Grootformaat blijft maar groeien

"Sign en print staan niet los van elkaar, ze lopen steeds meer in elkaar over en vooral: ze vullen elkaar aan", verklaarde beursorganisator Easyfairs de nieuwe naam en koers van de vakbeurs. Dat sign nu zelfs op de eerste plek lijkt komt, bleek niet alleen uit de samenstelling van de lijst met zo'n 200 exposanten. Neem bijvoorbeeld de selectie van belangrijkste beursprimeurs in de dagkrant ' Op De Beursvloer': zowel de nieuwe 8-kleuren TrueVIS VG2 printer en snijplotter van Roland DG als de Pro L5160 rol-naar-rol latex-printer van Ricoh maakten in Gorinchem hun publieke beursdebuut. Ook onder de 16 genomineerden voor de op de beurs uitgereikte Innovatie Awards vormden sign- en display-inzendingen duidelijk de meerderheid. Terwijl de vakjury de 6-kleuren printer Iridesse van Xerox tot winnaar uitriep, wist de Multipress Montage App van Dataline (een hulpmiddel voor monteurs van sign-toepassingen op locatie) de publieksprijs in de wacht te slepen. En de grootste beursdeal was ongetwijfeld toch wel de investering van de Nederlandse drukkerij Zalsman in twee exemplaren van de Ricoh Pro L5160.Het Sign & Print Expo evenement vormde kortom een afspiegeling van de trends in breder verband. In hun ' Print Trends Outlook 2019' schrijven de marktonderzoekers van Keypoint Intelligence - Infotrends dit jaar 'een aanzienlijke groei voor het grootformaat segment' te verwachten. Dat komt vooral doordat het steeds makkelijker wordt op een grote variëteit aan materialen en substraten te drukken. Daarmee kunnen meer markten worden bediend. Het totale printvolume in grootformaat neemt dan ook toe.Uit eerder onderzoek van Infotrends - ' Looking for the BIG Opportunity' (2017), in opdracht van de International Sign Association (ISA) - bleek al dat dit met name geldt voor grotere bedrijven: hoe omvangrijker het bedrijf, hoe sterker de groei. Van de bedrijven met 1 tot 4 medewerkers rapporteert 'slechts' 60 procent een toename in printvolume, terwijl dit bij 89 procent van de bedrijven met meer dan 100 medewerkers het geval is. Overigens is er slechts zelden sprake van een afname, want de verhouding tussen bedrijven die groei zien versus krimp is ongeveer 17:1. Gemiddeld ziet 69 procent een stijging in grootformaat-volume en 28 procent een gelijkblijvend volume. Uitgesplitst naar verschillende marktsegmenten blijken 'Zeefdruk' en 'Handelsdrukwerk' de koplopers, met respectievelijk 73 en 72 procent van de bedrijven die een toename rapporteren.Aan het BIG Opportunity-onderzoek van Infotrends deden ruim 300 bedrijven mee. De belangrijkste redenen voor digitale grootformaat-investeringen liggen vooral in het verbreden van de markt en de vraag van klanten naar nieuwe producten, maar ook de vervanging van verouderde apparatuur, het verlagen van de kosten en het vergroten van de capaciteit.Printbedrijven worden geconfronteerd met steeds kortere levertijden: "Het merendeel van grootformaat-opdrachten wordt binnen minder dan 24 uur geproduceerd", aldus het rapport, en bijna 80 procent van de respondenten verwacht dat de druk op de levertijden alleen nog maar zal toenemen. (Uit het onderzoek blijkt trouwens ook dat investeringen in grootformaat zich niet beperken tot sign- en printbedrijven: ook in bijvoorbeeld de retail, het onderwijs, makelaardij, gezondheidszorg en non-profit sector worden zelf digitale grootformaat-machines geïnstalleerd.) De toepassing van grootformaat printers is zeer breed en divers, blijkt uit het BIG Opportunity-onderzoek, maar als wordt gekeken naar de winstgevendheid ervan dan bestaat de top 3 uit banners, voertuigdecoratie en signage - gevolgd door behang/interieurtoepassingen en raamdecoratie. Deze toepassingen bepalen voor een belangrijk deel de gekozen techniek: voor banners en signage komt bijvoorbeeld vooral (eco-)solvent in aanmerking, terwijl voor behang en interieurprints vaker latex de voorkeur heeft.In samenwerking met Fespa, de brancheorganisatie voor de sign- en printindustrie, publiceerde Infotrends vorig jaar een diepgaander onderzoek naar de trends en marktomstandigheden onder de titel ' Print Census'. Een gelijksoortig onderzoek werd ook in 2015 gedaan: "De belangrijkste trends van toen zetten zich nu onverminderd voort en zijn in veel gevallen alleen nog maar sterker als gevolg van het nog altijd voortdurende economisch herstel en de positieve invloed van technologische ontwikkelingen die massa-personalisatie mogelijk maken."Het optimisme in de branche is dan ook alleen maar toegenomen: in 2015 voorzag 80 procent van de respondenten een goede toekomst voor hun bedrijf, anno 2018 is dat 83 procent. En daar is ook alle reden toe, stellen de onderzoekers: "Digitaal grootformaat printen blijft groeien, volgens de respondenten sinds 2007 met jaar-op-jaar 4,2 procent. De omzet van digitale output maakt voor deze bedrijven nu 44 procent van het totaal uit, en dat zal binnen twee jaar groeien naar 53 procent van de omzet."Het Print Census 2018 rapport maakt niet alleen de algemene trends inzichtelijk maar kijkt ook naar afzonderlijke marktsegmenten, waaronder 'handelsdrukkerijen en reprografische afdelingen'. De ruim 300 aan het onderzoek deelnemende bedrijven die zichzelf in deze categorie scharen (op een totaal van 1.400 uit 102 landen) stellen dat nog zo'n 19 procent van de omzet afkomstig is uit offset, 27 procent uit digitale productieprintsystemen en 21 procent uit grootformaat printen.Van deze bedrijven zegt 48 procent al over grootformaat printsystemen te beschikken; van de bedrijven die nog niet zover zijn, zegt 58 procent binnen de komende twee jaar een investering in die richting te zullen doen. Die laatste categorie hoopt hiermee vooral bestaande klanten van nieuwe producten en diensten te kunnen voorzien. Gemiddeld gaat het daarbij om een investering van ruim 224.000 euro: een "aanzienlijke investering voor een grootformaat systeem", aldus de onderzoekers, die erop wijst dat het hier dan gaat om hoogvolume systemen met een breed toepassingsgebied.De populairste toepassing van grootformaat in het grafische marktsegment is de productie van posters (71 procent). De meest gebruikte techniek is hier solvent inkjet (41 procent, en gemiddeld beschikken de bedrijven over zeven van dit soort systemen) of eco-solvent (35 procent, gemiddeld 4 systemen). Dit soort printers gebruikt inkten met oplosmiddelen die zich met name goed hechten aan kunststof substraten. Watergedragen inkt komt met 34 procent op een derde plaats, UV-droging op de vierde (vlakbed) en vijfde (rol-naar-rol) plaats, en pas dan latex-inkten. Investeringen in solvent-systemen zullen de komende jaren naar verwachting dalen als gevolg van een verschuiving richting UV- en latex-technologie.Grafische bedrijven die gaan investeren in grootformaat systemen zijn vooral op zoek naar hogere snelheden (58 procent). De mogelijkheid van speciale effecten, zoals wit of vernis, komt op een tweede plek (44 procent). Maar als er moet worden gekozen tussen deze twee opties, dan zegt 32 procent liever over een hogere productiecapaciteit te beschikken dan over speciale mogelijkheden: "De voorkeur gaat dus uit naar een hoger printvolume, boven extra printfunctionaliteiten." Gevraagd naar gewenste innovaties geven grafische bedrijven aan die vooral op inkt-gebied te verwachten: ze maken zich zorgen over de aanhoudend hoge kosten van inkjet- inkten. Verder scoren flexibiliteit en productiviteit hoog op het verlanglijstje.Het zijn niet voor niets juist deze wensen waar producenten en leveranciers tijdens Fespa 2019 in München (zie kader) op in zullen spelen om ervoor te zorgen dat grootformaat blijft groeien.