'Samen sterker' in onzekere tijden

Brecht Grieten (38) begeeft zich graag op het snijvlak van politiek, maatschappij en ondernemerschap. Grafisch Nieuws sprak hem daags na Prinsjesdag. Op die jaarlijkse 'derde dinsdag van september' presenteert de Nederlandse regering haar beleid: de koning spreekt de Troonrede uit waarin het kabinet zijn plannen ontvouwt, waarna de minister van Financiën met de Miljoenennota de bijbehorende begroting en financiële onderbouwing bekend maakt. Grieten volgde het gebeuren met veel belangstelling: "Je hoopt op vergezichten, die houvast bieden in deze onzekere tijden." Dat viel hem niet mee: "Vanuit het KVGO bezien voelde het eerlijk gezegd toch wel als een koude douche." Het zijn met name de sterk stijgende energiekosten - en het gebrek aan overheidsmaatregelen daartegen - die de grafische sector momenteel zorgen baren. In de aanloop naar Prinsjesdag begonnen twintig brancheorganisaties in de maakindustrie, waaronder het KVGO, daarom een (social) media campagne 'om nog meer druk op de ketel te zetten'. Onder het motto (en tevens hashtag) '#laathetonsblijvenmaken' moeten politici op de nijpende situatie voor energie-intensieve bedrijven worden gewezen en de noodzaak voelen om in actie te komen. Brecht Grieten zat mee aan tafel met de verschillende partijen en koepelorganisatie VNO-NCW om de campagne tot stand te brengen: "We moeten niet alleen lobbyen op de achtergrond, maar waar nodig ook durven kiezen voor meer zichtbare actie. We moeten de stem van onze ondernemers en het gezicht van onze sector zijn." Grieten kent het lobbywerk uit ervaring van dichtbij: in 2006 startte zijn loopbaan in de Vlaamse politiek bij de CD&V. In 2010 werd hij voorzitter van het lokale CD&V Tessenderlo in Belgisch Limburg en later ook nationaal coördinator voor de partij. "Ik ben nooit zelf politicus geweest, maar heb me voor de partij voornamelijk achter de schermen beziggehouden met communicatie en campagnes. Daarbij was de belangrijkste insteek: hoe ga je de burger informeren en overtuigen van jouw boodschap. Let wel, het was toen echt nog een andere tijd, waarin het al nieuws was als je de vijfduizend Facebook-vrienden haalde." "Tien, vijftien jaar geleden had je eigenlijk nog maar een paar professionele lobbyorganisaties", kijkt Grieten terug op zijn periode in de politiek. "Terwijl nu vrijwel elke vereniging en organisatie de politiek weet te benaderen om de belangen onder de aandacht te brengen." Ook met die kant van het spectrum is hij inmiddels bekend. Voor zijn komst naar het KVGO was hij vijf jaar adjunct-directeur bij FOCWA, de Nederlandse branchevereniging voor schadeherstelbedrijven. Daar deed hij de nodige ervaring op met belangenbehartiging "binnen een complexe, diverse en steeds veranderende bedrijfstak". Ervaring die hij goed kan gebruiken om, zoals hij zichzelf ten doel stelt, "van het KVGO een nog sterkere en betere vereniging te maken die haar leden optimaal bedient". Niet lang na zijn aantreden bij het KVGO zat de brancheorganisatie in juli al namens de grafische sector aan tafel bij minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) om de zorgen kenbaar te maken over de beschikbaarheid en de 'exorbitante' prijzen van gas, elektriciteit en brandstof. Die zorgen werden niet weggenomen. De minister schetste in het overleg scenario's om energie-intensieve bedrijven, zoals papierproducenten, tijdelijk van het energienet af te sluiten 'met natuurlijk grote gevolgen voor de gehele sector'. "Dat zijn belangrijke gesprekken die je ook als individuele branchevereniging moet voeren. Maar het loont zeker ook om krachten te bundelen, zoals nu met de alliantie met twintig sectororganisaties die gezamenlijk actievoeren voor de maakindustrie. We hebben nu wekelijks overleg en merken dat je samen aan slagkracht wint. Want sinds die campagne van start ging, staat het belang van ondernemers nu wél duidelijk op de agenda." Dat de gezamenlijk campagne hard nodig blijft, blijkt als de kabinetsplannen op Prinsjesdag weinig hoop bieden aan het bedrijfsleven. "Natuurlijk is het goed dat er ondersteuningsmaatregelen komen voor consumenten die de energierekening niet meer kunnen betalen. Dat is indirect ook goed nieuws voor het midden- en kleinbedrijf, maar voor die bedrijven zelf is er voorlopig nog geen compensatieregeling. Verder bevat de Miljoenennota toch vooral lastenverzwaringen: de minimumlonen worden verhoogd, de vennootschapsbelasting gaat omhoog, ga zo maar verder." Die lastenverzwaringen komen bovenop de uitdagingen waar grafische ondernemers al voor staan: stijgende kosten van papier en platen, de energiecrisis, gebrek aan personeel - en er moet nu ook begonnen worden met het terugbetalen van steungelden die tijdens de coronacrisis beschikbaar werden gesteld. "Natuurlijk: elke ondernemer moet met onzekerheid kunnen omgaan. De grafische bedrijven waar ik kom en de ondernemers die ik er spreek, tonen ook veel veerkracht. Maar daarbij moet je wel kunnen vertrouwen op de overheid en niet het gevoel hebben dat er aan je stoelpoten wordt gezaagd. De Nederlandse regering handelt te laat en biedt nog te weinig perspectief. Er wordt wel gesproken over een maatregelenpakket dat in november klaar moet zijn, maar dat had er natuurlijk veel eerder moeten zijn." Grieten vergelijkt de huidige situatie met die van ruim twee jaar geleden: "Ik mis nu de cohesie, die er bij het uitbreken van de coronapandemie wel leek te zijn. Destijds had ik het gevoel dat we de crisis samen met de overheid gingen oplossen. Nu lijkt het er op dat de regering in Den Haag niet goed begrijpt wat er speelt in de bedrijven. Er wordt veel te macro-economisch gereageerd." De trage reactie van de Nederlands overheid treft de grafische sector in het bijzonder: "Nederland staat als handelsland in de top 3 van Europese exporteurs van drukwerk. Op die impact mogen we best trots zijn - net als op het feit dat we met zo'n 600 bedrijven en 11.000 medewerkers een omzet van ruim 3 miljard euro op jaarbasis weten te genereren. Maar dat betekent ook dat het van groot belang is dat er sprake is van een gelijk speelveld. Nu andere Europese landen sneller met steunmaatregelen komen, dreigt dat verstoord te raken. Het KVGO ziet het dan ook als zijn taak om daar op hoog niveau aandacht voor te vragen." In deze turbulente tijden wil Brecht Grieten er voor zorgen dat het KVGO de leden zo optimaal mogelijk ondersteunt. "Het KVGO moet zijn leden 'peace of mind' bieden. We moeten onder keuzetoets 1 op de telefoon van die ondernemer staan en er voor zorgen dat we hem of haar altijd antwoord bieden - of uitzoeken - op een vraag. Tegelijkertijd moeten we ook als een soort virusfilter werken: er komt enorm veel informatie op ondernemers af, maar wat moet je nou écht weten voor jouw bedrijf? Daar bieden wij veel toegevoegde waarde." Bovendien moet het KVGO een rol spelen in het veranderen van de perceptie die de buitenwereld heeft van de sector. "Tijdens mijn sollicitatieprocedure bij het KVGO ben ik me nog sterker gaan realiseren hoeveel drukwerk ons dagelijks omringt. Toch hebben we het 'frame' vaak tegen. Maar dat biedt ook de kans om het eerlijke verhaal te vertellen, over het belang en de impact van drukwerk, over de duurzaamheid. En zeker ook over het vakmanschap: ik schrok bijvoorbeeld wel even toen ik vernam over het zeer geringe aantal aanmeldingen op de grafische opleidingen. Dus ik kan al wel zeggen: het KVGO gaat initiatief nemen om aan die perceptie te werken." Als brancheorganisatie kun je niet de markt veranderen, weet Grieten. "Het KVGO is geen Ministerie van Drukwerk. Maar door beter te communiceren kunnen we wel zorgen voor trots en positiviteit. Een sterk KVGO, dat goed samenwerkt met relevante partijen, kan helpen dat vliegwiel op gang te brengen en te houden."