Slim papier controleert voedselkwaliteit

Tijdens een studiereis besloot Niels Postma, afgestudeerd jurist, dat hij een andere weg in moest slaan. Niet gehinderd door enige grafische kennis ging hij aan de slag in een drukkerij. Postma: "Ik vond papier een mooi product; een goed alternatief voor plastic. Papier wordt gebruikt om te communiceren en te verbinden. Ik dacht: dat ga ik letterlijk nemen. Er moest een interactieve laag in komen. Zo werd papier de drager voor intelligente toepassingen." Eerst creëerde Postma een poster met een chip waarmee de consument iets kon bestellen of een donatie doen. "Met de komst van corona waren opeens alle budgetten op, behalve die van de distributiekanalen. Iemand vroeg of mijn slimme papier ook iets kon meten. Dat lukte, de eerste temperatuursensor werkte binnen een half jaar. Daarna kreeg ik meer vragen: kun je schokken meten? En luchtvochtigheid? Toen werd duidelijk: papier kan als meetinstrument omgevingsdata in kaart brengen." Met zijn bedrijf Tapp.online produceert Postma intelligente labels als vervangers voor traditionele dataloggers, die gegevens opslaan tijdens het vervoer van voedselproducten. De ontvangende partij kan deze gegevens uitlezen en controleren of de omstandigheden onderweg goed genoeg waren om de kwaliteit van het product te waarborgen. Postma: "Wij zitten in de markt voor de eenmalige dataloggers. Die worden bijvoorbeeld in Peru toegevoegd aan een partij avocado's die naar België wordt verzonden. Hier wordt de datalogger uitgelezen en daarna weggegooid. Die markt is groot." De traditionele dataloggers van plastic zijn volgens Postma een milieuonvriendelijk product. "Je moet met duurzaamheid beginnen waar je de grootste winst kunt behalen en dat is bij het eenmalig gebruik van plastic. Onze grootste klant op dit moment exporteert vanuit Nederland jaarlijks 60.000 big bags met pootaardappelen over de hele wereld. En wij maken de labels om daaraan te hangen. Bij aankomst is duidelijk wat de temperatuur onderweg is geweest. Papier is in dit soort processen eenvoudig toe te passen. Een label hang je gewoon ergens aan of je plakt het op." Behalve milieuvoordelen is ook de kostprijs aantrekkelijk, legt Postma uit. "De goedkoopste eenmalige dataloggers kosten rond de dertig dollar. Onze labels zijn zeker de helft goedkoper." Het label is opgebouwd uit meerdere lagen papier, met in een van de lagen een chip die dient als processor en geheugenopslag. Daaraan verbonden is een sensor die temperatuur, schokken of luchtvochtigheid meet. Een klein batterijtje geeft het geheel precies genoeg stroom om periodiek metingen te verrichten. Postma: "We werken samen met het bedrijf Paper Wise, dat papier van landbouwafval maakt. Dat papier is vochtwerend en daarmee ideaal voor onze luchtvochtigheidssensoren. In het recycleerproces worden alle elektronische onderdelen en inkt eruit gefilterd - ook de kleine chip. Papier recycleren gebeurt overal ter wereld, het enige dat nog beter kan is de chip eruit filteren en hergebruiken." De echte innovatie zit volgens Postma in de ondersteunende software. "Onze papieren datalogger lees je uit met de smartphone, zonder dat je software moet installeren, apps downloaden of hardware aansluiten. Je houdt je telefoon tegen het label en je hebt de informatie. De software op de chip hebben we zelf geschreven, net als de software in de cloud. De verbinding loopt via de NFC-chip die tegenwoordig in elke smartphone zit. We gaan ervan uit dat iemand in Egypte niet eerst een app gaat installeren, om het label uit te lezen. Daarom hebben we het zo eenvoudig mogelijk gemaakt."