voetbalclub kan via de eigen webshop gepersonaliseerde T-shirts aanbieden, zonder zelf iets met de productie van doen te hebben. Hierdoor houden organisaties de handen vrij om unieke service en diensten te (blijven) leveren. Ondertussen wordt de druk op de leveranciers opgevoerd. Zij moeten het bestelproces vereenvoudigen, de productiesnelheid verhogen en processen standaardiseren. Zo volgt de grootformaatmarkt een pad, dat door andere sectoren eerder werd bewandeld. De industrialisatie maakt de sector volwassen - al zijn er nog wel wat slagen te maken. Fespa Amsterdam is met name geschikt voor de bezoeker met een warm kloppend hart voor vernieuwing en efficiency. Een volledig overzicht geven van de ruim 480 deelnemers van de beurs is in deze voorbeschouwing ondoenlijk. We beperken ons tot een paar aansprekende namen. Agfa, de voormalige reus in het grafische segment, neemt meer en meer afscheid van het drukkerij-segment en richt zijn pijlen op de grootformaat-, verpakkings- en medische sector en de markt voor industriële toepassingen. De aanwezigheid in Amsterdam is daarom niet meer dan logisch. Kiezen is verliezen, zo luidt een gevleugelde uitspraak. Het lijkt erop dat Agfa minder geïnteresseerd is in instappers in de grootformaatmarkt. Tijdens Fespa vraagt Agfa aandacht voor de vernieuwde Anapurna H3200. De inkjetprinter, geschikt voor 3,2 meter brede media, maakte zijn debuut in februari tijdens de vakbeurs C!Print in het Franse Lyon. Net als zijn voorgangers gebruikt de machine zes kleuren plus witte inkt en maakt hij gebruik van UV-LED-droging. Het verschil zit met name in de snelheid van de machine die kan oplopen tot 66 vierkante meter per uur. Een andere toevoeging is de mogelijkheid tot continu invoer van plaatmateriaal, waarbij de machine tot vier platen tegelijk kan bedrukken. De presentaties in Amsterdam staan deels in het teken van het partnerschap van Agfa en EFI. De twee bedrijven tekenden onlangs een samenwerkingsovereenkomst. Agfa integreert rol-naar-rol inkjetsystemen van EFI, dat op zijn beurt high-end hybride inkjetsystemen van Agfa gaat verkopen. Naar verwachting hebben beide partijen enkele machines van elkaar onder eigen merknaam op de stand staan. Met de deal vergroten de twee ieder hun toegang tot de markt, zo luidt de verwachting. In een interview met de zakenkrant De Tijd vertelde woordvoerster Viviane Dictus dat Agfa rekent op een positief resultaat van de Digital Print & Chemicals-divisie. In 2022 leverde die divisie nog 372 miljoen euro op. De samenwerking met EFI moet tot midden 2025 een omzet bijdragen tussen de 15 en 20 miljoen euro, daarna oplopend tot 30 á 40 miljoen per jaar. Een producent die niet altijd kiest voor Fespa keert terug in Amsterdam. Ricoh presenteert voor het eerst een hybride printer die is gebaseerd op digitale technologie van het merk Flora. Tevens op de stand, demonstraties van het Ricoh Pro L5160e latexsysteem en de hybride Ricoh Pro TF6251 UV-printer, een roll-to-roll- en flatbedprinter in één, beide uitgerust met sneldrogende inkten. Ricoh richt zich met de machines op zowel de grafische als industriële sectoren. In de aankondiging naar Fespa zet Ricoh zichzelf ook nadrukkelijk neer als leverancier van oplossingen voor textielprint. Zo is er een Direct To Film (DTF)-inkt ontwikkeld, met 'poederschudder-technologie' die volgens Ricoh hoge snelheid en lage kosten combineert. De Direct to Garment-printer (DTG) is een Europese primeur voor het bedrukken van polyester stoffen voor (sport)kleding. Het wordt interessant om te zien of Ricoh zich tijdens Fespa presenteert als een serieuze speler in de grootformaat-markt. De rol op de grafische markt wordt tijdens Drupa ongetwijfeld breed uitgemeten. Tijdens de Sign & Print Expo in het Nederlandse Gorinchem vorig jaar was de stand van swissQprint een creatieve aanvulling. De machines produceerden reliëf prints en schilderij-achtige afdrukken die als blikvangers werden tentoongesteld. De fabrikant heeft sinds een paar jaar een verkooppunt in eigen beheer voor de Benelux en mag daarom niet ontbreken in Amsterdam. Op de stand is de Kudu te bewonderen, de meest recente flatbed printer van swissQprint. De machine produceert tot 304 vierkante meter per uur. De machine drukt af in tien kleuren op een breedte tot 3,2 meter. Tevens op de stand: de Karibu. De machine print van de rol en swissQprint meldt als extra's de mogelijkheid om wit en vernis toe te voegen. Deze printer is geschikt om eerdergenoemde texturen en reliëfs te creëren en is tevens geschikt voor backlits. Voor alle machines geldt de mogelijkheid om neonkleuren af te drukken. Op de stand van Fespa wordt er een speciale hoek ingeruimd om de effecten van deze spetterende kleuren te tonen. Bij het schrijven van dit artikel ontbreekt de naam Durst op de lijst van deelnemers. Als de producent met zijn grote LFP-machines inderdaad verstek laat gaan, is de software in ieder geval nog terug te vinden op de stand van Pixia. Deze in het Nederlandse Vianen gevestigde leverancier van materialen en printers deelt de stand met Vanguard Europe. Vanguard heeft zich tot doel gesteld om het succes van het Amerikaanse moederbedrijf, dat naar eigen zeggen duizend installaties verkocht in de VS, te herhalen op de Europese markt. Vanguard toont meerdere machines op de stand, waarvan een beursprimeur. Tijdens de vorige editie van Fespa Amsterdam lag bij Durst de nadruk al stevig op de softwareoplossingen. Deze waren aanvankelijk ontwikkeld in opdracht van een grote klant en in het verlengde daarvan als commercieel product in de markt gezet. Durst Software & Solutions laat op de stand van Pixia en Vanguard zijn volledige portfolio zien, van bestandscreatie tot prepress, web-to-print en analyse-software. Tijdens Fespa Amsterdam speelt Mimaki Europe op twee terreinen: in het beurscomplex RAI en in het nabijgelegen Experience Center, op ongeveer tien minuten afstand van het beursterrein. In het Mimaki Experience Center worden dagelijks rondleidingen gegeven. "Bezoekers krijgen de gelegenheid om het brede Mimaki-portfolio rond sign-graphics, textiel- en 3D-printtechnologieën te verkennen. Ook krijgen bezoekers exclusieve demo's van twee nieuwe, nog te lanceren producten, waarmee bedrijven in de 'signage' hun diensten verder kunnen uitbreiden", stelt het bedrijf. Op de vakbeurs lanceert Mimaki een innovatief industrieel textielprintsysteem in de 'Sustainability Corner'. De Fespa line-up van de Japanse fabrikant bestaat verder uit het energiezuinige UV-assortiment met de onlangs gelanceerde UJV100-160Plus en UCJV330-160, een geïntegreerde printer/snijplotter en nieuwkomer in de 330-serie. Mimaki's nieuwste is de TxF300-75 Direct To Film (DTF) printer. Dit model wordt voor het eerst op een Europese beurs getoond. Mutoh presenteert de nieuwe XpertJet 1462UF A1+ formaat printer in Amsterdam. Deze zes kleuren LED UV flatbed printer (CMYK+wit en vernis) met mobiele portaal heeft een tafel van 1420 x 700 mm en kan printen op objecten tot 150 mm dik. De printtafel heeft een vier-zone vacuümbed, ondersteunt media tot 50 kg/m2 en biedt flexibiliteit in mediakeuze. De XpertJet 1462 UF is uitgerust met twee offset printkoppen en twee nieuwe 4-inch UV-lampen om de productiviteit te verhogen. De printer wordt bestuurd door de VerteLith RIP-software van Mutoh. Daarnaast presenteert de Japanse fabrikant ook de XpertJet SR PRO sign- en displayprinters in Amsterdam: de XpertJet 1641SR Pro en de XpertJet 1682SQR Pro 64" brede modellen. Voor de nieuwe Q-Line-serie van Zünd komt Fespa net iets te vroeg. De machine is later dit jaar te bewonderen tijdens Drupa in Düsseldorf. In Amsterdam draait het om een andere ontwikkeling: de toevoeging van automatisering die ook op bestaande systemen kan worden toegepast. Op de Fespa-stand zijn die innovaties te zien op de S3 L-1600 en G3 XL-1600. Het gaat om een automatische sorteeroplossing met behulp van robotisering en camera-inspectie aan de onderkant. Het sorteren met behulp van een robot past in de trend van selectieve distributie. Het afdrukken van combinatieorders is tegenwoordig eerder regel dan uitzondering. Vaak moeten verschillende producten voor dezelfde klant bij elkaar worden gevoegd en direct klaar worden gemaakt voor verzending. Tegelijkertijd blijft de vraag naar gepersonaliseerde producten toenemen. Het handmatig sorteren van dergelijke orders is tijdrovend en saai. Met de juiste gegevensinvoer neemt de robot dit werk uit handen. De productie kan bovendien doorgaan als de laatste ploeg naar huis is vertrokken. Nog meer handelingen worden bespaard door een camera die aan de onderkant van de snijtafel is bevestigd. Zodra het materiaal wordt ingevoerd, leest de camera het bedrukte deel en weet de machine waar er gesneden en gerild moet worden. Het materiaal omkeren is daarom niet meer nodig. Het principe van nieuwe toepassingen op bestaande apparatuur is mogelijk door de strategie van Zünd om de oorspronkelijke basis van de machines in stand te houden. Op die manier zijn de machines op langere termijn uitbreidbaar en blijven ze waardevol, ook voor de tweedehandsmarkt. Er is meer te zien op het gebied van digitaal snijden. Het van oorsprong Noorse Kongsberg deelt de stand met dochterbedrijf MultiCam, waar onder meer demonstraties worden gegeven met de Kongsberg C24 met de High-Power Milling Unit (HPMU). Deze toevoeging maakt de hoge snelheid mogelijk, waar het bedrijf de nadruk op legt. De machine is geschikt voor het snijden en graveren van materialen als schuimrubber, PVC/PS, acrylaat, aluminum, composiet, MDF en hout. De C24 wordt aangestuurd met de software-toepassing iPC, waarmee de gebruiker meerdere workflows kan opzetten. Multicam toont de Apex3R CNC. Deze freesmachine wisselt automatisch van gereedschap en verwerkt net als Kongsberg C24 een veelheid aan materialen. Door de mogelijkheden van robots, sensoren en camera's steeds meer te benutten - in combinatie met software - sluiten de grafische en grootformaatbedrijven aan bij een ontwikkeling die in andere sectoren in de maakindustrie al veel langer aan de gang is. Vakbekwaam personeel is steeds lastiger te krijgen en daarbij moeten de kosten van arbeid verder omlaag om concurrerend te blijven. Tegelijkertijd verandert de groeiende orderstroom steeds meer in een aaneenschakeling van unieke opdrachten en steeds kleinere oplagen. Dankzij automatisering wordt het mogelijk om de klanten - ondanks de complexere opdrachten - te blijven ontzorgen en de kosten laag te houden. Met alle nadruk op automatisatie, personalisatie en innovatie zou de bezoeker verwachten dat het aandeel van softwareleveranciers op de beursvloer stevig groeit. Daar ziet het echter niet naar uit. Uiteraard demonstreren de machinebouwers hun eigen digitale mogelijkheden op beeldschermen op de stand, maar de bijdrage van leveranciers van onafhankelijke software blijft marginaal. Zo is er slechts een handvol MIS-aanbieders te vinden op de beursvloer. Dataline is wederom vertegenwoordigd met MultiPress. Bij de vorige editie van Fespa in Amsterdam nam de MIS-ontwikkelaar min of meer de rol van bedrijfsvoorlichter op zich. Sign-bedrijven doen er goed aan om zich niet uitsluitend te laten leiden door de vierkante meterprijs, was de boodschap. Een speciale MultiPress-module voor de grootformaatmarkt maakt het mogelijk om eenvoudig een reële kostprijs te berekenen. Dat komt de transparantie binnen het bedrijf en de winstgevendheid ten goede. Ook is er een module die de uren en kosten van monteurs inzichtelijk maakt. Op workflowgebied is er al iets meer te zien, waaronder Caldera en het eerdergenoemde Agfa, EFI en Durst. Enfocus, met de toch zeer relevante Switch workflowsoftware, ontbreekt echter op de exposantenlijst. Voor geïnteresseerden in variabel data printing is er een Personalisation Experience ingericht. De bekendste naam is daar XMPie naast aanbieders als Antigro, Kit Builder en Mediaclip. Naar het zich laat aanzien is er weinig aandacht op de beursvloer voor e-commerce. Dat is een gemiste kans, want Fespa zelf meldt op de website dat de web-to-print-markt de komende jaren stevig doorgroeit. Er zijn laagdrempelige toepassingen beschikbaar, sommige zelfs gratis, die het opzetten van een web-to-print-bedrijf ook voor kleinere bedrijven mogelijk maken. Toch blijkt uit het onderzoek Print Census dat Fespa samen met bureau Infotrends internationaal uitvoerde, dat een meerderheid van de ondernemers zeer terughoudend is om met web-to-print aan de slag te gaan. Op design-gebied is CorelDRAW de bekende naam uit het verleden. Grote afwezige is, zoals altijd, Adobe. De Amerikaanse softwarereus timmert stevig aan de weg met de mogelijkheden van AI, waaronder het automatisch genereren van illustraties. Dit biedt ongekende mogelijkheden voor de LFP-markt. Creatief of niet, iedereen kan nu automatisch een professionele billboard of een banner ontwerpen. Sterker nog, iedereen kan nu eigenlijk alles ontwerpen. De mogelijkheden voor digital signage zijn zelfs helemaal onbegrensd. De fantasie is de enige beperking. Bij de Personalisation Experience staan een aantal sprekers op het programma die het onderwerp AI gaan behandelen. Het wordt interessant om te zien wat de deelnemers van Fespa op dit gebied laten zien. Bij het schrijven van dit artikel was de definitieve indeling van de beursvloer nog niet bekend. Toch is de verwachting dat het duurzaamheidsthema in de uitingen duidelijk naar voren komt. Duurzaamheid groeide de laatste jaren uit tot een groot thema in de grootformaat-wereld. Op de beursvloer is op dit gebied een veelheid aan producten te zien, van de Streamline eco-solvent inkten van Sun Chemical, tot PVC-vrije laminaten van Antalis en recycleerbare substraten van Sappi. Behalve recycleerbare materialen, groeit de aandacht voor hergebruik van materialen. Laatstgenoemde ontwikkeling is mede afhankelijk van de samenwerking met ontwerpers, die hierbij de juiste keuzes moeten maken. Voor een markt die nauwelijks negatief in het nieuws komt als het gaat om belasting van het milieu, zijn de inspanningen van de leveranciers en producenten bijzonder te noemen. Het is een verstandige koers, aangezien de duurzaamheidsinspanningen bij de bedrijven in de nabije toekomst steeds meer onder een vergrootglas komen te liggen. Het biedt een kans voor sign-bedrijven en resellers om zich te profileren als verantwoorde onderneming. Uit het eerder genoemde onderzoek Print Census, blijkt dat 72 procent van de drukwerkinkopers wil dat hun dienstverleners ecologisch duurzaam zijn en milieuvriendelijke producten aanbieden. Investeringen in duurzaamheid kunnen zich dus in principe goed terugverdienen. Duurzame productie is voorsorteren op de toekomst. Tussen alle automatisatie en beloftes van efficiency-slagen door blijft Fespa de beurs van de verscheidenheid. Bezoekers die op zoek gaan naar de perfecte oplossing voor het specifieke bedrijfsprobleem, lopen het risico door de bomen het bos niet meer te zien. Maar dat is tijdens Fespa nauwelijks een verrassing. De rode draad is telkens de inspiratie, mogelijkheden creëren om met het bedrijf onderscheidend te zijn. Het wordt interessant om te zien of het evenement in Amsterdam daar opnieuw in slaagt.