Wordt digitaal drukken eerder regel dan uitzondering in de toekomst?

Laat ons starten met een woordje uitleg over Xeikon? Filip Weymans: "We zijn een Belgisch bedrijf dat de eerste digitale kleurenpers ter wereld heeft ontwikkeld. De toenmalige zaakvoerder, Lucien De Schamphelaere, had lange tijd R&D bij Agfa gedaan en bleek een ware visionair te zijn. Het toestel dat hij in 1993 op de markt bracht, veroorzaakte een ware revolutie in de drukwereld. Opeens werd het mogelijk om kleine oplages erg kwalitatief te drukken op een kostenefficiënte manier. Intussen zijn we uitgegroeid tot een wereldspeler met 500 medewerkers en twee fabrieken in België. Als 'digitale poot' van de Flint Group bieden we het volledige plaatje aan: een compleet gamma digitale drukpersen, de gerelateerde toners/inkten, de software om de machines aan te sturen én de services voor onderhoud, reparatie en opleiding. Dat laatste is erg belangrijk omdat onze corebusiness een digitale transformatie bij onze klanten vereist. Het is een stap die heel wat veranderingen vereist, niet alleen qua machines en ICT, maar ook op het vlak van competenties en expertise binnen het bedrijf." Is er een grote interesse in zo'n digitale transformatie? "In de markt van het bedrukken van labels en verpakkingen is digitalisering de allerbelangrijkste trend. Niet verwonderlijk, want het is de enige manier waarop drukkerijen de huidige uitdagingen het hoofd kunnen bieden. En dat zijn er nogal wat. Eerst en vooral is het vandaag ontzettend moeilijk om nog bekwaam personeel te vinden. Daarnaast is er een gigantische nood aan meer efficiëntie om op gebruiksmaterialen en energie te besparen. Verder dienen ze tegemoet te komen aan de sterk toenemende vraag naar kortere doorlooptijden, kleine batches en personalisatie. Tenslotte is er een grote nood aan flexibiliteit om de sterke variatie in hoeveelheden op te vangen en op de sterk uiteenlopende/snel veranderende wetgeving in te spelen." Op welke manier biedt digitalisatie dan precies een antwoord op deze uitdagingen? "Digitalisatie reduceert in de eerste plaats menselijke fouten in processen die efficiënter en sneller moeten verlopen. Het laat toe om een heleboel taken te automatiseren, waardoor de medewerkers hun competenties op de meest zinvolle manier kunnen inzetten. Sowieso zal het op korte termijn niet langer houdbaar zijn om in drukkerijen uitsluitend conventioneel te werken. Enerzijds door de wetgeving die alsmaar complexer wordt, anderzijds door het gebrek aan competente medewerkers. Daarnaast zullen drukkerijen nieuwe concurrentie krijgen. We merken immers dat merkfabrikanten steeds vaker zelf in een digitale drukpers investeren. Het gaat over bedrijven in sectoren met labels die per land aan andere reglementeringen dienen te voldoen en/of waar de batchgrootte sterk varieert. Omdat ze geen grote voorraden van verpakkingen of labels meer willen aanleggen, eisen ze een enorme flexibiliteit van de drukkerijen. Wanneer deze daar niet op kunnen of willen inspelen, is de investering in een digitale drukpers het logische plan B. Een mooi voorbeeld vinden we in de farmaceutische industrie. Bepaalde geneesmiddelen worden in Zuid-Europa goedkoper aangeboden. Daarom worden geëxporteerde items geregeld terug geïmporteerd om de winstmarge te vergroten. Weliswaar vereist dit een herverpakking conform de regelgeving van het invoerende land. Zelf de labels en verpakkingen bedrukken, is in dit geval de meest rendabele optie omdat er uiterst snel en flexibel op het sterk variabele aanbod kan worden ingespeeld. Een ander voorbeeld vinden we terug in de chemische sector waar een sterke diversificatie van het aanbod gaande is. Hierdoor geraken de drukvolumes gefragmenteerd en wordt het voor drukkerijen bijna onmogelijk om deze klanten nog op een rendabele manier te bedienen." Zijn er dan geen barrières voor bedrijven om zelf te drukken? "Digitaal drukken is een eenvoudig proces dat geen voorbereiding vereist. Het is sterk vergelijkbaar met een gewone printer: als de software op punt staat, volstaat het om de juiste drukparameters te selecteren en op de 'go'-knop te drukken. Het mooie is dat digital printing voor een uiteenlopend assortiment van 'dragers' kan worden toegepast: golfkarton, zelfklevende etiketten, papiergebaseerde flexibele verpakkingen... Deze laatste zullen trouwens een hoge vlucht nemen omdat ze algemeen als duurzamer dan plastiek worden beschouwd. Niet onterecht, want de recyclagegraad van papier bedraagt in Europa 70 à 80 procent, terwijl dat voor kunststoffen amper 14 procent is. Zo zijn verschillende drankenproducenten bezig met het ontwikkelen van 'papieren flessen'. Dankzij digital printing zullen die bovendien gepersonaliseerd en/of in kleine oplage kunnen worden aangeboden. De toekomst voor dit soort van drukwerk is dan ook erg rooskleurig." Zal het traditionele drukken dan verdwijnen? "Dat zie ik niet snel gebeuren. Drukkerijen behouden een competentie op het vlak substraten, druktechnologieën, veredelingsprocessen... Dankzij deze kennis kunnen ze nog steeds een meerwaarde bieden. Niettemin dienen ze oplossingen te vinden om op de vragen van de markt in te spelen, zoals flexibiliteit in volume en levering... Vandaag hebben ze de mogelijkheid om in beide technologieën - conventioneel en digitaal - te investeren, waardoor ze de beste tools hebben om de meest kostenefficiënte en duurzame oplossingen aan te bieden. Weliswaar zal het aandeel van digitaal drukken proportioneel toenemen, zeker indien de trend naar productdiversificatie zich zou doorzetten. De laatste jaren wordt dit - vooral in de B2C-wereld - beschouwd als dé manier om aan klantenbinding te doen." En wat met personalisatie van verpakkingen? Filip Weymans: "In het web-to-print-verhaal is personalisatie - en dus ook digital printing - sterk aanwezig, maar de traditionele verkoop- en distributieketen worstelt met de implementatie van dergelijke concepten. Toch zijn we ervan overtuigd dat personalisatie ook daar uiteindelijk zijn weg zal vinden, maar dan eerder voor exclusieve 'high value' producten. Voor toepassingen waar authenticatie belangrijk is, zie ik een grote toekomst voor smart labeling en... voor digitale printers die deze kunnen drukken. Maar dat is vooralsnog toekomstmuziek." U hebt het nog niet over duurzaamheid gehad? "Dat is natuurlijk een belangrijk gegeven, ook in 'digital printing'. Ik had het al eerder over de wetgeving die alsmaar stringenter wordt. Zo zullen drukkerijen - of bedrijven die zelf hun labels of verpakkingen drukken - hun klanten moeten kunnen garanderen dat de inkten en toners aan de geldende reglementeringen voldoet. Wij gaan ervan uit dat de afnemers binnenkort zelfs een volledig overzicht van de ecologische voetafdruk van het drukprocedé zullen vragen. Daarom hebben we onlangs een 'sustainability scorecard' ontwikkeld voor alle digitale drukperstechnologieën, dus zowel voor onze eigen machines en inkten/toners als deze van de concurrentie. Deze geeft duidelijk aan wat het energieverbruik is, hoeveel inkt wordt verbruikt, hoeveel afvalproduct wordt geproduceerd, hoe ecologisch de inkten zijn, hoeveel de CO?-uitstoot is en op welke reglementeringen wordt ingespeeld." Werkt Xeikon nog op andere manieren aan de duurzaamheid van haar aanbod? "We ontwikkelden een nieuwe droge toner die voedselveilig is en tegelijkertijd ook chemisch, mechanisch en hitteresistent is. Hiermee spelen we in op de vraag om op duurzame manier kleine oplages te drukken, en dit ook op 'paperbased flexible packaging' voor voedingsmiddelen. Onze toner laat toe om een mooi resultaat te boeken zonder vernissen, lakken, laminaten... die ervoor zorgen dat verpakkingen niet recycleerbaar zijn. Bovendien wordt in andere toners meer dan 60 procent gerecycleerde hoogwaardige content gebruikt. In dit kader lanceerden we onlangs ook de Cheetah 3.0 die op basis van deze 'Eco-toner' werkt en daardoor de CO?-uitstoot met 10 procent reduceert. Daarnaast bevat deze digitale drukpers een nieuwe kwaliteitsmodule die door procescontrole de hoeveelheid afval met een factor vijf vermindert. Bij onze inkjet machines willen we dan weer de inkten laten uitharden door led-licht in plaats van 'kwik damp' lampen, wat tot 20 procent minder energieverbruik moet leiden en dus ook de afvalstroom van vermijdt. Tenslotte hebben we een programma opgezet, het 'remanufactured ecological Xeikon', waarmee we oudere machines vernieuwen en zo een nieuw leven geven."