Zes innovatieve toepassingen voor de toekomst

In september 2022 had CEPI in het Renaissance-gebouw in Brussel de tentoonstelling 'Paper Presents' opgezet, in samenwerking met de partnerfederaties FEFCO, ACE en FEPE. De bedoeling: de leden van het Europees Parlement kennis laten maken met de consumptieproducten en met de recentste innovaties van de papierindustrie. Tegelijk was dat een manier om de parlementsleden duidelijk te maken in welke mate de papierindustrie de kringloopeconomie in de hand werkt zodat Europa tegen 2050 koolstofneutraal is. Metsä, Stora Enso, Mondi, Smurfit Kappa en andere belangrijke spelers stelden producten voor waarmee ze op de huidige behoeften van de maatschappij inspelen, zoals het vervangen van kunststof, voedselveiligheid, afvalbeheer, digitalisering enzovoort. Tot de innovatieve toepassingen waar het meest naar uitgekeken werd, behoorden de verpakkingen voor de voedingssector, de cosmetica en farmaceutica, de e-commerce en de hygiëneproducten. Als voorbeelden halen we de papiersoorten aan die als barrière fungeren, de voedingsverpakkingen in geperste vezels, dozen en enveloppen, drinkrietjes in papier... Sommige producten op basis van natuurvezels wekten heel wat verbazing. Hieronder stellen we enkele innovaties van de papierindustrie voor die mee de transformatie van de economie vorm zullen geven. Katoen is een klassieker onder het textiel in natuurvezels en is goed voor ongeveer een kwart van de textielvezels die wereldwijd geproduceerd worden. De katoenteelt is echter bijzonder vervuilend. De productie van katoen vergt niet alleen veel water en energie, maar ook tal van toxische producten - waarvan sommige in Europa verboden zijn - om het katoen tot kledij te verwerken. Chloor, ammoniak, soda, zwavelzuur, zware metalen, formaldehyde, organische en aromatische solvents... de producten die dagelijks in de conventionele textielindustrie gebruikt worden, laten toxische residu's in de kleren achter en vervuilen de lucht, de bodem en het water in de buurt van de fabrieken. Dat is de reden waarom biologisch of gerecycleerd katoen in de lift zit. De recyclage van textiel is overigens een van de grootste internationale uitdagingen op het vlak van duurzaamheid. Het Oostenrijkse Lenzing, het Finse Metsä Spring Py en het Zweedse Södra - allemaal papierproducenten - stelden hun activiteiten op het vlak van textielrecyclage voor. Tencel X Refibra-vezel. In Oostenrijk heeft Lenzing het merk Tencel X Refibra voor de modewereld in het leven geroepen. De Refibra-technologie, die een nieuw ecologisch materiaal oplevert, is gebaseerd op hetzelfde productieproces als dat van de stof Tencel Lyocell op basis van eucalyptus. Lenzing heeft dat procedé ontwikkeld om het textielafval dat bij de productie van kledingstukken ontstaat, een tweede leven te geven. Katoenafval wordt tot pulp verwerkt en vervolgens met houtpulp vermengd (in de verhouding een op twee) om nieuwe verse vezels te creëren. De vezels van het merk Tencel die met de Refibra-technologie vervaardigd worden, dienen vervolgens voor de productie van kledij of huistextiel. Kuura-vezel. Kuura is een nieuwe textielvezel op houtbasis van de Finse papiergroep Metsä. Terwijl alle commerciële textielvezels op basis van hout vervaardigd worden met oplosbare pulp, is de grondstof van Kuura papierpulp. Het hout dat gebruikt wordt om die papierpulp te vervaardigen, kan volledig getraceerd worden en bij de volledige productie (papierpulp en Kuura-vezel) wordt alleen van hernieuwbare energie gebruik gemaakt. De Kuura-vezel wordt vervaardigd in de demonstratiefabriek (papierpulp en bioproducten) Äänekoski in Finland, een samenwerking van Metsä Spring en Itochu Corporation (Japan). Het project dat sinds eind dit jaar in de demonstratiefase is, wil de technische en commerciële haalbaarheid van een nieuw productieproces en van producten in textielvezels aantonen. Bij de productie van textielvezels op basis van niet-gedroogd papierpulp worden milieuvriendelijke chemische producten gebruikt. De fabriek Äänekoski van bioproducten produceert 1,3 miljoen ton houtpulp per jaar voor de productie van karton, weefselpapier, drukpapier en speciale producten. OnceMore voor Jack & Jones. De bosbouwgroep Södra presenteerde OnceMore, het eerste recyclageprocedé op grote schaal voor textielafval op basis van gemengde vezels. Op basis van gebruikt textiel en gecertificeerd duurzaam hout produceert Södra de pulp OnceMore. Het modemerk Jack & Jones bracht onlangs het allereerste hemd op de markt dat met deze nieuwe vezel vervaardigd is. Volgens Jack & Jones is de pulp OnceMore even zuiver als de oplosbare pulp voor de productie van viscose of lyocell, terwijl er ook op het vlak van kwaliteit en eigenschappen geen verschillen zijn. Tegen 2025 wil het bedrijf 25.000 ton textielafval verwerken om meer dan 120 miljoen stuks kledingstuken te vervaardigen. De pulp OnceMore bestaat uit twee gelijke delen hout en textielafval. Kleerhangers, ongeacht het materiaal - hout, kunststof of metaal - zijn onmisbaar in de wereld van de prêt-à-porter. Iedereen gebruikt ze dagelijks zonder erbij na te denken. Dat betekent echter niet dat er op dat vlak geen innovatie mogelijk is. De Italiaanse papierproducent Bartoli heeft kleerhangers in stevig en duurzaam karton ontworpen die onder het merk Naturanda op de markt gebracht worden. De fabrikant is van huize uit gespecialiseerd in de productie van binnenzolen in karton voor luxeschoenen, onder andere voor Prada, Dolce&Gabbana en Hermès. De kleerhangers Naturanda van Bartoli worden vervaardigd met hetzelfde karton met de naam RePROJECT. "Beeld u zich even in hoe stevig de kleerhanger kan zijn op basis van karton dat voor schoenen gebruikt wordt. Dat karton is bestand tegen vocht, tegen beweging, tegen hoge hakken, enzovoort. Er is geen alternatief voor de binnenzool van schoenen", zegt Luca Bozzoli, sales manager van Bartoli. De grondstof, met FSC-certificaat, bestaat voor minimum 75 à 100 procent uit gerecycleerd papier en resten van gecertificeerde nieuwe pulp. "De sterke binding en de grote trekvastheid zijn uitsluitend te danken aan de mechanische behandeling van de vezels die onder hoge druk verwerkt worden en waarbij alle chemische additieven geweerd worden", legt de fabrikant uit. "Een ander voordeel is dat RePROJECT stevig, duurzaam en recycleerbaar is." De innovatieve kleerhanger werd dit jaar bekroond met Ki Life, de Italiaanse prijs voor duurzaamheid. De kleerhangers Naturanda worden online verkocht en zijn daarnaast ook in de grootdistributie in Italië, Duitsland en Frankrijk te vinden. Ook de B2C is een verkoopkanaal. De strijd tegen de klimaatontwrichting en de vermindering van de milieu-impact van de verpakkingen worden hoe langer hoe belangrijker voor de cosmeticamerken. Dat heeft Stora Enso ertoe aangezet om een kartonnen tube voor cosmeticaproducten te ontwikkelen, als een innovatief en hernieuwbaar vervangproduct voor tubes in kunststof. Omdat de kartonnen tube van Stora Enso een barrière voor vloeibare en olieachtige producten vormt, is deze geschikt als een primaire verpakking voor huidverzorgingsproducten. Volgens Stora Enso maakt de kartonnen tube het op dit ogenblik mogelijk om het gebruik van kunststof met 70 procent te verminderen. De Zweedse papierproducent ontwikkelt ook biologische composietmaterialen om in de toekomst de dop en de mond van de tube te vervangen. Essity, de Zweedse specialist in hygiëneproducten, stelde 'Tork PaperCircle' voor, een recyclageservice voor de papieren handdoeken van zijn merk Tork. Het bedrijf verzamelt de gebruikte handdoeken en recycleert ze tot nieuwe papierproducten. "Tork PaperCircle helpt de bedrijven om hun doelstellingen op het vlak van duurzame ontwikkeling te halen, door de afvalhoeveelheid tot twintig procent en de koolstofafdruk voor handdoeken tot veertig procent te verminderen", zegt de Zweedse fabrikant. "Negentig procent van de klanten verklaarde dat de dienst de algemene sensibilisering voor duurzame ontwikkeling verhoogt bij wie in de bedrijfsvestigingen aanwezig is - zowel bezoekers als medewerkers." De dienst is beschikbaar in 14 Europese landen, waaronder België. Smurfit Kappa heeft TechniPaper Thermo Sealant voorgesteld, een met warmte afsluitbaar papier. Het gamma TechniPaper omvat recycleerbare en composteerbare technische papiersoorten die kunststof kunnen vervangen om producten te verpakken en te beschermen. Smurfit Kappa heeft het gamma TechniPaper ontwikkeld om de problemen die bij het vervoer en de manipulatie van bepaalde producten ontstaan, op te lossen. Dat gamma technisch papier dat op basis van MG-kraftpapier vervaardigd wordt, kan bedrukt worden en omvat duurzame papiersoorten die tegen vet en water bestand zijn, antislip papier, onbrandbaar papier, antistatisch papier en met warmte afsluitbare papiersoorten. De versie TechniPaper Thermo Sealant werd in de showroom voorgesteld. Het gaat om een papiersoort waarmee papier op papier of papier op kunststof afgedicht kan worden. Het kan gebruikt worden voor multipacks, flowpacks of andere secundaire verpakkingen die geen barrière voor zuurstof of waterdamp moeten vormen. Een leuk weetje: papier of karton hydrofoob (of waterafstotend) maken, is een belangrijke innovatie in de industrie. Om chemische additieven of bekledingen in kunststof te vermijden, hebben Franse onderzoekers van het 'Centre technique du papier' (CTP) en van het 'Centre national de la recherche scientifique' (CNRS) de 'chromatogenie' ontwikkeld. Het gaat om een gebrevetteerde technologie die het papier waterdicht maakt door kleine moleculen die van plantaardige vetten afkomstig zijn, op het oppervlak van het materiaal aan te brengen. Die technologie werd bijvoorbeeld toegepast om het prototype van de papieren, recycleerbare en biologisch afbreekbare fles voor Carlsberg te ontwikkelen. Het Nederlandse bedrijf KarTent verkoopt meubels, decoratiemateriaal, kinderspeelgoed en andere producten in vlak of golfkarton aan professionals (agentschappen, tentoonstellingen, festivals...) en particulieren. Volgens KarTent gaat het om een duurzaam alternatief om te vermijden dat meer producten dan nodig op de afvalberg belanden. "Het karton bestaat uit stevige houtvezels. Meestal bekommeren de ontwerpers er zich niet om wat met hun product gebeurt wanneer het niet meer gebruikt wordt. Recycleerbaar karton is dus een perfect alternatief voor allerlei producten", verklaart KarTent. Op de webshop van het bedrijf is een ruime waaier bedrukbare producten te vinden: meeting room mobiles, kinderstoeltjes, levensgrote figuren, picknicktafels, scheidingsmuren, enzovoort. KarTent heeft in eerste instantie naam gemaakt met zijn festivaltenten in waterbestendig karton die een alternatief vormen voor de traditionele tenten die na een festival, vaak op het terrein achterblijven.