Volledig plasticvrij. Dat is het doel van Ikea. Het zet zich in om plasticgebruik en vervuiling tegen te gaan en wil de industrie motiveren om oplossingen te bedenken op het gebied van hernieuwbaar en gerecycled verpakkingsmateriaal. Deze stap past volgens Ikea binnen de ambitie van om in 2030 klimaatpositief en circulair te zijn.
...

Volledig plasticvrij. Dat is het doel van Ikea. Het zet zich in om plasticgebruik en vervuiling tegen te gaan en wil de industrie motiveren om oplossingen te bedenken op het gebied van hernieuwbaar en gerecycled verpakkingsmateriaal. Deze stap past volgens Ikea binnen de ambitie van om in 2030 klimaatpositief en circulair te zijn. Productverpakkingen zijn een belangrijk onderdeel van het bedrijfsmodel van Ikea en cruciaal in het betaalbaar, duurzaam en veilig aanbieden van de producten. Dat staat voor deze mondiale meubeldiscounter als een paal boven water. Maar dan liefst wel zo milieuvriendelijk. Om plasticafval en vervuiling tegen te gaan heeft het bedrijf - van oudsher bekend om de platte verpakkingen van karton - het plasticgebruik in verpakkingen al sterk verminderd. Momenteel bestaat slechts tien procent van al het verpakkingsmateriaal dat Ikea jaarlijks gebruikt uit plastic. Het bedrijf zet de overgang naar het gebruik van enkel hernieuwbare of gerecyclede materialen de komende jaren stevig door, waarbij de focus ligt op het gebruik van papier. Jaarlijks besteedt Ikea meer dan één miljard euro aan ongeveer 920.000 ton verpakkingsmateriaal, zo becijfert het concern zelf. "Het beëindigen van plasticgebruik op deze schaal vraagt om innovatieve oplossingen en samenwerking tussen productontwikkeling teams en leveranciers van Ikea overal ter wereld. Mogelijk blijven verpakkingen van bio- of gerecycled plastic wel bestaan binnen het voedselassortiment van Ikea in verband met kwaliteits- en veiligheidsstandaarden." Aldus alvast een slag om de arm van de Zweden. Erik Olsen, packaging & identification manager van Ikea Zweden, erkent dat plastic als verpakkingsmateriaal veel voordelen heeft die moeilijk te vinden zijn in op papier gebaseerde alternatieven, waar voedselverpakkingen specifiek om 'vragen'. "Dergelijke voordelen zijn onder meer wereldwijde toegankelijkheid, eenvoudige automatisering en toepassing in een snelle productieomgeving, lage prijs, barrièrefunctie en materiaaltransparantie." Daarbij hebben monomaterialen tot op zekere hoogte voordelen ten opzichte van laminaten, stelt Olsen. "Kunststoffen uit één materiaal kunnen worden gerecycled, terwijl laminaten niet kunnen worden gerecycled. Voor de plastic verpakkingen die als zwerfvuil in de oceaan belanden, maakt het echter niet uit of het monomateriaal of laminaat is, het zorgt voor dezelfde problemen. Het uitvinden van verpakkingsoplossingen die plastic vervangen, zal een uitdaging zijn en innovatie vereisen die rekening houdt met zowel de productie als het transport van het product. Het plastic dat Ikea tegenwoordig nog steeds gebruikt, is grotendeels monomateriaal, met uitzondering van onze voedselverpakkingen, waar monomateriaal plastic niet de benodigde bescherming (barrière) kan bieden." De reden dat kunststof nog niet genoeg gerecycleerd wordt, is voor Ikea uiteindelijk de hoofdreden om te stoppen met plastic als verpakkingsmateriaal. Olsen opnieuw: "Kunststoffen worden helaas lang niet zoveel gerecycled als ze zouden kunnen zijn. Plastic wordt meestal gemaakt van fossiele grondstoffen en komt tegenwoordig vaak op stortplaatsen, in onze oceanen en in de natuur terecht. Het vormt een bedreiging voor dieren in het wild en wordt afgebroken tot microplastics die schadelijk zijn. We willen het voor de consument ook gemakkelijker maken om verpakkingen te hanteren door de noodzaak om verschillende materialen te sorteren en te recyclen te verminderen." Het argument dat plastic een perfect werkende bescherming biedt en lichter in gewicht is dan papier, was voor Ikea geen argument om niet om te schakelen, vertelt Olsen. "Het uitgangspunt is altijd om een verpakkingsoplossing te hebben die ons product goed beschermt tijdens het transport en de behandeling van fabriek tot eindklant. In deze verschuiving zullen onze hoge normen daarvoor altijd leidend zijn. Het feit dat plastic een zeer lichtgewicht verpakkingsmateriaal is en het vervangt door een op papier gebaseerd materiaal, zou een hoger gewicht van de verpakking kunnen betekenen, als het niet op een slimme manier wordt gedaan. We hebben echter al eerder bewezen dat we deze verschuiving kunnen maken zonder de kwaliteit van de verpakking te verminderen. Het meeste geëxpandeerde polystyreen (EPS) is bijvoorbeeld al uitgefaseerd uit onze plat verpakte producten. Volgens onze manier van denken over de volledige waardeketen, is de meest milieuvriendelijke en beste oplossing om plastic zoveel mogelijk te vermijden in stromen waar je geen gesloten kringloop van recycling kunt garanderen. Bijvoorbeeld als het om verpakkingsafval na consumptie gaat." Olsen denkt dat het bij de vervanging van plastic vooral om papieren en kartonnen verpakkingen gaat als alternatief. "De verschuiving van plastic in verpakkingsoplossingen voor consumenten zal zich vooral richten op papier, omdat het hernieuwbaar en recyclebaar is. We blijven echter openstaan om verschillende materialen te verkennen en zijn actief op zoek naar en zoeken naar nieuwe partners die ons helpen de toekomstige verpakkingsmaterialen te ontwikkelen, hoewel het nog te vroeg is om precies te zeggen wat die materialen zijn. Ook onderzoeken we hoe restanten en afvalgrondstoffen uit de productie - bijvoorbeeld textiel - kunnen worden gebruikt in verpakkingen." Olsen erkent dat het lastig zal zijn om helemaal plasticvrij te worden als het gaat om verpakkingsmateriaal. "Vandaag, en nog vele jaren, zullen de meest efficiënte verpakkingsoplossingen voor voedsel waarschijnlijk uit plastic bestaan. De belangrijkste redenen hebben te maken met voedselveiligheidsvoorschriften, de houdbaarheid en kwaliteit van het product. Dit blijft een uitdaging in verband met ons engagement en we werken er samen met onze innovatieagenda en partners hard aan om de grenzen te verleggen voor meer duurzame verpakkingsoplossingen in het foodsegment. Waar we na 2028 nog steeds plastic moeten gebruiken als verpakkingsmateriaal, streven we naar duurzamere opties in vergelijking met nieuw fossiel plastic, zoals bioplastic.