Een complex verhaal, ook voor Alpro

Bent u door Alpro aangetrokken om de verpakkingen duurzamer te maken?Eva De Keyser: "Inderdaad, als Sustainable Development Manager is het mijn taak om op alle vlakken de ecologische voetafdruk van Alpro te reduceren. Dat doe ik samen met mijn manager Greet Vanderheyden die zich meer op de strategische aspecten en het duurzame karakter van de aangekochte ingrediënten toelegt. De initiatie en coördinatie van verbeteringsprojecten op het vlak van verpakkingen neemt momenteel het leeuwenaandeel van mijn tijd in. De vraag naar minder of hernieuwbare/recycleerbare verpakkingen is het laatste anderhalf jaar in een stroomversnelling gekomen. Dit heeft enerzijds met de regelgeving en ambities van Europa te maken. Anderzijds groeit het ecologische bewustzijn van de consument en hiermee ook onze klanten, de grootwarenhuizen. Alpro wil graag zo snel mogelijk met valabele antwoorden naar buiten komen en zo zijn rol als duurzame touwtrekker nog beter in de spotlights zetten."Hebt u dan specifieke studies gedaan die u toelaten om deze antwoorden te formuleren?De Keyser: "Verpakking is een domein waarover je kennis in de praktijk opbouwt. Als bio-ingenieur heb ik weliswaar een basis. Maar de sleutel tot succes ligt in veel lezen en intensief volgen wat zich in de markt ontwikkelt. Alle betrokken spelers zijn intussen met potentiële oplossingen aan het experimenteren. Met als gevolg dat de markt razendsnel evolueert. Binnen Alpro is het mijn taak om mee te denken over mogelijke optimalisaties. Eigenlijk fungeer ik als 'lijm' tussen de afdelingen Research & Innovations, Aankoop, Food Safety, Regulations, Operations, Sustainability, Logistiek, Marketing en Communications. Het aanpassen van verpakkingen is een uiterst complexe aangelegenheid waarbij veel partijen moeten worden betrokken. Het ene departement kan een perfect alternatief aanreiken dat op het veto van een andere afdeling stoot. Denk maar aan een nieuw materiaal dat helaas nog niet is goedgekeurd voor toepassing met levensmiddelen. Of een verpakking die niet de nodige betrouwbaarheid biedt tijdens transport. Of ook: het gevaar op verkeerde perceptie van de consument."Wat bedoelt u precies met dat laatste?De Keyser: "Consumenten staan er niet altijd bij stil dat verpakkingselementen een welbepaalde functie hebben. Zo zijn we aan het onderzoeken of er een alternatief bestaat voor het kunststof deksel van de grote potten waarin we ons plantaardig alternatief voor yoghurt aanbieden. We willen dat onderdeel niet weglaten, hoewel dat op het eerste zicht perfect mogelijk lijkt. De potten zijn immers gesloten door middel van een aluminium seal. Het plastiek deksel laat echter toe om de resterende porties goed te bewaren. Wanneer dit zou wegvallen, is de kans groot dat niet alle porties worden opgegeten wegens bederf. Wat de consument geld zal kosten en het milieu nog extra belast. Voedingswaren weggooien, heeft immers een veel grotere ecologische impact dan die dekseltjes. Een ander voorbeeld is glas. Dat wordt verkeerdelijk als een erg milieuvriendelijk verpakkingsmateriaal beschouwd. Jawel, glas valt perfect te recycleren. Helaas is dat een proces dat enorm veel energie vraagt. Bovendien weegt een fles tien keer meer dan een drankkarton en is het moeilijker stapelbaar. Twee nadelen die een grote impact op het transport hebben, en dus ook op de ecologische voetafdruk. Bovendien is glas geen hernieuwbaar materiaal. Meer nog, er dreigt op korte termijn een tekort aan het zand dat als grondstof fungeert. Met andere woorden: dit materiaal valt niet te rijmen met onze duurzame doelstellingen."Wat zijn de doelstellingen van Alpro dan precies?De Keyser: "Alpro wil zijn voortrekkersrol op het vlak van duurzaam ondernemen bestendigen. Wij geloven sterk dat het mogelijk is om de impact van verpakkingen te minimaliseren. En dat willen we tegen 2025 ook bewijzen. Onze actieradius in de volgende vijf jaar bestaat uit drie belangrijke assen. Eerst en vooral streven we naar een sterke afname van de hoeveelheid verpakkingsmaterialen. Daarnaast willen we onze verpakkingen 'groener' maken. En tenslotte willen we vanaf 2025 nog uitsluitend volledig recycleerbare verpakkingen gebruiken."Hebben jullie al stappen gezet om deze doelstellingen te verwezenlijken?De Keyser: "Onder druk van de Single Use Plastics Directive van de Europese Commissie experimenteren we momenteel met alternatieven voor de rietjes bij onze kleine drinks. Wanneer de rietjes in de verpakking worden geduwd, vallen ze mee te recycleren. Het probleem ligt echter bij exemplaren die afzonderlijk in het afval belanden. En dat zijn er globaal bekeken nogal wat, waardoor de EU alle plastic rietjes nu heeft verboden. Ook wij zullen overschakelen op papieren rietjes, maar de productiecapaciteit is nog niet op peil om alle plastic exemplaren te vervangen. Vandaar dat we dit jaar ook nog een andere oplossing zullen lanceren: een vaste drinkdop die samen met het drankkarton kan worden gerecycleerd."Hoe willen jullie de verpakkingen groener maken?De Keyser: "Ons basisidee is maximaal op gerecycleerde en plantaardige materialen in te zetten. Een belangrijk project is de introductie van plantaardige plastics voor onze drankkartons. Deze zijn goed voor ongeveer 80% van ons verkoopvolume, waardoor elke ingreep meteen een aanzienlijk ecologisch voordeel oplevert. Drankkartons bestaan grotendeels uit papier. Om de waterdichtheid te garanderen, zijn echter een paar laagjes polyethyleen nodig. Tenslotte biedt een laagje aluminiumfolie bescherming tegen licht en zuurstof, waardoor het product op kamertemperatuur kan worden bewaard. Momenteel is dus 30% van het verpakkingsmateriaal niet plantaardig, en daar willen we iets aan veranderen. Samen met Tetra Pak werken wij aan een project waarbij dit jaar in al onze 1 liter drankverpakkingen zoveel mogelijk polyethyleen wordt vervangen door een gelijkaardig materiaal dat met een reststroom van suikerriet wordt gemaakt. Dat heeft dezelfde samenstelling en functionaliteit, waardoor het perfect recycleerbaar is en geen aanpassingen aan ons machinepark zijn vereist. Op die manier wordt het aandeel plantaardig materiaal van onze drankkartons opgetrokken naar 89%. Het resultaat? Een reductie van 19% op de CO2-impact per drankkarton. De grote uitdaging ligt vooral in het kostenplaatje, want dergelijke materialen hebben hun prijs. Toch geloven we dat op relatief korte termijn de wet van volumes zal gelden. We zijn ervan overtuigd dat een groot aantal voedingsproducenten in dit organische polyethyleen geïnteresseerd is."Zijn er nog andere projecten om de verpakking groener te maken?De Keyser: "Er is inderdaad nog een tweede belangrijk initiatief. Voor het eerst zullen wij een plantaardige drank op de markt brengen in een fles die uit gerecycleerd PET bestaat. Op het eerste zicht lijkt het verkiezen van een plastic fles boven een drankkarton misschien niet voor de hand liggende, aangezien de drankkartons voor 71% uit karton bestaan. Ook hier hebben we echter met een misconceptie te maken. PET heeft momenteel de best uitgebouwde recyclage-infrastructuur wereldwijd. Gerecycleerd PET of 'rPET' is vandaag de enige gerecycleerde kunststof die is toegelaten om opnieuw als voedselverpakking te gebruiken. Daarom zullen onze flessen uit minimum 50% gerecycleerd PET bestaan, met als doel om zo snel mogelijk de kringloop te sluiten en in alle flessen 100% gerecycleerd materiaal te gebruiken. Het is niet de bedoeling om onmiddellijk al onze drankkartons door plastic flessen te vervangen. Want we blijven ook inzetten op het vinden van een volledige plantaardige verpakking."U zei ook dat Alpro zijn verpakkingen 100% recycleerbaar wilt maken?De Keyser: "Dat is inderdaad onze overtuiging, maar ook de wereld rondom ons evolueert in die richting. Zo werd in de UK een 'Plastics Pact' afgesloten tussen verschillende spelers, grootwarenhuizen en producenten. Een focus van dit pact is het elimineren van moeilijk te recycleren plastics. Een voorbeeld hiervan is polystyreen dat jarenlang werd aanzien als het perfecte materiaal voor yoghurtverpakkingen: flexibel, licht en goedkoop. Het probleem is dat het nog steeds niet financieel rendabel is om polystyreen te recycleren. Hoe we deze uitdaging moeten aanpakken, is momenteel nog een vraagteken. Misschien gaan we naar een soort van drankkarton of kiezen we voor rPET. In elk geval is het een verandering die een grote impact zal hebben. We moeten dus een weloverwogen keuze maken die op lange termijn de beste toekomst heeft."Wat is nu de grootste moeilijkheid in de zoektocht naar milieuvriendelijkere verpakkingen?De Keyser: "Voor een levensmiddelenbedrijf is dat zonder enige twijfel de voedselveiligheid. Dat is prioritair op al de rest. Met als resultaat dat het scala aan mogelijkheden aanzienlijk verkleint. We kunnen niet zomaar eender welk gerecycleerd materiaal gebruiken omwille van het risico op voedselcontaminatie. Nieuwe oplossingen wachten vaak nog op de 'foodgrade' certificatie, een proces dat jaren kan aanslepen. Ook out-of-the-box ideeën brengen best wel veel uitdagingen met zich mee. Zo dachten we in de filosofie van 'verpakkingsvrije winkels' even aan dispensers, naar analogie met een resem droge voedingswaren die zo wordt aangeboden. Helaas brengt zo'n oplossing teveel risico's met zich mee. Wij hebben immers geen controle over de hygiënemaatregelen of het allergenenmanagement die de warenhuizen hanteren."Hoe ziet u het verpakkingsverhaal evolueren?De Keyser: "Een wereld zonder verpakkingsmateriaal is een utopie, zeker voor liquide voedingsmiddelen. Toch gaan we naar een meer homogene markt met een klein spectrum van volledig hernieuwbare materialen. Cradle-to-cradle is de toekomst, daar ben ik van overtuigd."