Virtual Drupa kan vakbeurs niet vervangen

Bolza-Schünemann noemde de beslissing om Drupa uit te stellen en later zelfs te annuleren moeilijk maar onvermijdelijk: "In deze tijden van een pandemie heb je geen alternatief." De zeventiende editie van Drupa sinds de première in 1951 had voor Bolza-Schünemann persoonlijk zijn tiende keer in Düsseldorf moeten worden. Hij keek dan ook alvast vooruit: "Deze beurs heeft altijd iets magisch. Dat voel je, zelfs virtueel. Maar wat zouden we graag elkaar weer ontmoeten, en machines en producten werkelijk aanraken. Hopelijk is de achttiende aflevering van Drupa, in mei 2024, weer een fysieke vakbeurs en hebben we Covid-19 dan ver achter ons gelaten." Het verlangen naar een betere toekomst en de hoop daar als grafische industrie nog altijd een belangrijke rol in te spelen - door Drupa ook kernachtig samengevat in de slogan 'Embrace the future' - liep als een rode draad door het programma van Virtual Drupa. Ditmaal geen achttien beurshallen grofweg ingedeeld op grafische disciplines als prepress, drukken, printen, afwerking en materialen, maar een online portal vol streamingcontent rond een waaier aan thema's. Vier dagen lang liepen er parallel twee livestreams met een aaneengesloten programma van keynotes, paneldiscussies, conferenties en presentaties, waar de kijker kon aanhaken bij hoofdonderwerpen als Artificial Intelligence, Circular Economy, Connected Consumer en Platform Economy. Er waren vijf forums met zogenaamde 'touchpoints' die de nadruk legden op onderwerpen als verpakkingen, 3D printing, textiel en innovatie. En nog eens 125 live webinars van gemiddeld een half uur, verzorgd door een deel van de ruim 200 exposanten. Tijdens Drupa in Düsseldorf functioneert het inhoudelijke programma van sprekers en conferenties nog al eens als een vrijblijvende bijkomstigheid. Voor veel bezoekers vormen dergelijke sessies en bijeenkomsten vaak vooral een gelegenheid even op een stoel te kunnen zitten, de voeten rust te geven, snel even wat te eten en ondertussen hopelijk nog iets interessants te horen - voordat de volgende hal vol glimmend staal moet worden bezocht. Bij gebrek aan draaiende machines verschoof op Virtual Drupa de aandacht juist naar de inhoud. Die was bij de sprekers in de livestream-programma's meestal goed in orde. De exposanten moesten het nu echter stellen zonder spectaculaire standbouw en waren gedwongen zich in de uniforme opmaak van de portal te voegen. Ze kregen, op het afgesproken tijdstip, een Zoom-meeting ter beschikking die vaak weinig ruimte liet voor interactie met de virtuele bezoekers (die bovendien ook onderling niets van elkaars aanwezigheid merkten). Het format leverde een mengsel op van professionele presentaties, klassieke powerpoints en soms gemakzuchtige marketingpraat. Inhoudelijk varieerden ze van productintroducties en machinedemonstraties tot portfolio-overzichten en de-klant-aan-het-woord. Zowel op de eerste als de laatste beursdag was het aan Michael Gale om het onderwerp 'Artificial Intelligence' (AI) tastbaar te maken. Deze Amerikaanse journalist is schrijver van het boek The Digital Helix over hoe bedrijven zich moeten aanpassen om succesvol te zijn in het digitale tijdperk. Gale is ervan overtuigd dat elk bedrijf, ongeacht de omvang ervan, te maken gaat krijgen met AI. Tussen nu en 2030 zal zelfs 70 procent van de groei van het wereldwijde BNP voortkomen uit machines en AI, meent Gale. Elke ondernemer zou zich dus in de mogelijkheden moeten verdiepen, zodat hij die boot niet mist. Om daarbij de juiste keuzes te maken gaf Gale de bezoeker van Virtual Drupa een checklist mee met daarop punten als: 'Kun je met deze oplossing binnen 90 dagen geld verdienen?', 'Is het schaalbaar na die eerste 90 dagen?' en 'Stel hoge verwachtingen: je moet er minstens 200 procent beter door kunnen presteren'. Het waren vragen waar persenbouwers als Heidelberg, Komori en Koenig & Bauer antwoord op probeerden te bieden met de toepassing van AI om hun machines optimaal te laten presteren en diensten als preventief onderhoud aan te bieden. Maar bijvoorbeeld ook Global Graphics noemde de noodzaak van AI om volledig geautomatiseerd aan massa-personalisatie van drukwerk te kunnen doen. Dataline trok eveneens de AI-kaart: "Het moet sneller, foutloos en goedkoper. Automatiseren is niet 'optioneel', het is slechts de vraag wanneer je er mee aan de slag gaat", stelde Dirk Deroo. Ook het thema duurzaamheid werd goed neergezet met een presentatie door de Britse Gabrielle Walker, die zich als schrijver, docent en consultant heeft gespecialiseerd in klimaatverandering en de circulaire economie. Zij greep de 'Dag van de Aarde' aan om de zorgwekkende milieuontwikkelingen te schetsen, maar vooral ook te wijzen op de nu snel veranderende houding van bedrijven en sectoren: "Juist de afgelopen 18 maanden is het onderwerp overal op de agenda gezet en worden er in een ontzagwekkend tempo toezeggingen gedaan om in 2050 de CO2-uitstoot naar nul te brengen." Ook de grafische industrie kan daar zelf actief aan bijdragen en bovendien andere bedrijven helpen hun doelen te bereiken. Dat stelde bijvoorbeeld papierproducent Mondi in de daarop volgende paneldiscussie: "Papier is bepalend voor 50 tot 75 procent van de CO2-voetafdruk van een grafisch product." Het bedrijf compenseert daarom haar CO2-uitstoot, onder andere door te investeren in een waterkrachtcentrale in Brazilië, en streeft naar 70 procent minder uitstoot in 2050. Was het portal een beursvloer geweest, dan waren er zeker een paar opvallend lege plekken geweest waar partijen als Agfa, Canon, Screen, Xerox en Ricoh ontbraken. Maar er viel genoeg te zien, zeker nadat exposanten die eerder afhaakten voor de fysieke beurs nu toch virtueel present waren. Dat leidde overigens niet tot een stroom aan Drupa-primeurs, al was er hier en daar wel degelijk beursnieuws te melden. EFI maakte bijvoorbeeld de introductie van 'Mcorr' bekend, een kleinere versie van de enorme Nozomi inkjet-pers voor golfkarton. Fujifilm onthulde de Jet Press 750 S High Speed, een anderhalf keer snellere versie van haar bestaande B2 inkjet vellenpers. Bobst verbeterde de Mouvent LB701-UV digitale labelpers. En Komori bracht de Advance-serie uit van haar Lithrone offsetpersen. Er werden ook beloftes ingelost. Koenig & Bauer onthulde bijvoorbeeld vorig jaar al zijn nieuwe generatie offsetpersen, maar kondigde toen ook de hybride offset/inkjetpers VariJet 106 aan. Die werd nu inderdaad getoond en de pers komt later dit jaar daadwerkelijk op de markt. Datzelfde geldt voor de Impremia NS40 inkjetpers (gebaseerd op de nano-technologie van Landa) van Komori. Ook Landa meldde zich op het laatste moment nog aan voor Virtual Drupa, maar een spectaculair beursoptreden bleef dit keer uit. Benny Landa hield het bij enkele videoboodschappen. Hij liet liever de Franse drukkerij Groupe Prenant vertellen over hun ervaringen met de pers, waarop ze bijvoorbeeld kortgeleden 900 speciale edities van het Elle Decoration magazine produceerden, 200 pagina's dik en bestemd voor bloggers en influencers. Over de lang beloofde rotatieve Landa-pers was er geen nieuws, maar Landa zegde toe op Drupa 2024 weer 'flink uit te pakken'. Er was, zoals na de editie van 2016 verwacht mocht worden, nog veel meer inkjet. Virtual Drupa bood bijvoorbeeld ook Riso een podium om zich te profileren met 'de snelste inkjetvellenpers ter wereld', de Valezus T2100. Konica Minolta liet de KM1E zien. En ook Kyocera ziet kansen in de professionele printmarkt voor haar TaskAlfa Pro 15000c inkjetpers. Als altijd werd ook de discussie over de juiste technologiekeuze opnieuw gevoerd. Xeikon deed dat bijvoorbeeld met een presentatie over markten en toepassingen, maar net zo goed met een pleidooi over de toekomst voor toner. Een toekomst die volgens marktanalist Marco Boer, te gast bij Bluecrest, op de transactionele markt dan juist weer is weggelegd voor inkjet. Interessant was zeker ook de aanwezigheid van Manroland Goss, dat met rotatie-offset de markt voor vouwkartonnen verpakkingen wil gaan veroveren. Onder de projectnaam 'ROSA' is inmiddels ruim twee jaar gewerkt aan de 'Varioman C:line'-pers, die eind dit jaar in Duitsland een eerste testinstallatie krijgt. "De toekomst van drukwerk is drukwerk", betoogde professor emeritus, print-goeroe en Drupa-veteraan Frank Romano vanuit de VS. "Maar niet het traditionele drukwerk dat we nu kennen". Romano ziet, afgezien van verpakkingen, in alle segmenten het papiervolume dalen. Digitaal drukken kan daar zeker antwoord op bieden, maar op de langere termijn zal de grafische sector verder moeten kijken dan papier: "In de toekomst moet je in staat zijn te drukken op plastic, textiel, vloerkleden, metaal, hout of glas." Maar de belangrijkste groeimarkt is volgens hem toch 'printed electronics': "Dat is de toekomst". Juist dit onderwerp kwam tijdens deze Virtual Drupa verder nauwelijks aan bod. Dat zal in 2024 ongetwijfeld anders zijn.