Prijsspiraal voor online drukwerk houdt aan

De onlineprint-markt wordt gedomineerd door een beperkt aantal internationale spelers. Duitsland is de laatste jaren uitgegroeid tot een belangrijk productieland voor onlinedrukwerk. Ook voor de Belgische markt is het van belang om de internationale prijsevolutie voor grafische producten zoals flyers, brochures en visitekaartjes nauwlettend in het oog te houden. Zipcon Consulting, het adviesbureau van Bernd Zipper, houdt met de ZOPI, voluit de Zipcon Onlineprint Prijsindex, sinds juni 2020 de vinger aan de pols. Eind september 2022 zag het er nog naar uit dat de prijzen voor de bevraagde printproducten in de ZOPI-index hun maximum hadden bereikt, en zelfs overschreden. Maar wat leek op het begin van een plateau, bleek achteraf slechts een korte onderbreking. Al in oktober stegen de prijzen weer voor bijna alle leveranciers die in de index zijn opgenomen, en nog meer voor de productenkorf (flyers, brochures en visitekaartjes) dan voor flyers. De Zipcon Onlineprint Prijsindex omvat in totaal negen leveranciers in de productgroep flyers: Vistaprint, Wir-machen-Druck, Unitedprint/print24, Onlineprinters, Flyeralarm, Saxoprint, Onlinedrucken, Redprintgroup en source-e. Allen werden gevraagd om tienduizend flyers op A5-formaat te drukken, dubbelzijdig bedrukt in vier kleuren en op glanzend papier van 135 gram. De gemiddelde prijsstijging voor dit order bedroeg eind september 25,17 procent ten opzichte van de indexwaarde van juni 2020 - en steeg daarna weer: in december was deze 2,35 procentpunt hoger en landde op 27,52 procent. Als we naar de details kijken, is het beeld meer gemengd: terwijl Unitedprint/print24 de hoogste prijsstijging rapporteert voor de tienduizend flyers in vergelijking met de indexwaarde met 58,12 procent in december (september: 40,98%), markeerde Vistaprint de minimumwaarde met min 12,43 procent (september: -0,18%) vergeleken met de start van het onderzoek ruim twee jaar geleden. Tussen deze twee uitersten bevonden zich in december in aflopende volgorde Wir-machen-Druck met 39,10 procent (september: 30,55%), Saxoprint met 34 procent (september: 36,38%), Onlineprinters met 31,7 procent (september: 28,63%), source-e met 29,20 procent (in september: 29,20%) en Onlineprinters met 28,41 procent (september: 20,52%). Alleen de Redprintgroup met een waarde van 21,13 procent (september: 21,13%) en Flyeralarm met 18,43 procent (september: 14,09%) zaten in december onder de gemiddelde waarde. Hogere afwijkingen van de startwaarde in juni 2020 - en in beide richtingen - hadden zich overigens pas in de maand ervoor voorgedaan, namelijk in november 2022 en dus midden in de kerstpiek. Hier lag de gemiddelde prijs voor tienduizend flyers 28,77 procent boven de indexwaarde, terwijl de verschillende leveranciers varieerden tussen het maximum van 62,27 procent (Unitedprint/print24) en het minimum van min 17,25 procent (Vistaprint). Vistaprint stond vorig jaar bijna helemaal alleen met hun beleid om de prijzen aanzienlijk te verlagen, zelfs vanaf de startwaarde van juni 2020. Slechts één leverancier stond ook vermeld met een lichte min ten opzichte van de indexwaarde in januari 2022, terwijl Vistaprint sinds juni 2022 consequent een beduidend lagere prijs rekent voor de tienduizend flyers dan twee jaar eerder. Een gelijkaardige trend als die voor flyers is ook te zien bij de zeven leveranciers die ZOPI regelmatig registreert voor de productenkorf: Wir-machen-druck, Unitedprint/print24, Onlineprinters, Flyeralarm, Saxoprint, Onlinedrucken en de Redprintgroup. Naast de tienduizend flyers op A5-formaat bevat de korf ook brochures (32 pagina's, A4, geniet, dubbelzijdig bedrukt) en visitekaartjes (4/4 kleur, zonder afwerking). Na een lichte stagnatie in het derde kwartaal, gingen de prijzen voor de productenkorf ook in het vierde kwartaal weer omhoog: de gemiddelde prijs steeg van 26,60 procent in september naar 33,46 procent in december. Met een prijsstijging van 56,46 procent ten opzichte van het eerste onderzoek van deze productcategorie in november 2020, scoorde Unitedprint/print24 ook hier de maximale waarde. In september bedroeg dit cijfer 40,98 procent. De laagste stijging van alle aanbieders was 21,37 procent in december 2022 en werd neergezet door Flyeralarm, dat zijn prijzen ten opzichte van september opnieuw iets verlaagde (26,54%). Als we ze sorteren tussen de hoogste en laagste prijsstijgingen in december, dan positioneren de vijf andere aanbieders zich als volgt: wir-machen-druck met 35,47 procent (september: 29,38%), Saxoprint met 34,67 procent (september: 35,01%), Onlinedrucken met 33,60 procent (september: 27,99%), Redprintgroup met 28,17 procent (september: 28,17%) en Onlineprinters met 24,50 procent (september: 24,29%). Een nadere blik op de cijfers leert dat november ook voor de productenkorf de duurste maand was, met een stijging van 34,97 procent. Met 33,46 procent staat december 2022 er echter direct achter op de tweede plaats. De cijfers bevestigen alleen maar wat iedereen zal associëren met het jaar 2022: enorme prijsstijgingen op alle vlakken als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Energie is immers overal nodig - bedrijven in de grafische industrie en papierfabrikanten zijn geen uitzondering, integendeel, ze zijn bijzonder energie-intensief. Verder valt op dat de spreiding tussen de laagste prijsaanpassingen en de hoogste, dus tussen de maximumwaarde en de minimumwaarde, met name in het laatste kwartaal van het jaar groter is geworden. Dit geldt zowel voor de flyers als voor de productenkorf. Dit geeft aan dat de onlinedrukkerijen de gestegen kosten steeds meer in verschillende mate doorrekenen aan hun klanten. Het wordt interessant om deze ontwikkeling te blijven volgen. Het is belangrijk om de komende maanden waakzaam te blijven en snel te reageren op ontwikkelingen. De ervaring van de afgelopen jaren heeft geleerd dat bedrijven die hun bedrijfsmodellen en verkoopkanalen al digitaal hebben getransformeerd en hun processen hebben geautomatiseerd, daar bijzonder succesvol in zullen zijn. Uiteraard is dit geen garantie voor succes. Ook onlinedrukkerijen die al vooroplopen op het gebied van digitalisering mogen hun inspanningen niet verslappen om vooruit te denken en in te spelen op ontwikkelingen en toekomstige vraagstukken.