Toen Steve Jobs, na tien jaar afwezigheid door interne ruzies, in 1997 terugkeerde bij het vrijwel bankroete Apple, keek hij eens grondig naar het productaanbod van het bedrijf. De computerproducent beschikte over een indrukwekkend aantal types met ingewikkelde serienummers elk voorzien van een lange lijst met specificaties. Jobs vroeg een medewerker om uit te leggen waarom hij het ene type wel moest kopen en het andere niet. Toen dat niet lukte, besloot Jobs om flink de bezem door het aanbod te halen. De rest is geschiedenis, Apple werd alsnog het succesvolste bedrijf ooit.
...
Toen Steve Jobs, na tien jaar afwezigheid door interne ruzies, in 1997 terugkeerde bij het vrijwel bankroete Apple, keek hij eens grondig naar het productaanbod van het bedrijf. De computerproducent beschikte over een indrukwekkend aantal types met ingewikkelde serienummers elk voorzien van een lange lijst met specificaties. Jobs vroeg een medewerker om uit te leggen waarom hij het ene type wel moest kopen en het andere niet. Toen dat niet lukte, besloot Jobs om flink de bezem door het aanbod te halen. De rest is geschiedenis, Apple werd alsnog het succesvolste bedrijf ooit. Jobs wordt gezien als hét industriële genie van de afgelopen vijftig jaar. Toch negeren de producenten van digitale (grootformaat)printers zijn wijze les. Wie het aanbod op de markt bekijkt, ziet een grote hoeveelheid machines met weinig tot de verbeelding sprekende namen die veelal deel uitmaken van een serie en per stuk in verschillende versies verkrijgbaar zijn. Op zich wekt het geen verbazing dat de diversiteit in het aanbod groot is. De industrie bedient klantgroepen die zeer van elkaar verschillen en er wordt met uiteenlopende materiaalsoorten gewerkt. Maar als de klantgroep, het materiaal, de toepassing en zelfs het merk van de machine zijn vastgesteld, blijft er vaak nog steeds veel te kiezen over. Het lijkt alsof de producenten voor elke mogelijke situatie een aparte machine willen ontwikkelen. Maar schijn bedriegt. De producenten houden de markt en elkaar nauwlettend in de gaten. Als de niche te klein is, is het aanbod schaars - verderop in het artikel hebben we daar een voorbeeld van. Echter, daar waar de markt mogelijkheden biedt, wordt elke niche nauwgezet ingevuld. Een keuze maken voor een overzichtsartikel is daarom lastig en komt vaak neer op appels met peren vergelijken. Er is bovendien altijd de kwestie van de prijs. Over wat het kost, zo'n machine, de inkten, de substraten, het energieverbruik, daarover willen de producenten doorgaans pas praten in een onderhandelingssituatie. Zo zijn er nog veel meer verborgen parameters die het ondoenlijk maken om een volledig overzicht van de markt te geven. We maken daarom een selectie van interessante machines en stappen met zevenmijlslaarzen door het LFP-aanbod heen. Ricoh is misschien niet de eerste naam die te binnen schiet als u zoekt naar een latexprinter. Toch timmert de Japanse producent alweer een flinke tijd succesvol aan de weg in het LFP-segment. Met de Pro L5130e/L5160e viel Ricoh eerder dit jaar in de prijzen bij de EDP Awards. De machines bedrukken een breedte van respectievelijk 1371 mm en 1625 mm bij een maximale resolutie van 1200 dpi. De maximale snelheid voor outdoor-toepassingen is 46,7 vierkante meter per uur. De roll-to-roll-toepassing wordt expliciet in de markt gezet als latexprinter met uitgebreid kleurbereik. Naast CMYK heeft de printer de optie tot uitbreiding met witte inkt of oranje en groen. Met de kleurencombinaties is benadering van een breed scala aan Pantone-kleuren mogelijk. Ricoh mikt met de machines onder meer op grafische bedrijven die hun dienstenpakket willen uitbreiden met grootformaattoepassingen. De functionaliteit om printkoppen automatisch schoon te maken, zorgt voor een onderhoudsvriendelijk gebruik. Ricoh ontwikkelt en produceert zijn eigen printkoppen en inkt. Het drogen gebeurt bij lage temperatuur, waardoor er meerdere materialen verwerkt kunnen worden. Van billboards tot en met carwrapping en interieurtoepassingen behoren tot de mogelijkheden. UV-LED is al een tijdje in opkomst en veroverde een positie naast solvent en eco-solvent-printers, ook in het segment voor roll-to-roll. Aanvankelijk was de techniek vooral interessant voor vlakbedprinters, waar snelle droging en printen op verschillende materialen belangrijk zijn voor het productieproces. Overigens geven de leveranciers de voorkeur aan de term 'uitharding' boven 'droging', waarmee ze aangeven dat het proces verschilt van het conventionele drogen. Bij een gedroogde deklaag doet zich bijvoorbeeld dikteverlies voor, bij een uitgeharde laag niet. De UV-LED-techniek had aanvankelijk allerlei nadelen. Het energieverbruik was hoog, bepaalde materialen waren lastig te verwerken door de hitte van de lampen. De (kostbare) lampen waren snel aan vervanging toe. Inmiddels zijn de nadelen te verwaarlozen, beweert een fabrikant als Mimaki. Met de UJV100-160 introduceerde Mimaki tijdens de virtuele editie van de Duitse vakbeurs Drupa vorig jaar een instapmodel voor deze markt. De machine kan vanaf de rol tot 1 meter 60 breed bedrukken met een maximale snelheid van 23 vierkante meter per uur. Mimaki claimt een laag energieverbruik en lampen die nauwelijks warmte afgeven. Dan blijven de voordelen van UV-LED over. Door de snelle uitharding is het materiaal na het printen direct te verwerken en er is een uitgebreide keuze uit te gebruiken materialen. Vooral door de opkomst van PVC-vrije materialen - uit duurzaamheidsoverwegingen - neemt de vraag naar veelzijdige machines toe. Ook de keuze uit verschillende inkten is uitgebreid, bijvoorbeeld met inkten die rekbaar zijn voor toepassingen voor carwrapping. Naast de UJV100-160 bestaat er overigens ook een JV100-160. Dat is dezelfde printer, maar dan met eco-solvent-inkten. Hoewel, dezelfde? Wie de lijst met toepassingen bekijkt, de keuzehoeveelheid voor inkten, en het aantal kleuren, ziet toch behoorlijk wat verschillen. De UJV100 is bijvoorbeeld geschikt voor proofing, zijn eco-solvent-broertje niet. Eerder was er overigens al de UCJV300-serie van machines die behalve printen ook snijden. Bent u daar nog? Mimaki beschikt over een oerwoud aan producten waarin het eenvoudig verdwalen is. Gelukkig kunt u op de website aanvinken voor welke toepassingen u een oplossing zoekt, waarna er automatisch een selectie volgt. Wat nog ontbreekt is een slider waarmee u het beschikbare budget kunt aangeven. Canon pakte eind vorig jaar tijdens Fespa Amsterdam stevig uit met een stand vol machines en zelfs een volledig operationele 'behangfabriek'. Op een andere plek op de stand greep de producent de gelegenheid aan om de nieuwe Arizona 135 GT flatbedprinter te introduceren. Volgens Canon verdient de machine zich terug bij een productie van minimaal 2000 vierkante meter per jaar. Daarmee zou de Arizona 135 GT interessant zijn voor starters. De toevoeging 'GT' geeft deze Arizona alvast een sportief tintje. De machine produceert tot 34,2 vierkante meter per uur en gebruikt UV-LED-uitharding. Plaatmaterialen zijn te bedrukken tot maximaal 126 x 251 cm. Er is een optie om de printer als roll-to-roll-machine te gebruiken, tot 220 centimeter breed. Het kleurenspectrum bestaat uit CMYK plus wit. De beeldkwaliteit wordt niet uitgedrukt in resolutie, maar in variabele inktdruppelgrootte van 6 tot 30 picoliter. Canon claimt dat dit fotorealistische beelden mogelijk maakt, vergelijkbaar met een resolutie van 1440 dpi of hoger. Dit alles maakt de Arizona 135 GT tot een veelzijdig apparaat, waarmee ook materialen als glas, metaal en hout bedrukt kunnen worden. Voor starters is het belangrijk dat een machine weinig onderhoud vergt. Bij uitval door onderhoud is er immers doorgaans geen back-upmachine. Daarom heeft de Arizona 135 GT een geautomatiseerd onderhoudssysteem en er is de mogelijkheid tot onderhoud op afstand. De toepassingen op de digitale LFP-markt waaieren uit naar allerlei gebieden. De markt voor printen op metaal is relatief klein, maar biedt allerlei kansen. Binnen het metaalprinten bestaan er verschillende deelgebieden. Zoals we aan het begin van dit artikel al aangaven, zijn de grote printerproducenten niet altijd geïnteresseerd in kleine markten. De Nederlandse aluminiumbewerker Polychromal zocht jarenlang tevergeefs naar een goede oplossing om print te combineren met het anodiseringsproces. Bij het anodiseren wordt aluminium voorzien van een oxidelaag door een elektrolytische behandeling. De oxidelaag is hard, poreus en slijtvast. Daarna kan door afsluiten van de poriën - sealen - de corrosiebestendigheid worden verbeterd. Door de print aan te brengen voorafgaand aan het sealen ontstaat er een slijtvast beeld. Van oudsher werden er analoge middelen, zoals zeefdruk, ingezet om aluminium te bedrukken. Digitaal printen biedt voordelen op het gebied van productiviteit en flexibiliteit, maar printen op geanodiseerd materiaal stelt speciale eisen aan machine en inkt. Polychromal zocht jaren geleden contact met de grote fabrikanten van LFP-machines, maar ving steeds bot. Uiteindelijk ontwikkelde het bedrijf zelf een machine, die in eerste instantie voor eigen productie was bedoeld. De metaalbewerker produceert er bedrukt aluminium mee, bestemd voor langdurig en intensief gebruik. Vaak zijn het de teksten op metalen platen bij machines, liften en parkeerautomaten. Maar ook producten als informatieborden of platen voor decoratief gebruik op buitenlocaties zijn voor de hand liggende toepassingen. Inmiddels beschikt Polychromal over de DSE-60, DSE-100 en DSE-200; machines die ook aan derden worden verkocht. De DSE-200 is met zijn formaat van 2000 x 1300 mm de grootste van de familie. De maximale resolutie is 1440 x 1440 dpi en er wordt gedrukt in vier kleuren plus transparante inkt. De machines zijn niet geschikt voor bloedstollende afdruksnelheden en naarmate de kwaliteitseisen aan de afdruk hoger worden, neemt de snelheid verder af. Maar bij het afdrukken op een kostbare materiaalsoort als aluminium heeft snelheid niet de hoogste prioriteit. Grootverbruikers kunnen terecht bij Agfa. De Jeti Tauro H3300 UHS LED is een productiebeest van 3,3 meter breed en bedrukt zowel flexibele materialen van de rol als plaatmateriaal, met 4 of 6 kleuren. Met een topsnelheid van 600 vierkante meter per uur, is dit een machine die het beste rendeert in een 24/7 productieomgeving. De technologie is geschikt voor het bedrukken van golfkarton en daarmee is de Jeti Tauro inzetbaar voor kleine en gepersonaliseerde oplagen van verpakkingen. In de basis vraagt de machine van de operator vooral dat hij regelmatig materialen en producten aan- en afvoert. Met de juiste automatisatie bij de in- en uitleg en voorzien van de juiste workflow-software is het mogelijk om de machine een tijdje door te laten draaien als het personeel al naar huis is. Daarmee sluit de Jeti Tauro aan bij de ontwikkeling die in andere sectoren van de maakindustrie inmiddels gemeengoed is geworden: de machines blijven 's nachts onbemand hun werk doen. Wat is dat nu? Is het overzicht alweer ten einde? Hoe zit het dan met HP met zijn ruime portfolio aan latex- en sublimatieprinters? En hoe zit het met Durst die met zijn prijswinnende P5 TEX iSUB claimt een echte gamechanger in handen te hebben? Zo zijn er nog veel meer machinebouwers die hoognodig aan bod moeten komen. Zoals gezegd, het gaat hier om een brede, ietwat willekeurige selectie van interessante machines in het digitale segment. Een andere keer komen we wellicht met een geheel andere reeks van aanbieders en segmenten. Ondertussen hopen we - vermoedelijk tevergeefs - dat er bij de fabrikanten iets meer structuur wordt aangebracht in het aanbod, zodat iedereen ondanks het bos, de bomen weer kan zien.