Zes basisprincipes voor een geslaagde duurzame aanpak

Volgens Steve Lister hebben de winkelketens en de merken vandaag vooral oog voor drie aspecten: printmaterialen, recycleerbaarheid en nieuwe richtlijnen die spelen. Met betrekking tot de printmaterialen wijst de consultant erop dat sommige materialen de hemel in worden geprezen, zoals de materialen op basis van vezels, en andere met alle schuld van de wereld worden beladen, zoals PVC. "Wanneer ik met internationale merken projecten uitwerk, vertellen de klanten me dat PVC vanaf nu door het bedrijf verboden is. Heel wat mensen ontdoen zich van PVC en dat betekent dat u als leverancier alternatieven moet vinden. Het kan dat uw klanten of partners nog geen afscheid van PVC willen nemen. Maar wat u nu wel moet beslissen, is of u nu of later van PVC wilt afstappen." Op het vlak van de recycleerbaarheid krijgen de merken hoe langer hoe meer oog voor het levenseinde van printmaterialen. "Het is uw verantwoordelijkheid om goed te weten in welke mate de materialen gerecycleerd kunnen worden. Wat u koopt, moet u goed kennen om de vragen van uw klanten te kunnen beantwoorden", zegt Steve Lister. Ten slotte houden de merken en winkelketens ook rekening met de nieuwe Europese richtlijnen op het vlak van duurzaamheid, ontwerp, creatie, materiaal en productie. "In Europa komt er een richtlijn betreffende de milieubeweringen om 'greenwashing' te bestrijden. De term 'recycleerbaar' bijvoorbeeld wordt verboden en men zal veeleer '100 procent recycleerbaar' moeten zeggen. U moet dus kunnen aantonen dat die bewering waar is." Steve Lister geeft daarbij een advies om 'greenwashing' op te merken: "Geloof niet meteen wat men u vertelt, voer zelf een onderzoek uit en ondervraag uw leveranciers. Vraag hun om certificaties en om gegevens over de recycleerbaarheid van een product." Ook bij de consument ziet Steve Lister drie grote trends. Te beginnen met de ecolabels die speciaal voor printdiensten in het leven zijn geroepen. "Bij de consumenten zien we een groeiende vraag naar dergelijke vormen van certificaties", merkt de consultant op. Vervolgens zijn de consumenten ook bekommerd over het fenomeen van 'greenwashing'. Ze willen dat milieubeloften nagekomen worden. Volgens Steve Lister zijn duurzame producten erg belangrijk geworden en zijn de consumenten bereid om daar voor te betalen. De drie aandachtspunten bij de leveranciers zijn het duurzame ontwerp (het levenseinde van het product plannen), de koolstofafdruk en transparantie over het duurzame aspect van materialen, inkten en recyclage. "In 2023 zijn dat heel uitgesproken trends", stelt Lister. "Voor een leverancier van printdiensten, kan het moeilijk zijn om een duurzame transitie tot een goed einde te brengen, maar daar zijn enkele gouden regels voor. Daarvoor moet u de levenscyclus van het product bekijken", zegt de Engelse consultant. Om van duurzame ontwikkeling een troef te maken, zijn er volgens hem zes basisprincipes. Die stemmen overeen met de zes fases in de levenscyclus van het product: het ontwerp, de materialen, de bevoorradingsketen, de productie, de logistiek en verpakking, en ten slotte het levenseinde of de recyclage. Het duurzame karakter van een product begint al bij het ontwerp. Voor een project aangevat wordt, moet daar over nagedacht worden. "Tachtig procent van de gevolgen voor het milieu worden bij het begin van de creatie vastgelegd", zegt Steve Lister. "Als de ontwerpfase slecht wordt aangepakt, is dat niet meer goed te maken." Wat is er zoal mogelijk op het moment waarop een product ontworpen wordt? Het materiaalverbruik verminderen (bijvoorbeeld door het gramgewicht of het gewicht te verminderen), bepaalde materialen elimineren zonder het karakter van het product aan te tasten, de demontage met het oog op de recyclage vereenvoudigen, en de voorkeur aan duurzame materialen geven. Steve Lister beveelt aan om alternatieven voor PVC te zoeken, zoals polypropyleen (PP) en polyethyleen (PE). Hij raadt ook aan om de elementen in plastic (gelamineerde dragers) te elimineren en om, wanneer dat mogelijk is, de gerecycleerde inhoud van het product te verhogen. "Er komen heel wat nieuwe materialen op de markt. Gebruik duurzame en gecertificeerde materialen", zegt Lister. "Daarvoor moet u uw partners goed kiezen. Voer een grondig onderzoek uit en werk samen met de bedrijven die u alternatieve materialen kunnen aanbieden." "Kijk vervolgens naar uw partners in de bevoorradingsketen. Wie vormt een risico op het vlak van duurzaamheid? Wie kan u op korte, middellange en lange termijn ondersteunen? Welke accreditaties hebben ze? Welke labels hebben ze? Welke kijk hebben ze op duurzaamheid en hoe brengen ze die in de praktijk? Vraag hun in welke mate ze duurzaam zijn en hoe ze u kunnen helpen. Dat zal u ook helpen om een balans van uw eigen initiatieven op het vlak van duurzaamheid op te maken. Uw partners in de bevoorradingsketen spelen een rol om u duurzamer te maken", legt Steve Lister uit. Het zal wel geen verrassing zijn dat we ook de productiemethodes in de drukkerij moeten onderzoeken. "U moet de koolstofafdruk van de productie berekenen. Hoe langer hoe meer merken en winkeliers beginnen zich daar vragen over te stellen. Er zijn uitstekende rekentools om u te helpen om de koolstofafdruk te berekenen. Hoe gaat u milieuvriendelijkere producten vervaardigen en aanbieden? Door direct op het substraat te drukken? Wanneer u op een duurzamere manier wilt produceren, heeft dat ook een invloed op uw toekomstige investeringen. U moet uw toekomstplannen bekijken en uw volgende investeringen plannen." Transportverpakkingen in papier en karton vervangen hoe langer hoe meer plastic verpakkingen. Steve Lister raadt ook aan om indien mogelijk de hoeveelheid verpakkingen te verminderen. "Probeer om uw distributietrajecten te optimaliseren en om meer compacte verpakkingen, zoals de 'flat pack', te gebruiken. Daarmee bespaart u ruimte en gewicht. Kunt u ook de afmetingen van het product verminderen? U kunt geld besparen door het productvolume dat vervoerd moet worden, te beperken." Lister stelt vast dat het hergebruik van affichageproducten goed ingeburgerd is. "Bekijk dus bij de producten die u vervaardigt, wat u kunt hergebruiken. U kunt bijvoorbeeld een affiche hergebruiken door de versozijde ervan te bedrukken zodat de levensduur ervan toeneemt. Informeer u ook goed over de recyclageregels. Elk land heeft zijn eigen recyclageniveaus en andere gerecycleerde elementen", zegt Steve Lister. Het eerste wat met het oog op recyclage moet gebeuren, is de producten verminderen die in de vuilnisemmer belanden en tegelijk meer producten gebruiken die gerecycleerd worden. "Werk oplossingen in een gesloten circuit uit. Recycleren en een product tot een ander product transformeren enzovoort. Gesloten kringlopen krijgen hoe langer hoe meer de voorkeur van de internationale merken", besluit de consultant. En als u niets doet? Op die vraag uit het publiek antwoordt Steve Lister: "De internationale merken en winkelketens stellen al vragen. En als dat bij u nog niet het geval is, komt dat er wel aan. Niet beschikken over de materialen die gezocht worden om een duurzame transitie te maken, kan u duur te staan komen."