Persenbouwers veranderen mee met de markt

Drupa-directeur Sabine Geldermann maakte de voorlopige cijfers bekend tijdens het Open Huis dat Komori Europe op 17 april 2024 in Utrecht (NL) organiseerde. Ze sprak daar van een 'belangrijke transformatie': "Naast de markt voor handelsdrukwerk zien we duidelijk veel meer aandacht voor verpakkingsdrukwerk op de beursvloer, van golfkarton tot vouwkarton en labels." Geldermann voorspelt dat dit bovendien ook zichtbaar zal worden onder bezoekers: "We verwachten hiermee een nieuw publiek uit de verpakkingswereld aan te spreken." Indien het evenement in Utrecht - bedoeld als voorvertoning van de Drupa-primeurs die Komori in petto heeft - als graadmeter mag gelden voor de 'beursbereidheid' onder het publiek, dan kan de Messe gerust zijn. Er was, met zo'n 300 internationale bezoekers, flinke belangstelling voor deze preview. Geldermann benadrukte er het belang van de aanwezigheid van machines op de beursvloer met live demonstraties - "Het publiek verwacht de laatste technologie in actie te zien" - en ook Komori zal de Drupa-bezoeker in dat opzicht zeker op zijn wenken bedienen. Voor zover een handelsdrukkerij nog niet de stap richting verpakkingsdrukwerk had overwogen: op deze Drupa is er geen ontkomen meer aan. Alle aanwezige fabrikanten van vellenoffsetpersen (Manroland Sheetfed besloot niet deel te nemen aan Drupa) leggen veel nadruk op de veelbelovende markt. Komori vergeet het handelsdrukwerk zeker niet en heeft voor die markt de in Utrecht getoonde nieuwe Lithrone G37P Advance in petto - een compacte en energiezuinige pers op economisch B2+ formaat met acht torens en een omkeertrommel, aan een snelheid van 15.000 vel per uur. Maar dé blikvanger op Drupa zal toch de Lithrone GX740+CC Advance zijn - zoals dat ook in Utrecht het geval was, al wordt in Düsseldorf een nog nieuwere (energiezuinige) 'EX'-versie van deze B1-pers geïnstalleerd. De 25 meter lange Lithrone GX740+CC Advance is gemaakt voor de productie voor verpakkingen. Uitgerust met zeven torens (gevolgd door twee laktorens en drogers) is de machine geschikt voor het drukken met 'extended color gamut', door Komori nu 'Smart Colour' genoemd: door aan CMYK nog groene, oranje en violet inkten toe te voegen kan in zeven kleuren (in plaats van full colour) een groter kleurbereik in druk worden gerealiseerd. Daardoor wordt het gebruik van wisselende PMS-kleuren grotendeels overbodig. Dat scheelt niet alleen veel tijd voor inktwissels, maar maakt het ook mogelijk verschillende orders (met afwijkende steunkleuren) toch op een drukvel te combineren. De nieuwe Lithrone haalt een indrukwekkende topsnelheid van 18.000 vel per uur (al belooft Heidelberg daar nog een schepje bovenop te doen, zie verderop). Razendsnelle orderwissels verhogen de productiviteit verder. Toch is niet voor niets 'connected automation' het belangrijkste Drupa-thema voor Komori. Daar is een hoofdrol weggelegd voor KP Connect, het informatieplatform dat data uit de productie verzamelt en vertaalt in praktische inzichten - waaronder ook de CO2-uitstoot per order. KP Connect maakt een efficiëntere productie mogelijk. Volgens Komori draait een gemiddelde drukpers bijvoorbeeld slechts zo'n 33 procent van de tijd daadwerkelijk productie; nog eens 33 procent van de tijd is sprake van stilstand, en verder is er tijd nodig voor bijvoorbeeld onderhoud. KP Connect geeft antwoord op de vraag: "waarom draait de pers niet?" Het cloudgebaseerde systeem is verkrijgbaar in drie variaties: 'Basic' met dashboard en rapportages, 'Edge' dat gekoppeld kan worden aan het MIS en real-time informatie toont, en 'Pro' dat ook gekoppeld kan worden aan machines van derden, zelfs op meerdere productielocaties. Ook de derde pers die Komori in Düsseldorf toont (in Utrecht ontbrak deze machine) zal de nodige interesse wekken. Deze 'J-Throne 29' is een volledig in eigen huis ontwikkelde LED UV inkjetvellenpers op B2 formaat, met een topsnelheid van 6.000 vel per uur. Eerder al bracht Komori de Impremia IS29 uit, eveneens een B2 inkjetvellenpers, in samenwerking met Konica Minolta. Ook die machine blijft volgens Komori vooralsnog in het portfolio. Dat geldt eveneens voor de Impremia NS40 B1-inkjetvellenpers - de eigen versie van de Landa S10-pers. Toch ontbreekt zowel de IS29 als de NS40 straks op Drupa. Heidelberg legt, in lijn met voorgaande Drupa-edities, de focus sterk op automatisering en digitalisering van alle processen. Maar het bedrijf beleeft een onrustige aanloop richting Drupa. Begin april werd bekend dat Zaikio, dat in 2019 werd overgenomen door Heidelberg, in liquidatie verkeert. Volgens de toenmalige ceo van Heidelberg, die weinig fiducie in JDF had, zou Zaikio dankzij apps en API's alle digitale processen in de grafische industrie automatiseren en integreren - binnen bedrijven maar ook tussen bedrijven onderling. Verschillende papierleveranciers, waaronder Sappi en Antalis, koppelden hun bestelsystemen aan het platform, net als een aantal MIS-leveranciers. De voorgenomen lancering van het platform tijdens Drupa 2020 viel echter in het water omdat de beurs vanwege de coronapandemie niet doorging. In het jaarverslag over boekjaar 2022-2023 schreef Heidelberg de goodwill-waarde van Zaikio al met 1 miljoen euro af naar 0. Tijdens een Pre-Drupa bijeenkomst in maart werd een vraag over Zaikio ontweken door in het antwoord de nadruk te leggen op Prinect als dé oplossing voor end-to-end automatisering. Op die Pre-Drupa bijeenkomst maakte ceo Ludwin Monz duidelijk dat Heidelberg een 'twee sporen strategie' volgt. Naast het verkennen van nieuwe markten zoals die van thuisladers voor elektrische auto's, blijft ook de grafische markt een 'kernactiviteit'. Volgens Monz is Heidelberg daarbij 'toonaangevend', zowel in de groeiende verpakkingsmarkt als in digitale druktechnologie voor handelsdrukwerk. Dat eerste segment wordt tijdens Drupa goed bediend met de wereldpremière van de 'peak performance'-editie van de Speedmaster XL106, met een snelheid tot liefst 21.000 vel per uur. De nieuwe Speedmaster XL106 is volgens Heidelberg naar wens te configureren, met bijvoorbeeld een CutStar rolleninvoer, een koudfolie-unit of een plate-to-unit systeem voor volautomatische aan- en afvoer van de drukplaten. De machine is daardoor breed inzetbaar voor zowel de vellenproductie van natlijm-etiketten (waarbij een volume van 100 miljoen vellen per jaar haalbaar zou moeten zijn) als hoogwaardige verpakkingen en ook farmaceutische verpakkingen. De verregaande automatisering maakt vrijwel autonoom opererende persen mogelijk, waardoor één operator onder het motto 'cluster productie' meerdere machines tegelijk zou kunnen bedienen, aldus de persenbouwer. De plannen van Heidelberg op het gebied van digitale druktechnologie zijn minder concreet. Na het mislukken van de op Drupa 2016 gelanceerde Primefire B1 inkjetvellenpers voor de verpakkingsmarkt, voorziet Monz dat digitaal drukken vooral een toekomst heeft in de markt voor handelsdrukwerk. Op Drupa staan bij Heidelberg een Gallus One inkjet labelpers en een vijfkleuren Versafire LV toner-machine. Die laatste is een samenwerkingsproduct met Ricoh - maar er zijn vooralsnog geen plannen om ook de nieuwe B2 inkjetvellenpers van Ricoh in het portfolio op te nemen, aldus Monz. Een eigen digitale B2-pers lijkt evenmin waarschijnlijk: naast de Speedmaster 75 op dat formaat, wil Heidelberg zich liever concentreren op grootformaat offsetpersen. Desalniettemin blijft digitale druktechnologie 'van groot belang', stelt Monz. In hoeverre de uitgedachte strategie vruchten zal afwerpen, maakt Monz zelf overigens niet mee: eind april kondigde hij, pas sinds april 2022 ceo van Heidelberg, onverwacht zijn vertrek aan. Enkele weken na Drupa wordt hij opgevolgd door Jürgen Otto, die 'een ervaren turn-around manager' wordt genoemd. Drupa is voor Koenig & Bauer van groot belang. Niet alleen is ceo Andreas Plesske ook voorzitter van het Drupa-committee en als zodanig nauw betrokken bij het laten welslagen van de beurs. De persenbouwer investeert ook flink in zijn aanwezigheid: bij de presentatie van de laatst jaarcijfers becijferde het bedrijf een kostenpost van zo'n 10 miljoen euro voor Drupa. (Gevraagd naar de ROI van zo'n investering gaf Plesske toe dat die opbrengsten eigenlijk niet zijn te berekenen: "We kunnen ons zeker niet elk jaar een Drupa veroorloven. Maar het is belangrijk voor onze marketingstrategie.") Koenig & Bauer ziet volop groeimogelijkheden: in digitale businessmodellen, in postpress, in digitale persen, in golfkarton en ook in flexo. Het zet daarbij in op samenwerking en joint ventures. Het bedrijf ontwikkelt bijvoorbeeld in partnerschap met Google Cloud een krachtige datamanagement en -analyse omgeving: Koenig & Bauer Analytics. En samen met softwareontwikkelaar Hybrid werd PrintFusion bedacht om, als module voor CloudFlow, de capaciteit van de pers optimaal te kunnen benutten. Op het gebied van golfkarton wordt samen gewerkt met Celmacch. En Koenig & Bauer bouwt digitale persen met HP en met Durst. Vooral het partnerschap met Durst staat op Drupa in de schijnwerpers. Samen ontwikkelden ze de de VariJet 106-pers die de inkjet-technologie van Durst integreert in het modulaire platform van de Rapida 106 offsetpers van Koenig & Bauer. Deze hybride offset/inkjet-pers op B1-formaat, uitgerust met zeven kleuren inkjet en naar wens uit te breiden met offset-units, is speciaal bestemd voor de vouwkarton-markt. De machine is bij drie drukkerijen al getest en op Drupa dus klaar voor de markt. Tien jaar geleden fuseerden de Japanse persenbouwers Ryobi en Mitsubishi Heavy Industries tot RMGT. De resultaten van deze integratie worden nu zichtbaar op Drupa. Tijdens een recent Open Huis ter viering van het tweede lustrum werd alvast een tipje van de sluier opgelicht van de laatste ontwikkelingen. Het ziet ernaar uit dat RMGT in Düsseldorf twee persen zal tonen, namelijk de RMGT 970PF-8 en de RMGT 1060LX-6. De eerste machine uit de 9-serie (maximaal papierformaat 64 x 92 cm) telt acht torens en een omkeertrommel. De tweede pers is een zeskleuren B1-pers met lak. Vanwege de mogelijkheid om ook micro-golfkarton te verwerken en de uitrusting met een dubbele uitleg, mag duidelijk zijn dat ook RMGT hiermee nadrukkelijk op de verpakkingswereld mikt.