Vernieuwingen in de prepress

Van de prepress tot de logistiek heeft iedereen het over automatisering. Een fenomeen dat in de hand gewerkt wordt door de digitalisering van de processen, e-commerce, kortere levertermijnen en het tekort aan arbeidskrachten. Automatisering is ook onontbeerlijk om een rendabele productie mogelijk te maken nu de oplages kleiner worden, het aantal opdrachten toeneemt en de vraag naar gepersonaliseerd drukwerk stijgt. De economische voordelen waar men naar op zoek is, moeten tegelijk ook ecologisch verantwoord zijn. Volgens Rainer Kirschke, marketing manager Newspaper bij Agfa, wordt "de duurzame ontwikkeling een belangrijke bekommernis in de drukkerijen. Iedereen besteedt er bijzonder veel aandacht aan." Agfa zelf levert op het vlak van O&O voor de prepress veel inspanningen om duurzame oplossingen en technologieën aan te bieden, terwijl het bedrijf ook sterk in softwareoplossingen investeert. Kodak en Fujifilm proberen op hun beurt bepaalde duurzaamheidscriteria in hun prepress-oplossingen voor de offset te integreren. In de prepress heeft software aan belang gewonnen om de productiestromen te automatiseren waardoor de kosten dalen en er tijdwinst geboekt wordt. Dat is vandaag nog belangrijker geworden omdat we met snelle prijsstijgingen voor grondstoffen (inkt, papier) en energie geconfronteerd worden. Opdrachten aanvaarden, offertes opstellen, bestanden klaar maken, leveringsbonnen opstellen... de programma's om de productiestromen in de prepress te automatiseren, kunnen heel uiteenlopende taken aan. Zowel machinebouwers als softwarebedrijven die in de grafische sector gespecialiseerd zijn, bieden dergelijke programma's aan. En hoewel die in eerste instantie voor commerciële drukkerijen bestemd zijn, kunnen ze ook aan de specifieke vereisten van de sterk groeiende verpakkingssector aangepast worden, meer bepaald op het vlak van kleurenbeheer. Er worden tal van redenen naar voren geschoven om de voorbereiding van de bestanden en de werkstromen in een drukkerij te automatiseren. Meestal slaan die redenen op kwaliteit (minder fouten), productiviteit, tijdwinst en kostenbesparingen. Volgens het Duitse OneVision is een van de belangrijkste redenen de wil om de flessenhals ter hoogte van de drukvoorbereiding te elimineren doordat de persen en de afwerkingsmachines almaar sneller worden. "Omdat het aantal taken toeneemt en de kwaliteit van de bestanden die aangeleverd worden, erop achteruit gaat, staat het personeel van de prepressafdeling constant onder druk", stelt OneVision vast. Het Gentse automatiseringsbedrijf Four Pees laat een soortgelijk geluid horen en onderstreept dat de drukvoorbereiding goed is voor de helft van de tijd die nodig is om een opdracht af te maken. "In de meeste bedrijven duurt het integratieproces te lang en verloopt het manueel". Daardoor ontstaan kosten die met automatisering vermeden kunnen worden. De vermindering van de afvalhoeveelheid wordt ook vaak als argument aangehaald. De automatisering van de prepress en de productiestroom maakt het mogelijk om het werk te optimaliseren, bijvoorbeeld door drukopdrachten automatisch te bundelen. Door de creatie en de controle van drukbestanden te automatiseren, vermindert ook het aantal fouten zodat minder zaken opnieuw gedrukt moeten worden (dat betekent immers extra kosten). De prijzen laag houden, de levertermijnen inkorten en de volumes dankzij web-to-print-technologie verhogen, zijn andere argumenten om de prepress te automatiseren. De meeste softwarebedrijven - Esko, HYBRID Software of nog Dataline - halen die argumenten aan. Binnen zijn ECO3-filosofie biedt Agfa software- en CtP-oplossingen voor offset aan die ecologie, economie en gebruiksvriendelijkheid proberen te verzoenen "Naast onze milieuvriendelijke en zuinige prepressoplossingen die allemaal eenvoudig te gebruiken en te onderhouden zijn, stellen de nieuwe softwareoplossingen die we recent ingevoerd hebben, de drukkers in staat om hun voordeel te doen met een verbeterde automatisering en een beter kwaliteitsbeheer", stelt Agfa. "De uiteindelijke doelstelling bestaat erin de TCO (total cost of ownership, nvdr.) van een drukkerij te verminderen", preciseert Iris Bogunovic, marketing manager bij Agfa Offset Solutions. Sinds kort heeft Agfa ook de productiestroom van de drukkers in de cloud geïntegreerd zodat ze hun exploitatiekosten tot een minimum kunnen beperken en tegelijk hun activiteiten kunnen voortzetten en beveiligen. "Sinds de lockdown zetten hoe langer hoe meer klanten de stap naar de cloud", bevestigt Rainer Kirschke. De automatisering van de CtP-systemen helpt om de operaties te vereenvoudigen en de afvalhoeveelheid te verminderen. Er bestaan verschillende configuratiemogelijkheden, zoals de automatische palletlader. Daarnaast krijgen robots en artificiële intelligentie geleidelijk aan voet aan de grond in de drukkerij als een innovatie in de werkstroom. Vandaag twijfelt niemand er nog aan dat de digitalisering van het drukproces nog zal toenemen met de invoering van 5G- en in de toekomst 6G-netwerken. De prepress zal niet aan die evolutie ontsnappen. De CtP-systemen van Kodak kunnen al via een app op de smartphone aangesloten worden. En in 2020 zette Agfa reeds een eerste stap op het vlak van robotica door een gerobotiseerde plaatlader op de markt te brengen om de prepressactiviteiten te automatiseren en de productiviteit te verhogen. In eerste instantie bood Agfa zijn laadrobot aan voor bedrijven die met het grootformaat CtP-systeem Avalon VLF werken. De robot kan 80 platen per uur verwerken, verscheidende productielijnen bevoorraden en platen met tot vijf verschillende formaten beheren. Het Deense Laursen Grafick gebruikt deze robot in combinatie met het CtP-systeem Avalon N16-90 om met één ploeg vier persen gedurende 24 uur te laten draaien. Stibo Complete is een ander Deens bedrijf dat de gerobotiseerde plaatlader van Agfa in gebruik genomen heeft. De investering in deze nieuwe robot stelt het Scandinavische bedrijf in staat om meer te produceren met minder mensen. "Automatisering is essentieel in de strategie van elk toekomstgericht groeibedrijf", verklaarde Svend Erik Grue Nielsen, Operations and Development manager bij Stibo Complete. "De gerobotiseerde plaatlader van Agfa biedt ons een concurrentievoordeel omdat hij onze productiviteit verbetert, onze kosten vermindert, de fouten tot een minimum beperkt en de arbeidsomstandigheden van onze medewerkers verbetert. De plaatrobot bespaart onze medewerkers zo'n 230 ton zware lasten per jaar." Om de gebruiksvriendelijkheid te verbeteren, is de laadrobot volledig geïntegreerd in de programma's Apogee en Amfortis van Agfa voor het beheer van productiestromen. De heatsetdrukkerij Moderna in Paal-Beringen (Limburg) heeft haar CtP-afdeling, die met twee geautomatiseerde Avalon-Systemen van Agfa uitgerust is, volledig gerobotiseerd. "Bij een eventuele panne kunnen we zo op een tweede lijn rekenen om de productie van de platen voort te zetten. Daardoor kunnen we de bevoorrading van onze drukkerij met platen veilig stellen", duidt Moderna de investering. Een van de essentiële taken van de prepress in een offsetdrukkerij bestaat erin de drukplaten die op de pers gemonteerd moeten worden, klaar te maken. Terwijl de digitale, thermische platen het vaakst in het segment van de commerciële druk gebruikt worden, domineren de violette drukplaten, die een beter rendement bieden, bij de krantendruk (hoewel er ook een niche voor violette platen in de handelsdruk bestaat). In het aanbod thermische digitale platen van Agfa vinden we de vier belangrijke technologieën terug: conventionele platen (die veel chemicaliën vergen), platen die weinig chemicaliën vergen (low chem), chemievrije platen (chem-free) en procesvrije platen (process-free). Kodak maakt van de procesvrije plaat (Sonora) zijn strijdpaard, terwijl Fujifilm zowel procesvrije platen als platen die weinig chemicaliën vergen (Superia), aanbiedt. Volgens Iris Bogunovic vertegenwoordigen de thermische platen 90 procent van de internationale markt voor de commerciële druk. Ze wijst er ook op dat, hoewel wereldwijd de conventionele, thermische platen nog overheersen, er in Europa een trend is om meer platen te gebruiken die weinig of geen chemicaliën vergen. Dat verschil heeft rechtstreeks te maken met de strategie van de EU op het vlak van kringloopeconomie en duurzame ontwikkeling waarin de voorkeur gegeven wordt aan meer milieuvriendelijke technologieën. "Het wereldwijde marktaandeel van chemievrije platen zal toenemen. Ook in Europa. Het procesvrije systeem, dat op internationaal vlak beperkt blijft, groeit elk jaar, maar met een laag percentage (minder dan 10%, nvdr.)," zegt Iris Bogunovic. Kodak meldde in december laatstleden een stijging van 24 procent bij de verkoop van zijn procesvrije platen in India. Traditioneel gaat de ontwikkeling van conventionele thermische platen gepaard met heel wat afval, terwijl ook veel water, chemische producten en lijm gebruikt worden. Met de komst van de procesvrije techniek in 2010 werd die trend omgedraaid. Bovendien kunnen de procesvrije platen meteen van de belichting naar de pers zodat de ontwikkeleenheid overbodig wordt. Dat betekent dat de pers sneller kan opstarten. Bovendien oogt dat proces aantrekkelijk voor de drukkerijen tegen de achtergrond van de ecologische transitie en de Europese Green Deal: geen ontwikkeleenheid meer, geen chemische producten, geen water, geen afval. Er is echter een andere rivaliserende technologie, namelijk de chemievrije plaat die geen spoelwater meer behoeft. Die technologie, die in 2004 door Agfa ontwikkeld werd, staat bekend onder de naam Azura (voor de vellenoffsetdruk) of Adamas (voor de rotatie- en vellendruk). Het grote verschil met de procesvrije producten is dat de chemievrije platen nog een ontwikkeleenheid vereisen. Agfa schuift die oplossing echter naar voren als de enige echte chemievrije technologie. Volgens Iris Bogunovic hoeft de noodzaak van een belichtingseenheid geen reden te zijn om voor de andere plaattechnologie te kiezen. "In de kostenstructuur van een drukkerij vertegenwoordigt de prepress minder dan tien procent van de kosten, met daarin het onderhoud van de ontwikkeleenheid, terwijl negentig procent aan de productie op de pers toe te schrijven is", zegt ze. "De ontwikkeleenheid moet om de zes maanden onderhouden worden. De schoonmaak duurt vier uur en zorgt voor afval, maar dat is verwaarloosbaar in de totale kostenstructuur." Op de vraag welke plaattechnologie de voorkeur verdient, antwoordt Bogunovic: "Er is geen ideale technologie. Elke techniek heeft voor- en nadelen. Het procesvrije procedé vertegenwoordigt de toekomst van de CtP. Die technologie is voorbestemd om te groeien, maar moet nog evolueren. Het is nog niet de technologie die de drukkers helpt om de totale kosten te drukken. Met procesvrije platen is de tijd op de pers duurder dan met chemievrije platen. De chemievrije platen vergen tijdens de prepress misschien wel meer inspanningen, maar ze vertegenwoordigen een plus in de productiestroom." Welk type plaat gekozen wordt, hangt ook af van de toepassing. "Als we de TCO bekijken, zijn de chemievrije platen de interessantste optie voor de meeste toepassingen, meer bepaald voor de verpakkingen", zegt Iris Bogunovic. Vroeger kon men de chemievrije platen verwijten niet compatibel te zijn met UV-inkten, maar vandaag heeft Agfa wel oplossingen die geschikt zijn voor de UV- en de H-UV/UV-LED-druk. Fujifilm is dan weer van mening dat de procesvrije platen "de beste combinatie van kwaliteit en prestatie bieden en dat ze de grafische dienstverleners helpen om efficiënter te produceren". De Japanse fabrikant wil met zijn Superia-technologie het gebruik van procesvrije platen in de EMEA-regio bevorderen (zie kader).