Duurzaamheid is al lang geen modewoord meer

Philippe Voet werd medio vorig jaar benoemd tot voorzitter van Finat, de Europese vereniging van producenten van zelfklevende etiketten. In het dagelijks leven vormt hij samen met zijn broer Frederik de directie van etikettendrukkerij Etivoet in Deinze. Hij gelooft heilig in verduurzaming, zowel op bedrijfsmatig als op persoonlijk vlak. We gingen met hem de diepte in om te doorgronden wat duurzaamheid voor hem betekent. Wat houdt duurzaamheid voor u in? "Bij Etivoet trachten we al jaren een duurzame bedrijfsvoering toe te passen. Een familiebedrijf is eigenlijk een perfect voorbeeld van duurzaamheid. Er wordt immers een bedrijf van generatie op generatie beheerd. Er is ook een enorme verantwoordelijkheid naar het personeel. De laatste jaren hebben we echt gefocust op welzijn op het werk en een open cultuur. We geloven dat medewerkers echte ambassadeurs zijn die zorgen voor kwaliteit en klanttevredenheid." Maar daar zal het zich niet toe beperken...? "Duurzaamheid uit zich uiteraard ook in ecologie. Zorg voor de planeet betekent duurzaam produceren - Etivoet engageerde zich voor de Science Based Targets Initiative, red. - maar ook duurzame producten maken. We geloven bij Etivoet dat we alles in het werk moeten stellen om samen met de klant de beste en meest duurzame oplossing te vinden. Een duurzaam etiket hangt dus heel sterk af van wat de klant echt nodig heeft. Welk doel heeft het etiket? Op welke drager zal het etiket gekleefd worden? Hoe wordt het etiket na gebruik verwerkt? We kunnen daarom niet zomaar materialen uitsluiten omdat ze op het eerste zicht niet duurzaam zouden zijn. Een filmisch etiket kan door zijn toepassing en latere verwerking de meest duurzame oplossing zijn. Aan de andere kant kun je bijvoorbeeld een perfect recycleerbaar geheel gemakkelijk verpesten door er een RFID-tag in te voegen." Kunt u wat voorbeelden geven van duurzame etiketten die jullie maken? "We hebben als bedrijf gefocust op echte oplossingen. De meest gekende zijn onze meerlaagse etiketten en onze gepatenteerde afwasbare etiketten. Onze afwasbare etiketten zitten hier volledig in het duurzame verhaal: ze maken 're-use' mogelijk waar het vroeger met zelfklevend niet mogelijk was, en ze verhogen het percentage 're-use' ten opzichte van de aanlijmetiketten. Naast eigen innovaties gebruiken we ook materialen die leveranciers ons al dan niet exclusief aanbieden. We spreken dan over dragers maar ook over inkten, vernissen,... Zo kunnen we bijvoorbeeld etiketten leveren die (deels) gemaakt zijn uit gerecycleerde grondstoffen of die composteerbaar zijn." Zitten er ook nadelen aan duurzame etiketten? "Specifieke milieuvriendelijkere grondstoffen (composteerbaar/gerecycleerde ...) zijn vaak nog duurder . Daardoor is dat percentage eerder aan de lage kant. We zien echter de laatste jaren wel een tendens dat dit door de klanten wel gevraagd en betaald wordt omdat ze de hogere etikettenkost echt wel kunnen verantwoorden." Wanneer kies je voor welke variant? "Duurzame etiketten gaan heel breed. Eigenlijk moet je het verhaal verpakkingen bekijken vanuit de 'zero waste hierarchy'. De meest duurzame verpakking is de verpakking die je niet gebruikt. Door een weldoordacht design vallen hier zeker winsten te halen. Lager in deze hiërarchie zijn reductie (dunnere materialen en backings, kleinere verpakkingen,...) en hergebruik (re-use). Onder re-use vallen bijvoorbeeld onze afwasbare labels. Deze maken hergebruik maar ook gemakkelijkere recyclage van de verpakking mogelijk. Een volgende trap is recycleerbaarheid, composteerbaarheid en anaerobe vertering." Wat verstaat u precies onder gerecycleerd met betrekking tot etiketten? "Onder recycle, vinden we verschillende mogelijkheden. De materialen kunnen gerecycleerd zijn - zowel papier, PP als PE - of vervaardigd uit bijproducten; bijvoorbeeld papier uit katoenafval, mijn-afval... Of materialen worden zo vervaardigd dat ze kunnen worden gerecycleerd of gecomposteerd. Nog lager vinden we triage van bepaalde materialen voor verwerking. Hier is het als verpakkingsverantwoordelijke van belang om na te gaan hoe we deze triage kunnen vergemakkelijken." Wat doet Finat precies op het gebied van duurzaamheid? "Sustainability staat van ook al jaren centraal in de Finat strategie, waarbij vooral wordt gewerkt aan de grote uitdagingen: over de landsgrenzen en over de volledige supply chain heen en uitdagingen op middellange en lange termijn. Finat werkt hierbij op verschillende manieren: Een team volgt constant de wetgevingen die de EU aankondigt en schrijft. We zijn hierbij de link tussen de sector en Europa, brengen de juiste mensen samen om de teksten te beoordelen en geven feedback terug. Daarnaast zorgen we voor de nodige informatie/opleiding van onze leden, elke maand zijn er wel webinars rond sustainability. Daarnaast zijn we ook actief in verschillende projecten, bijvoorbeeld Celab: een initiatief dat bedrijven langsheen de volledige supply chain samenbrengt met als doel om voor 75 procent van de liner en matrix een sustainable en circulair business model op te zetten tegen 2025." Hoe vertaalt zich dat naar jullie eigen bedrijf? "We hebben als bedrijf gefocust op eigen innovatieve oplossingen. We leveren niet enkel de innovaties die onze leveranciers ons aanbieden (en die elke drukkerij kan aanbieden), maar willen ook eigen ontwikkelde oplossingen aanbieden. We zijn internationaal erkend voor onze meerlaagse etiketten ('multi-layer'). We zijn erg trots op de expertise die we hierin hebben bereikt. We zijn trots op de prijzen die we daarvoor ontvangen hebben, maar zijn nog trotser op het feit dat internationale merken bij ons aankloppen voor deze unieke labels." En als je nog strikter naar duurzaamheid kijkt?"De andere grote innovatie zijn onze gepatenteerde afwasbare etiketten. Deze worden gebruikt in de drankensector, wat zorgt voor een bevordering van retourflessen, maar zijn ook erg populair in andere sectoren. Zo worden ze gebruikt op retourbakken in de voedingssector maar kunnen ze ook gebruikt worden om een gemakkelijke scheiding te bevorderen van verschillende gecombineerde verpakkingsmaterialen. Bijvoorbeeld in de vorm van een etiket op een voedingsschaaltje. Onze oplossing werd getest en gecertificeerd bij echt grote bedrijven, waaronder ABInbev." Welk soort etiketten levert u nog meer? "We zijn gespecialiseerd in etiketten op rol en dit voor de gekende sectoren (chemie, cosmetica, pharma, drank & voedingssector, marketingbureaus,...). Er is natuurlijk een enorme mogelijkheid aan materialen, lijmen, veredelingsmanieren,... Wie onze website bekijkt zal zien dat we voor heel wat bekende bedrijven werken. We leveren echter een even grote kwaliteit aan minder bekende bedrijven. Iedere klant verdient het beste etiket op zijn/haar product." Jullie leveren ook composteerbare labels? Kunt u dat definiëren? "De materialen worden opgedeeld in home compostable (composteren in de composthoop thuis) of industrial compostable (deze composteren op hogere temperaturen). Ik vind het persoonlijk een heel goede oplossing, maar het heeft ook nadelen, de materialen mogen niet leiden tot het weggooien van het afval 'want het composteert toch'..." Er is een enorme consolidatie gaat in de sector, hoe kijkt u daar tegenaan? "Er is veel geld in de markt. Beurzen staan erg hoog en zijn dus een risicovolle belegging. Banken geven al jaren geen rendement meer. Investeerders (privé of capital groups) zijn dus op zoek naar andere manieren om hun beschikbaar geld te doen opbrengen. Ze zoeken dus naar interessante bedrijven in gezonde markten. Ik vind die ontwikkeling niet verrassend. Deze trends zien we niet alleen in de labelsector." Maar die is blijkbaar wel interessant voor investeerders? "De label industrie is natuurlijk wel een goede sector: het is al vele jaren een stabiele markt, vooral in handen van familiale eigenaars en dus gefragmenteerd. Het gevolg is een tweedeling: je krijgt de meer generalistische grote spelers en de meer gespecialiseerde niche spelers. Als ik naar het eigen bedrijf kijk, dan worden we erkend om steeds het juiste label te hebben voor onze klanten. Onze innovatie, betrouwbaarheid in service en kwaliteit zijn hiervoor de hoekstenen. We zien de grote geconsolideerde groepen dan ook als complementair aan ons eigen verhaal." Kunnen grote bedrijven meer op het gebied van innovaties? "Grote bedrijven hebben natuurlijk grote R&D-budgetten. We zien ook dat zij vaak ook nauwe linken hebben met grote internationale bedrijven (zowel aan klant als aan leverancierszijde). Dat is zeker een voordeel. Als klein Belgisch bedrijf zien we echter dat we toch het verschil maken door snelle beslissingslijnen en durf. Durven falen om uiteindelijk schitterende oplossingen te vinden. We merken dat internationale bedrijven ons weten te vinden en hun oude traditionele partners (op zijn minst gedeeltelijk) loslaten. We moeten ook dankbaar zijn naar de overheid. De Belgische overheid stimuleert immers ook innovaties en investeringen zodat Belgische bedrijven zich kunnen tonen." Hoe groot is Etivoet zelf? "We hebben nu een team van dertig medewerkers maar dit zijn we sterk aan het uitbreiden. We zijn immers in volle groei en we blijven ambitieus. De inspanningen van de laatste jaren beginnen hun vruchten af te werpen. We geloven sterk dat dit het resultaat is van onze duidelijke strategische keuzes. De klanten en nieuwe klanten vinden in ons een partner om, naast het aanbieden van de klassieke etiketten, problemen op te lossen door middel van etikettenoplossingen. Dat is fijn werken en heeft ons heel wat nieuwe klanten bezorgd de laatste jaren." Zijn jullie groot genoeg in een consoliderende sector? "We hebben natuurlijk geen glazen bol. Grote groepen hebben zeker schaalvoordelen, maar ze hebben ook een aantal zwaktes/gevaren. Wij als innovatief familiebedrijf hebben alles zelf in handen. Wij beslissen zelf wanneer en welke nieuwe machines er gekocht worden, om bepaalde prijzen te hanteren, cash te gebruiken voor stock en welk personeelsbeleid we voeren. Als onderdeel van een grote groep ligt de druk voor stevige rendementen (om leningen en investeerders te betalen) ook erg hoog. Mocht er in de toekomst ooit een samenwerking/fusie/... komen zal er steeds afgewogen worden of dit wel een win-winsituatie betekent voor het bedrijf én voor het personeel." Hoe bent u zelf in de etikettensector terechtgekomen? "Mijn broer en ik hebben elke eerst een ander carrièrepad bewandeld. Mijn broer was politiecommissaris en ik was productiedirecteur in een farmaceutisch bedrijf. We hebben elk veel geleerd 'op een ander' en kunnen nu onze troeven in ons eigen bedrijf gebruiken. We zijn verschillend maar delen belangrijke familiewaarden. We hebben het familiebedrijf samen gekocht van ons vader - Marc Voet, red. Hij laat ons als nieuwe eigenaars volledig vrij in de keuzes, maar we kunnen gelukkig nog rekenen op zijn advies. Hij blijft een belangrijke toetssteen. Zijn jarenlange ervaring in de etikettenwereld maar ook als bedrijfsleider is van onschatbare waarde." Hoe bent u daarnaast president van Finat geworden? "Deelname aan een van de events, het European Label Forum, heeft me overtuigd van de toegevoegde waarde van Finat aan onze sector. Ik ben daarna snel actief geworden in het technisch comité. Daar heb ik 'on the field' vastgesteld dat het meewerken aan de middellange en lange termijn van onze sector een echte win-win-win. Je helpt de sector in zijn lange termijn, het helpt het eigen bedrijf en het is persoonlijk heel verrijkend. Ik wou dit verder versterken, en schoof zo verder op: actief in meerdere van de lange termijnprojecten, daarna actief in het board en dan de stap naar vicepresident en vrij recent president. Finat is belangrijk, interessant en leuk. Maar je moet er natuurlijk wel wat tijd in investeren en wat actief zijn om van alle voordelen te kunnen genieten." Heeft u bij Finat plannen voor de nabije toekomst? "De speerpunten van Finat zijn ondergebracht in vier pijlers: community, advocacy, collaboration en knowledge. Binnen het netwerk vinden de leden een plaats om te connecteren, relaties op te bouwen, samenwerkingen te starten of te co-creëren. Finat is ook de stem voor de Europese label community en kan zo als blok de gezamenlijke belangen verdedigen maar ook een gezamenlijke marketing opbouwen. Als onafhankelijk consortium is Finat ook een facilitator om bepaalde topics te ontwikkelen; bijvoorbeeld recycling, duurzaamheid, productveiligheid en opleidingen. Als laatste pijler is het ook een bron van kennis. Dat gaat van kennisopbouw maar ook van kennis delen door bijvoorbeeld live en online lessen rond bepaalde topics." Welke ontwikkelingen verwacht u de komende tijd? "Etiketten zijn altijd de stille verkopers geweest van producten. Ze hebben een informatieve rol maar hebben ook een duidelijke marketingtool. De consument beslist vaak op basis van het uitzicht van het product. We geloven echter dat etiketten in de toekomst ook een cruciale rol zullen gaan spelen in re-use en recycle. Labels kunnen tijdens het recyclageproces worden gescheiden van de rest van de verpakking, waardoor het basismateriaal zuiver blijft en dus langer kan worden hergebruikt/herwerkt." Welke rol speelt digitaal daarin? "Op dit moment zijn de voordelen van digitaal de lage opstartkost (en dus ideaal voor korte runs), maar ook de personalisaties, leuke beveiligingsfeatures,.... De kost van de inkt is momenteel nog het grootste nadeel, naast enkele technische limieten. Elke druktechniek heeft zo zijn voor- en nadelen, en zolang de voordelen kunnen worden gelinkt aan een voldoende volume labels zullen ze allemaal blijven bestaan." Wat betekent digitalisering voor duurzaamheid? "De voordelen van digitale druk en digitalisering in het algemeen zijn een reductie van afval (over het algemeen is er minder verlies bij digitale druk van bij conventionele druk)." Labelexpo is opnieuw verplaatst, onder meer vanwege een tekort aan materialen en componenten bij leveranciers in de sector. Wat merkt u daarvan? "De tekorten spelen inderdaad ook bij ons. Als ik kijk naar onze grondstoffen dan is de situatie lastig. Levertermijnen zijn gestegen van enkele dagen naar meerdere maanden. Door een goede samenwerking/communicatie tussen leveranciers, drukkerijen en klanten, en wat moeilijkere beslissingen - zo we leveren we geen orders meer waar klant een volledig jaar mee doet - lukt het momenteel nog om de markt te beleveren. De tekorten hebben een dubbele oorzaak: onze sector volgt de macro-economische trends. De opleving van de economie na de pandemie, zorgt voor een stijging van het aantal te leveren labels. Hierdoor was de situatie rond leveringen reeds gespannen. Voor onze grondstoffen werd dit echter versterkt door stakingen in speciaalpapier-fabrieken."