Monopouches schieten als paddenstoelen uit de grond

Monomaterialen, mechanische en uiteindelijk chemische recycling zijn volgens Borealis de route richting duurzame verpakkingsmaterialen voor voeding. Dat bleek tijdens de aftrap van de Roadmap Voedselverpakking van de toekomst. Deze vond eind vorig jaar in Affligem plaats. Philip Knapen, application marketingmanager consumer products van Borealis, verzorgde daar een testimonial op het gebied van circulaire verpakkingen. Naderhand spraken we hem nog een keer uitgebreid met als thema: wat is de stand van zaken en waar is Borealis concreet mee bezig?Volgens Borealis is het zaak om zoveel mogelijk kunststoffen te recyclen om energie te besparen en CO -reductie te bewerkstellingen, en de waarde van kunststoffen aan het eind van hun eerste 'leven' opnieuw te benutten."Design for recycling (DfR) is dan een belangrijk aspect van een eco-efficiënt design dat een zorgvuldige balans vereist tussen de productie, het gebruik en de afvalfase van een verpakking", aldus Knapen. "DfR betekent verder dat de verpakking dusdanig is ontworpen dat ze kan worden ingezameld, gesorteerd en gerecycleerd."Knapen refereerde daarbij aan een aantal concrete ontwikkelingen bij Borealis. Zo heeft het in samenwerking met Verstraete een inmould label ontwikkeld dat van hetzelfde materiaal is als de verpakking en tegelijk in de mal mee kan worden gespoten. Dat heeft volgens Knapen het voordeel dat het label met de verpakking mee kan worden gerecycled. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld een zelfklevend etiket van een ander materiaal dan de verpakking.Eén van Borealis-producten wordt sinds kort gebruikt in een bekende recycleerbare lippenzalfstick. Deze bestaat tegenwoordig exclusief uit - vier - PP-onderdelen, waar dat voorheen drie onderdelen PS en een buitenhuls van PP waren. Deze nieuwe stick werd aan het eind van de zomer van 2019 voor het eerst geproduceerd. Voor een grote Duitse supermarktketen ontwikkelde Borealis overigens vijf jaar geleden al een volledige PP-verpakking voor eieren.Borealis is een van de mondiale pioniers als het gaat om de ontwikkeling van pouches van monomateriaal. Dat geldt zowel voor PE- als PP-pouches.De algemene marktvisie van verpakkingsdeskundigen is dat deze materialen in de toekomst naast PET de meest gebruikte en recycleerbare plastics zullen zijn.Volgens de geldende richtlijnen betekent dat in de praktijk dat een materiaal voor 95% uit of PE of PP moet bestaan om voor volledig recycleerbaar door te kunnen gaan. Een klassiek laminaat bestaat volgens een toelichting van Knapen in de regel uit vier verschillende onderdelen die ieder hun eigen taak hebben: sealbaarheid, stevigheid, bedrukbaarheid en barrière. Dat vertaalt zich in een structuur van bijvoorbeeld iPET/geblazen PE- of BOPP/geblazen PE-laminaat. Knapen vertelt dat Borealis er een HDPE-laminaat als alternatief voor ontwikkelde, bestaande uit een PE MDO (in de machinelijn gestretcht) in combinatie met een geblazen PE-laag die via lijm of PE-extrusie met elkaar gelamineerd zijn. Daarbij is de MDO-folie op basis van Borealis' BorShape vooral gekozen voor optische eigenschappen en vanwege haar goede bedrukbaarheid in zowel flexo als diepdruk in combinatie met een grote stijfheid en stevigheid. De Borealis Anteo blaasfolie is gekozen voor haar sealeigenschappen en opnieuw grote stevigheid.Voor wasmiddelmerk Persil van Henkel heeft Borealis inmiddels een LDPE-verpakking gemaakt die voor 30% uit gerecycleerd PE bestaat. Deze moet volgens Knapen vanaf medio 2020 in de winkels te vinden zijn. Volgens Borealis is een kleine toevoeging BorShape in post-consumer gerecycleerd materiaal goed voor een vergroting van de stevigheid van 50 tot 200%.Het gebruik van LDPE-materiaal in combinatie met BorShape maakt het volgens Borealis ook mogelijk dat er meer dan 50% gerecycleerd materiaal kan worden toegepast in hoogwaardige verpakkingsmaterialen, zonder dat er concessie worden gedaan aan de dikte van de folie van standaard hernieuwd materiaal.Knapen vertelde dat er ook eenzelfde soort PP-folie door Borealis is ontwikkeld. Het gaat hier om een BOPP-folie (bi-oriented, oftewel in twee richtingen gestretcht) die gelamineerd is met een Cast-PP (voor de bedrukbaarheid) met EVOH-zuurstof-barrière en een gemetalliseerde, aluminium- of silicolonencoating als vochtbarrière. Deze uiterst dunne laag heeft geen invloed op de recycleerbaarheid van de PP-folie. De folie is een alternatief voor een laminaat bestaande uit een bi-oriented PET-folie (voor de bedrukbaarheid), lijm, aluminiumfolie, lijm en PE-sealfolie. Vanwege die samenstelling uit verschillende kunststofsoorten is deze niet mechanisch te recycleren.Op het gebied van harde plastics heeft Borealis op de Engelse markt voor warenhuisketen Waitrose al een herbruikbaar plastic bekertje van PP ontwikkeld. "Dit kan volgens testen meer dan 200 keer worden gewassen voordat ze gerecycleerd hoeft te worden, waarna er opnieuw weer materiaal voor nieuwe kopjes van kan worden gemaakt", aldus Knapen. Hij vertelt dat hiervoor gebruik wordt gemaakt van een laag geschuimd PP. "Dit wordt tijdens het spuitgieten van het PP-bekertje mee in de mal gespoten. Daarmee wordt de densiteit van het materiaal verkleind, zodat er een bekertje van PP met een gewicht van 300 gram per kubieke meter kan worden gemaakt waar dat voorheen een PP was van 905 gram per kubieke meter." Naast rigide is het kopje volgens Knapen ook sterk isolerend, zodat het makkelijk hanteerbaar is als het warme koffie of thee bevat. Daarmee is het bekertje een alternatief voor een eenmalig bekertje van PS of karton, die niet gescheiden ingezameld en daarom op dit moment niet gerecycleerd worden. Dit proces is in samenwerking met de firma Bockatech ontwikkeld en heeft als procesnaam EcoCure meegekregen. Het nieuw ontwikkelde bekertje heeft de titel Zero Waste Cup meegekregen. Naast de toepassingen voor Waitrose zullen er ook in de Benelux in de loop van 2020 nieuwe herbruikbare en recycleerbare bekers op de markt te vinden zijn.Borealis heeft aangekondigd in het streven naar circulair verpakken de toepassing van gerecycleerd plastic te willen verviervoudigen per 2025. Zij spant zich daarom naar eigen zeggen hard in om nieuwe recycleertechnieken te ontwikkelen.Borealis is dan ook groot voorstander van digitale watermerken om verpakkingsmaterialen na gebruik van elkaar te kunnen scheiden en opnieuw te gebruiken. Het was een van de participanten in het HolyGrail-project waarin onder leiding van Gian de Belder van Procter & Gamble een pilot in het aanbrengen van digitale watermerken in de verschillende soorten plastics werd gedaan.Naast mechanische recycling zijn chemische en solvent based-recycling voor Borealis de manieren om aan nieuwe grondstoffen te komen. In het laatste geval worden in baden van verschillende oplosmiddelen op verschillende temperaturen inkten en additieven van het materiaal geweekt, zodat het basismateriaal weer gerecycled kan worden. Daarnaast maakt de kunststoffabrikant zich sterk voor de inzet van zogeheten 2e-generatie biokunststoffen. De grondstoffen hiervoor zijn niet in concurrentie voor gebruik in de voedingsindustrie. Het betreft hier bijvoorbeeld afvalolie en planentafval.Ook andere spelers lanceerden recent flexibele verpakkingen van monomateriaal. Zo lanceerden Mondi en Werner & Mertz vorig jaar na vier jaar ontwikkeling een volledig, recyclebare flexibele stazak voor het wasmiddelenmerk Frosch. De eerste zogeheten StripPouches van mono-PE liggen vanaf eind vorig jaar in het supermarktschap. De verpakking is al bekroond met drie verpakkingsprijzen.Mondi gaf in de aanloop naar de lancering Quantis opdracht om een vergelijkende levenscyclusanalyse (LCA) van de Strip-Pouch uit te voeren met een inhoud van 2 liter wasmiddel. "Quantis concludeerde dat de StripPouch de beste optie is in vergelijking met een PET/PE-zak of rigide HDPE-fles met betrekking tot de CO2-voet-afdruk", aldus Mondi in een toelichting. "Het kan tot 70% CO2-uitstoot besparen in vergelijking met een HDPE-fles. Het recyclingpotentieel van 100% helpt ondertussen om nog meer van zijn CO-uitstoot te verminderen in vergelijking met de PET/PE-pouch, concludeerde de studie." Uit het onderzoek bleek verder dat de productie van StripPouch ongeveer slechts 80% van het water nodig had om een vergelijkbare PET/PE-zak te maken, en maar 40% van het water dat nodig was om een rigide HDPE-fles te produceren. Aldus Mondi.De recyclebare mono-PE stazak met barrière van Daklapack was vorig jaar genomineerd in de categorie Thuisgebruik tijdens de Get Smart (in) Packaging en Greener Packaging Awards. Daklapack meldde bij haar inzending dat de stazak tot stand was gekomen in samenwerking met universiteiten, belangenorganisaties en recycleerders.Mondi heeft voor Unilever een mono-polypropyleen (PP) laminaat ontwikkeld voor droge Knorr-poeders. Deze verpakking is als eerste in Turkse supermarkten te vinden. Volgens Mondi heeft het nieuwe materiaal geen negatieve gevolgen voor de houdbaarheid van het product en de machineverwerkbaarheid.Innovia Films en de Duitse snackfabrikant Wildcorn hebben samen een volledig recycleerbare mono PP-folie verpakkingontwikkeld. Deze folie meteen voor chips noodzakelijkehoge barrière bestaat uit eenStrata BOPP-laag in combinatie een witte Cast-OPP. Dezeconstructie werd gecertificeerddoor instituut Intersoh. Doorde combinatie van verschillende PP's is het laminaat goedbedruk- en sealbaar en is zij geschikt voor voedingsmiddelencontact.