Het vacuüm verpakken van voedingsmiddelen is 'bij wijze van spreken' al zo oud als de weg naar Rome. Salesmanager Rob Liefting van Busch Vacuüm Solutions bevestigt dat. "De weckpot is ook al een soort vacuümverpakking. Een pot met een rubberen ring en een deksel erop wordt verhit, zodat de warme lucht met de stoom ontsnapt via die rubberen ring. De warme waterdamp in de pot koelt hierna af en condenseert. Daarom ontstaat er een vacuüm. Op die manier werden vruchten, kip en vlees langer houdbaar."
...

Het vacuüm verpakken van voedingsmiddelen is 'bij wijze van spreken' al zo oud als de weg naar Rome. Salesmanager Rob Liefting van Busch Vacuüm Solutions bevestigt dat. "De weckpot is ook al een soort vacuümverpakking. Een pot met een rubberen ring en een deksel erop wordt verhit, zodat de warme lucht met de stoom ontsnapt via die rubberen ring. De warme waterdamp in de pot koelt hierna af en condenseert. Daarom ontstaat er een vacuüm. Op die manier werden vruchten, kip en vlees langer houdbaar."Als fraai staaltje huisvlijt gebeurt dat wecken nog steeds, maar in een professionele productieomgeving worden tal van producten vacuüm verpakt met gebruikmaking van vacuümpompen. Liefting noemt daarbij onder meer kaas, vlees, vis, maar ook soep en koffie. Via vacuümpompen wordt de verpakking eerst vacuüm gezogen, oftewel wordt de zuurstof eruit gezogen, waarna deze opnieuw wordt gevuld met een mengsel van CO2 en stikstof of andere gassen. Een alternatief voor deze methode is flowpacken. Hierbij wordt een verpakking niet eerst vacuüm gezogen, maar wordt deze louter met een mengsel van bijvoorbeeld CO2 en stikstof gevuld. "Deze methode zorgt voor een minder lange houdbaarheid, omdat in tegenstelling tot de vacuüm-methode veel meer zuurstofmoleculen in de verpakking achterblijven die nadelig zijn voor de houdbaarheid", aldus Liefting. "Als een verpakking eerst vacuüm wordt gezogen, wordt de druk verlaagd van 1020 naar 5 millibar. Daardoor blijven er nog maar heel weinig zuurstofmoleculen in de verpakking achter." Vacuüm verpakken levert daarom een veel langere houdbaarheid op. Om die reden is flowpacken volgens Liefting vooral geschikt voor snellopers in de supermarkt. Hiervan is de benodigde houdbaarheid korter. Flowpack wordt ook vooral gebruikt voor kleinere producten zoals plakken kaas, vleeswaren en kipproducten.Liefting vertelt dat er drie verschillende soorten pompsystemen zijn, variërend van klein naar groot. Het kleinste systeem is een pomp van 20 tot 40 centimeter lang. "Deze pomp bevindt zich in de verpakkingsmachine en staat bijvoorbeeld bij de plaatselijke ambachtelijke slager." Het tweede systeem in grootte is een grotere pomp die op afstand staat van de volautomatische verpakkingslijn. Om in de sector te blijven, staat deze bijvoorbeeld bij toeleveranciers van die ambachtelijke slager. Dit systeem bevindt zich bij voorkeur in een aparte ruimte. Tot slot is er ook een centraal pompsysteem dat zich helemaal buiten de productieruimte bevindt en alle -lijnen 'bedient'.Naast schaalvergroting als katalysator, past deze centralisering ook in de tendens om alle apparatuur die van invloed zijn om het klimaat, buiten de productieruimte plaatsen."Dat geldt ook voor de watertoevoer en de persluchtvoorziening en andere leidingen", licht Liefting toe. In een dergelijk systeem met diverse pompen is het ook heel makkelijk om onderhoud aan van de pompen te plegen, terwijl een reservepomp kan worden ingeschakeld. Op die manier krijgen pompen een hogere uptime en kan de productie 24/7 doorgaan."Door de schaalvergroting denken verpakkende bedrijven bij de inzet van vacuümpompen steeds meer in termen als in Total Cost of Ownership. Dat leidt ook tot een grotere vraag naar een zogeheten vacuüm on-demand systeem. Daarbij wordt alleen de daadwerkelijke vacumering in rekening gebracht, inclusief energieverbruik, verbruiksgoederen als mogelijk olie en afschrijving op en slijtage van de machine. "Wij krijgen op die manier de vraag om een bedrijf volledig te ontzorgen op het vlak van vacuüm verpakken. Zij betalen daarvoor een bepaald bedrag per maand, waarvoor wij het volledige vacumeren moeten verzorgen, inclusief - preventief - onderhoud en reparaties plus reserve-onderdelen.""Nog een belangrijke trend is Internet of Things, zodat wij op afstand kunnen uitlezen hoe een bepaalde installatie functioneert en hoe effectief deze functioneert, gemeten naar input en output van het systeem", vervolgt Liefting. "Dit uitlezen op afstand speelt ook een belangrijke rol bij de wettelijk vereiste traceability van voedingsmiddelenproducten. Hiermee moet in het geval van een bedorven product, exact kunnen worden achterhaald waar het mis is gegaan in de supply chain. In dit geval dus mogelijk tijdens het vacumeerproces.Door de pompinstallatie uit te rusten met diverse instrumenten, kunnen we de belangrijkste parameters van de pompen permanent volgen, via Smartphone of tablet. Deze gegevens slaan we op in de 'cloud' en kunnen zodoende een trendanalyse doen. Uiteindelijk willen onze klanten weten wanneer de efficiency terugloopt en wanneer er 'predictive maintenance' gedaan moet worden."