Volgens Marc Vandenbroucke, de topman van Febelgra, zijn de activiteiten in de printmediasector momenteel traag aan het hernemen. "Maar we zijn er zeker nog niet. Tijdens de coronacrisis hebben onze leden altijd op twee sporen gezeten. Een minderheid, maar toch een belangrijk aantal bedrijven, doet het zeer goed. Denk aan de toeleveranciers van de farmaceutische industrie, de voeding en de agro-industrie. Die sectoren zijn het zeer goed blijven doen. De meerderheid van onze bedrijven zijn commerciële drukkerijen en die kampen met omzetverliezen van min tien tot min dertig procent", stelt Vandenbroucke.
...

Volgens Marc Vandenbroucke, de topman van Febelgra, zijn de activiteiten in de printmediasector momenteel traag aan het hernemen. "Maar we zijn er zeker nog niet. Tijdens de coronacrisis hebben onze leden altijd op twee sporen gezeten. Een minderheid, maar toch een belangrijk aantal bedrijven, doet het zeer goed. Denk aan de toeleveranciers van de farmaceutische industrie, de voeding en de agro-industrie. Die sectoren zijn het zeer goed blijven doen. De meerderheid van onze bedrijven zijn commerciële drukkerijen en die kampen met omzetverliezen van min tien tot min dertig procent", stelt Vandenbroucke. Febelgra rekent op de vaccinatiestrategie om het vertrouwen te herstellen. "Het jaar is slecht gestart, nu pas zien we signalen van herstel. Als de culturele wereld en de evenementen na de zomer weer opstarten, kan het vierde kwartaal goed worden", verwacht Marc Vandenbroucke. "Ik heb er alle vertrouwen in dat er een economisch herstel komt en dat we zeker het niveau van 2019 opnieuw moeten kunnen halen. Alleen de snelheid waarmee dat zal gebeuren, is nog niet duidelijk." Voor 2021 wordt het zaak om de coronaschade te beperken en de negatieve perceptie die aan de printmediasector kleeft, proberen te counteren. "We werken aan een project om de komende twee jaar grote B2B- en B2C-campagnes op te zetten om de print te promoten en meer impact te hebben. We willen ook de jonge marketeers bereiken, ze zijn digitaal opgegroeid en kennen de waarde van print niet meer. Nochtans wijzen alle studies uit dat print het meest effectieve medium is in de marketingmix", zegt Vandenbroucke. Maar eerst de cijfers. De totale omzet (exclusief de dagbladdrukkerijen) van de printmediasector daalt in 2020 met 16,44 procent naar 2,22 miljard euro. "De bemoedigende omzetgroei van plus 5,67 procent in 2019 wordt hiermee vermorzeld. We zakken met deze cijfers nu ook onder het dieptepunt van 2016", weet Marc Vandenbroucke. De omzet van de drukkerijen daalt met 17,28 procent, bij de afwerkingsbedrijven gaat het om min 12,16 procent en bij de prepress-bedrijven zien we een krimp van min 10,95 procent. In dit crisisjaar is de daling van het aantal ondernemingen in de sector met vier procent beperkt te noemen. De consolidatie zet zich door en zal dit jaar waarschijnlijk nog versnellen. De printmediasector telt 720 werkgevers in 2020, dat zijn er 31 minder dan in 2019. Het gaat om 522 drukkerijen (-3,87%), 166 prepress-bedrijven (-5,14%) en 32 afwerkingsbedrijven (-3%). De veertien krantendrukkerijen zijn niet opgenomen in deze cijfers, ze draaiden in 2020 een omzet van 31,6 miljoen euro, een daling van twintig procent in vergelijking met 2019. Ook de daling van de tewerkstelling in de sector is dankzij de steunmaatregelen, met onder andere de tijdelijke werkloosheid, beperkt. In 2020 gingen 451 banen verloren, dat is een daling met vijf procent, nominaal een van de laagste dalingen in de afgelopen tien jaar. De drukkerijen stellen 7.008 mensen tewerk (-4,89%), de prepress-bedrijven tellen 1.276 werknemers (-3.7%) en de afwerkingsbedrijven 313 (-11,83%). Tussen maart en december 2020 was er in de sector gemiddeld ongeveer vijftien procent tijdelijke werkloosheid. De steunmaatregelen zijn voorlopig verlengd tot eind september. Vlaanderen blijft het dominante gewest in de grafische sector met 6.735 werknemers (-5,5%) of 78 procent van de tewerkstelling in de branche. Wallonië is goed voor 1.474 mensen in de sector (17%, een daling met 1,6%). De Brusselse grafische bedrijven tellen nog 388 werknemers (5%, een daling met 8,5%). De Belgische printmediasector zit in crisismodus en dat is ook te merken aan het feit dat de investeringen in 2020 gekelderd zijn tot een bedrag van 79 miljoen euro. "Dat is geen goed nieuws want investeringen zijn noodzakelijk voor de duurzaamheid en innovatie van de sector. Bedrijven die investeren, zullen sterker uit deze crisis komen, maar ze moeten kunnen natuurlijk", duidt Marc Vandenbroucke. Sinds 2018 dalen de investeringen jaarlijks met iets minder dan tien procent, in 2020 is er een krimp van min 25 procent. De dalingen zijn het grootst in de afwerkingsbedrijven en de drukkerijen. De prepress-bedrijven stonden minder op de rem. Een andere indicator die in 2020 in het rood gaat, is de handelsbalans van onze grafische industrie. De export is nog goed voor bijna 29 procent van de globale sectoromzet maar het exportvolume is gedaald met 15,16 procent naar 649 miljoen euro. Ook de import daalde, met 8,9 procent naar 643 miljoen euro. "Dat maakt dat we voor het eerst in tien jaar flirten met de grens van een negatieve handelsbalans", duidt Vandenbroucke. Het overschot op de handelsbalans bedraagt in 2020 nog zes miljoen euro. Vijf jaar geleden was dat nog 249 miljoen euro. "Onze concurrentiepositie is enorm verslechterd. Dat is de combinatie van onze immense loonkostenhandicap en corona", zegt Marc Vandenbroucke. Hij doet een oproep naar de vakbonden om rekening te houden met de economische realiteit. "Van loonsverhogingen kan nu geen sprake zijn, voor het belangrijkste deel van onze sector is de maximale loonmarge van 0,4 procent not done. Dat is onverantwoord in deze tijden. Het zou economische zelfmoord zijn als je ziet dat onze loonkosten tot dertig procent hoger zijn dan in Frankrijk en twintig hoger liggen dan in Nederland, onze belangrijkste handelspartners." De vijf belangrijkste exportpartners van de Belgische grafische industrie zijn Frankrijk, Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en de Verenigde Staten. Bij de belangrijkste importpartners valt op dat China op de vierde plaats staat, in het gezelschap van onze buurlanden Nederland, Frankrijk, Duitsland en het VK.