Welke toepassingen zijn mogelijk?

Als we iets als een innovatie kunnen omschrijven, is het wel om licht op papier te drukken. En dat kan met een technologie die erin bestaat om miniatuurdiodes, microleds bijvoorbeeld, in een egaal en erg fijn oppervlak te integreren. Het Amerikaanse bedrijf Rohinni is een van de ondernemingen die zich daarin gespecialiseerd hebben. Rohinni heeft de technologie 'Lightpaper' ontwikkeld waarmee het bedrijf licht kan drukken en dat op gelijk welk oppervlak kan aanbrengen. Het papier Lightpaper dat in 2015 uitgebracht werd, maakt gebruik van een mengsel van inkt en minuscule diodes dat op een geleidend kalkpapier aangebracht wordt. Vervolgens worden twee beschermlagen aangebracht om het papier tegen externe invloeden te beschermen. Zodra het vel papier onder stroom komt, gaan de diodes branden. Die speciale inkt bestaat uit organische microleds (8 micrometer) die heel wat kleiner zijn dat degene die voor de vlakke OLED-schermen gebruikt worden. Daardoor is de techniek geschikt voor fijne en flexibele oppervlakken. Toepassingen voor de technologie ziet Rohinni in een nieuw type van koplampen voor auto's, in lichtgevende logo's op toestellen, enz. Maar met deze technologie kun je ook denken aan lichtgevende boeken, aan behangselpapier dat de gang verlicht of aan oplichtende weefsels. In Europa maakt de Duitse startup Inuru al gebruik van deze technologie, meer bepaald voor de verpakking van drankjes. Na zeven jaar O&O heeft het Berlijnse Inuru op de beurs Luxe Pack (Monaco, oktober 2018) zijn OLED-technologie (elektroluminescente organische diodes) voorgesteld waarmee papier bedrukt kan worden. De etiketten waarin de lichtgevende technologie verwerkt is, zijn even soepel en fijn als gewone etiketten. Op het etiket lichten elementen zoals het logo, het merk, de afbeelding en de tekst op zodra een drukgevoelige knop ingedrukt wordt. En daarbij zijn alle denkbare lichtkleuren mogelijk. Volgens de startup kan het licht ook geactiveerd worden door het voorwerp te bewegen, of afhankelijk van de lichtomstandigheden. In 2019 wil Inuru ook etiketten of verpakkingen met geanimeerd beeldmateriaal uitbrengen. De lichtgevende druktechnologie van Inuru vindt op grote schaal toepassing in marketingproducten, zoals verpakkingen en etiketten, maar ook in reclame, naamkaartjes, affiches, POS-materiaal en displays. Om de technologie op industriële schaal te verspreiden, werkt Inuru samen met Karl Knauer, een Duits bedrijf dat in verpakkingen en reclameproducten gespecialiseerd is. Daarnaast proberen ook nog andere bedrijven hun eigen technologie voor gedrukt licht te ontwikkelen, zoals Saralon in Duitsland en Papy Paris. Het lichtgevende systeem (LED of OLED) kan op fijne en soepele dragers zoals papier gedrukt worden. Zelfs hout is als ondergrond mogelijk.In België is Majime wellicht een van de weinige bedrijven - als het al niet het enige is - die bij grafische toepassingen van 'connected' papier gebruik maken. Majime dat in Heppen ligt, creëert allerlei gedrukte dragers op maat, zowel voor particulieren als voor bedrijven en overheden. Diane Deneyer, die uit een drukkersfamilie komt, en haar zoon Bram zijn de gezichten van Majime dat in 2016 opgericht is. De NFC-technologie (NFC: Near Field Communicatie - communicatie over korte afstanden) maakte van in het begin deel uit van de diensten die het bedrijf aanbood. En dat was een troef waardoor Majine opviel bij klanten die online en offline communicatie wilden combineren. Majime maakt net zo goed gebruik van papier dat al van een NFC-antenne voorzien is, zoals het papier PowerCoat Alive van Arjowiggins, als van kleine ronde NFC-zelfklevers van een Chinese leverancier. De NFC-zelfklevers worden het vaakst gebruikt en dat in uiteenlopende toepassingen: boeken (o.a. een doctoraatsthesis), verpakkingen, affiches, uitnodigingen, kalenders, enz. De NFC-zelfklevers, die met een bedrijfslogo gepersonaliseerd kunnen worden of alleen de vermelding NFC dragen, kunnen discreet op elke willekeurige drager aangebracht worden. Majime produceert ook connected naamkaartjes met het NFC-papier van Arjowiggins dat met een RFID-circuit voorbedrukt is. Wat ook de gebruikte technologie is, de gebruiker heeft vanaf de gedrukte drager toegang tot informatie online. Daar heeft hij alleen een NFC-compatibele smartphone of tablet nodig. Majime zelf codeert de NFC-chips voor de klanten. "Hoewel de vraag naar connected dragers toeneemt, moeten we echter nog wel op zoek naar klanten en erover spreken, want de NFC-technologie is nog niet erg verspreid in de communicatiedragers. De belevenis en het verrassingseffect van de NFC-technologie zijn een toegevoegde waarde voor de gedrukte en connected dragers. 25% van onze gedrukte realisaties integreert de NFC-technologie. Dat stelt bedrijven niet alleen in staat om het publiek bijkomende inhoud in de vorm van video's, beelden en online informatie te bezorgen, maar ook om cijfers over het bereik van hun communicatie te krijgen. En dat wordt sterk gewaardeerd," legt Diane Deneyer uit. Op dit moment worden connected dragers het vaakst gebruikt voor luxeproducten (zoals alcohol) en cosmetica. Maar ook de politieke wereld en bedrijven die zich innovatief willen tonen, maken van deze techniek gebruik.In juni 2017 werd het prototype van een plastic etiket met een RFID-chip van 12 bits met gezeefdrukte circuits voorgesteld. Een Belgische innovatie die uit een partnership tussen Quad Industries, Agfa, Imec en TNO tot stand gekomen is. De antennes werden door Quad Industries gezeefdrukt met inkten van Agfa. Imec van zijn kant bracht zijn technologie in waarmee transistors in dunne laagjes metaaloxides (TFT) op het RFID aangebracht werden. Een kenmerk van die technologie is dat ze de siliciumchip die gewoonlijk aanwezig is, vervangt. En dat vereenvoudigt in grote mate de productie van de antennes: in feite omvat de procedure nu niet meer dan het drukken van een geleidende laag. De industriële partners schatten dat het RFID-etiket, dat zowel op vlakke, gebogen of driedimensionale dragers aangebracht kan worden, minder dan 0,01? kost. Dit systeem van gedrukte, flexibele elektronica is ontworpen voor veiligheidstoepassingen (met badge), maar kan ook in andere toepassingen gebruikt worden zoals intelligente verpakkingen, de controle van koudeketens, de identificatie van goederen, de bescherming van merken of bij interactieve spelletjes.Quad Industries heeft een kenniscentrum in Sint-Niklaas en een productievestiging in Slowakije. Het bedrijf is gespecialiseerd in flexibele gedrukte elektronica en brengt op uiteenlopende dragers (plastic film, textiel, papier) elektronische circuits aan met behulp van de zeefdruktechniek. Daarbij worden printcircuits, NFC-antennes, gedrukte batterijen met de technologie Enfucell en sensors in de intelligente etiketten gecombineerd. De gedrukte elektronica van Quad Industries vindt concrete toepassingen in de auto-industrie, in intelligente gebouwen en in de gezondheidszorg. Bij de intelligente verpakkingen zijn de toepassingen, die hoofdzakelijk functioneel bedoeld zijn, de fase van het prototype nog niet ontgroeid. Er wordt gewerkt aan farmaceutische verpakkingen en aan de controle van de koudeketen via de NFC-technologie, o.a. voor de medische sector (bloed, organen, enz.) en de voedingssector. Een voorbeeld: een gedrukt circuit dat in een verpakking van medicijnen geïntegreerd is, stelt het medisch personeel in staat om de medicijninname van de patiënt met behulp van de NFC-technologie te controleren. De technologie voor die toepassingen is echter nog niet volwassen en is nog erg duur.Gedrukt promotiemateriaal, crossmedia communicatie en intelligente en actieve verpakkingen voor de farmaceutische sector en voedingsindustrie zijn de toepassingsgebieden die zich in eerste instantie aandienen voor drukkers die interesse hebben om elektronische circuits te drukken.